-
JehoramWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
Jehoramowi rozpoczęło się w 913 r. p.n.e. (2Kl 8:17). A zatem w tym okresie władcy obu królestw — północnego i południowego — nosili jednakowe imię. Byli zarazem szwagrami, gdyż Jehoram judzki poślubił Atalię, córkę Achaba i Jezebel, czyli siostrę Jehorama izraelskiego (2Kl 8:18, 25, 26; zob. poz. 2).
Jehoram nie naśladował swego prawego ojca Jehoszafata — po części na skutek złego wpływu swej żony Atalii (2Kl 8:18). Nie tylko zamordował swych sześciu braci i niektórych książąt judzkich, lecz także skłonił swych poddanych do odwrócenia się od Jehowy i wielbienia fałszywych bogów (2Kn 21:1-6, 11-14). Przez cały okres swego królowania musiał się zmagać z problemami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Najpierw przeciwko Judzie zbuntował się Edom, a potem Libna (2Kl 8:20-22). W liście do Jehorama prorok Eliasz ostrzegał: „Oto Jehowa zadaje potężny cios twemu ludowi i twoim synom, i twoim żonom, i wszystkim twoim majętnościom. I będziesz miał wiele dolegliwości, chorobę jelit, aż wyjdą ci jelita z powodu tej dolegliwości — dzień po dniu” (2Kn 21:12-15).
Zapowiedź ta spełniła się co do joty. Jehowa dopuścił, by Arabowie i Filistyni wtargnęli do Judy i wzięli do niewoli żony i synów Jehorama. Ocalał jedynie najmłodszy syn, Jehoachaz (zwany też Achazjaszem), na co Bóg pozwolił tylko ze względu na przymierze co do Królestwa, zawarte z Dawidem. „A po tym wszystkim Jehowa dotknął go [Jehorama] chorobą jelit, na którą nie było lekarstwa”. Dwa lata później „jelita mu wypłynęły” i po jakimś czasie zmarł. Tak zakończył żywot ów nikczemny władca, „lecz nikt za nim nie tęsknił”. Pogrzebano go w Mieście Dawidowym, „ale nie w grobowcach królewskich”. Następnym królem został jego syn Achazjasz (2Kn 21:7, 16-20; 22:1; 1Kn 3:10, 11).
-
-
JehoszabatWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
JEHOSZABAT
(„Jehowa jest obfitością”).
Córka króla Jehorama i żona arcykapłana Jehojady. Nazywana także Jehoszebą (2Kl 11:1-3; 2Kn 22:10-12; zob. JEHOSZEBA).
-
-
JehoszafatWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
JEHOSZAFAT
(„Jehowa jest Sędzią”).
1. Syn Achiluda, będący kronikarzem za rządów Dawida i Salomona (2Sm 8:16; 20:24; 1Kl 4:3; 1Kn 18:15).
2. Jeden z 12 pełnomocników króla Salomona. Był „synem Paruacha” i co roku przez miesiąc dostarczał królowi oraz jego domownikom żywność z terytorium Issachara (1Kl 4:7, 17).
3. Syn króla judzkiego Asy oraz Azuby, córki Szilchiego. W 936 r. p.n.e., gdy miał 35 lat, objął po ojcu tron, na którym zasiadał 25 lat (1Kl 22:42; 2Kn 20:31). W tym samym okresie władzę nad Izraelem sprawowali królowie: Achab, Achazjasz i Jehoram (1Kl 22:41, 51; 2Kl 3:1, 2; 2Kn 17:3, 4). W czasie jego stabilnych rządów państwo zaznawało dobrobytu i chwały i utrzymywało dość pokojowe stosunki z sąsiadami. Jehoszafat otrzymywał podarunki od swych poddanych oraz daninę od Filistynów i Arabów (2Kn 17:5, 10, 11).
Osiągnięcia. Jehoszafat umocnił swą pozycję przez rozmieszczenie wojsk w warownych miastach Judy oraz załóg zarówno w Judzie, jak i na części terytorium Izraela zdobytej przez jego ojca, Asę. W Jerozolimie miał do dyspozycji liczny zastęp dzielnych wojowników, a w Judzie wybudował warownie i miasta-spichlerze (2Kn 17:1, 2, 12-19).
