Boga mężczyźnie. Gdy chwilowo zajmuje się takimi sprawami z powodu nieobecności ochrzczonego mężczyzny, nie powinna sądzić, że do podkreślenia jej podporządkowania wystarczą same długie włosy (jeśli je ma). Szacunek dla zwierzchnictwa mężczyzny powinna poświadczyć też czynami, a mianowicie włożyć nakrycie głowy, będące „znakiem władzy”. Ma je nosić „ze względu na aniołów”, którzy