W przeciwieństwie do władców północnego królestwa izraelskiego Jehoszafat żywo się interesował religią prawdziwą (2Kn 17:4). Polecił pewnym książętom, lewitom i kapłanom, żeby nauczali w miastach judzkich prawa Jehowy (2Kn 17:7-9). Prócz tego poświęcił święte dary ofiarne (2Kl 12:18) i osobiście przemierzał swoje państwo, zachęcając poddanych, by nawrócili się do Jehowy i dochowywali Mu wierności (2Kn 19:4). Odważnie kontynuował kampanię przeciw bałwochwalstwu zapoczątkowaną przez Asę (1Kl 22:46; 2Kn 17:6). Jednakże fałszywy kult praktykowany na wyżynach był tak zakorzeniony wśród Izraelitów, że mimo wysiłków Jehoszafata nie udało się go trwale wykorzenić (1Kl 22:43; 2Kn 20:33).
Za panowania Jehoszafata wprowadzono też ulepszony system sądowniczy. Król osobiście uprzytomnił sędziom, że koniecznie muszą być bezstronni i wystrzegać się łapówek, ponieważ sądzą nie dla człowieka, lecz dla Jehowy (2Kn 19:5-11).
Jako władca Jehoszafat dowiódł, że polega na Jehowie. Kiedy Judzie zagroziły połączone armie Ammonitów, Moabitów i mieszkańców górzystego Seiru, pokornie przyznał, iż naród jest za słaby, by stawić im czoło, i modlił się do Jehowy o pomoc. Wtedy Jehowa walczył za Judę i wywołał zamieszanie w szeregach nieprzyjaciół, którzy powybijali się wzajemnie. Wzbudziło to strach w okolicznych narodach, dzięki czemu Juda cieszyła się pokojem (2Kn 20:1-30).
Kontakty z królestwem dziesięcioplemiennym. Jehoszafat utrzymywał pokojowe stosunki z północnym królestwem, lecz nierozważnie spowinowacił się z Achabem (1Kl 22:44; 2Kn 18:1). Z tego powodu kilkakrotnie został wciągnięty w różne sojusze z królestwem izraelskim.
Jakiś czas po tym, jak jego pierworodny syn, Jehoram, wziął za żonę Atalię, córkę Achaba, Jehoszafat podczas wizyty w królestwie północnym zgodził się przyłączyć do wyprawy wojennej podjętej przez Achaba w celu odbicia Syryjczykom Ramot-Gilead. Przed wyruszeniem poprosił jednak Achaba, aby zapytał w tej sprawie Jehowę. Czterystu proroków zapewniało Achaba, że odniesie zwycięstwo. Na usilną prośbę Jehoszafata wezwano też Michajasza, znienawidzonego przez Achaba prawdziwego proroka Jehowy, a ten przepowiedział niechybną klęskę. Mimo to Jehoszafat — być może nie chcąc złamać obietnicy złożonej wcześniej Achabowi — ruszył do bitwy odziany w królewskie szaty. Ponieważ Achab przezornie zmienił strój, Syryjczycy mylnie wzięli Jehoszafata za króla Izraela i skierowali przeciw niemu główne uderzenie. Jehoszafat ledwie uszedł z życiem, a Achab pomimo przebrania został śmiertelnie ranny (1Kl 22:2-37; 2Kn 18). Po powrocie do Jerozolimy Jehoszafat został skarcony za nierozsądne zadawanie się z nikczemnym Achabem; wizjoner Jehu oznajmił mu: „Czy należy wspomagać niegodziwego i czy powinieneś miłować tych, którzy nienawidzą Jehowy? I przez to zwraca się przeciwko tobie oburzenie od osoby Jehowy” (2Kn 19:2).
Później Jehoszafat wspólnie z królem Achazjaszem, następcą Achaba, przystąpił do budowy okrętów w Ecjon-Geber nad zatoką Akaba. Jehowie jednak nie podobały się takie wspólne przedsięwzięcia z niegodziwym Achazjaszem. Dlatego zgodnie z proroctwem okręty te się rozbiły (1Kl 22:48, 49; 2Kn 20:35-37; zob. ACHAZJASZ 1).
Jakiś czas po tych wydarzeniach Jehoszafat przyłączył się do następcy Achazjasza, Jehorama, i razem z władcą Edomu podjęli wyprawę wojenną w celu stłumienia buntu moabskiego króla Meszy, który wyłamał się spod panowania dziesięcioplemiennego królestwa. Jednakże wojskom sprzymierzonych zagroziła zagłada na pustkowiu pozbawionym wody. Wtedy Jehoszafat spytał o jakiegoś proroka Jehowy. Jedynie ze względu na niego prorok Elizeusz zaczął szukać natchnienia Bożego, a jego rada uratowała od klęski trzech królów oraz ich armie (2Kl 3:4-25).
Przekazanie władzy Jehoramowi. Jeszcze za swego życia Jehoszafat przekazał królestwo swemu pierworodnemu, Jehoramowi, pozostałym zaś synom dał cenne dary i warowne miasta w Judzie (2Kl 8:16; 2Kn 21:3). Po śmierci Jehoszafata, którego pogrzebano w Mieście Dawidowym, wyraźnie się okazało, jak zgubne dla królestwa Judy było spowinowacenie się z domem Achaba. Pod wpływem Atalii Jehoram znowu wprowadził bałwochwalcze praktyki (1Kl 22:50; 2Kn 21:1-7, 11).
-
-
Jehoszafata, nizinaWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
JEHOSZAFATA, NIZINA
Miejsce najwyraźniej symboliczne, przedstawione też jako „nizina rozstrzygnięcia” (Jl 3:2, 14). Ponieważ ma ono związek z wykonywaniem wyroków Bożych, słusznie nazwano je „niziną Jehoszafata”, gdyż imię Jehoszafat znaczy „Jehowa jest Sędzią”. Poza tym Jehowa za panowania Jehoszafata uratował Judę i Jerozolimę przed połączonymi siłami Ammonitów, Moabitów oraz mieszkańców górzystego regionu Seir — wywołał wśród tych nieprzyjaciół zamieszanie, tak iż wybili się nawzajem (2Kn 20:1-29).
Na symbolicznej „nizinie Jehoszafata” Jehowa skazuje narody na zagładę za to, że źle traktowały Jego lud. Sama nizina tworzy niejako wielką winną tłocznię, gdzie narody są miażdżone niczym kiście winogron. Niektórzy wiążą „nizinę Jehoszafata” z literalną doliną potoku Kidron, Doliną Hinnoma lub doliną Jizreel, ale nie wydaje się to uzasadnione. Żadna z tych dolin nie mogłaby pomieścić „wszystkich” narodów (Jl 3:1-3, 12-14; por. Obj 14:18-20).
-
-
JehoszebaWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
JEHOSZEBA
(„Jehowa jest obfitością”).
Żona arcykapłana Jehojady, córka króla judzkiego Jehorama, choć niekoniecznie z jego żony Atalii. Występuje też pod imieniem „Jehoszabat” (2Kn 22:11). Po śmierci swego brata (być może przyrodniego), króla Achazjasza, Jehoszeba ukryła jego synka Jehoasza, aby nie podzielił losu innych członków rodziny królewskiej, wymordowanych przez Atalię. Wraz z mężem przez sześć lat ukrywała swego małego bratanka w ich mieszkaniu w świątyni, po czym Jehojada doprowadził do obwołania chłopca królem (2Kl 11:1-3; 2Kn 22:10-12). W ten sposób za sprawą Bożej opatrzności zachowała się królewska linia rodowa prowadząca od Dawida do Mesjasza.
-
-
JehoszuaWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
JEHOSZUA
(„Jehowa jest wybawieniem”).
Syn Nuna, Efraimita, który zastąpił Mojżesza i wprowadził Izraelitów do Ziemi Obiecanej. Początkowo nosił imię Hoszea, ale Mojżesz nazwał go Jehoszuą, czyli Jozuem (spolszczona forma imienia Jehoszua) (Lb 13:8, 16; Pwt 34:9; Joz 1:1, 2; zob. JOZUE 1).
-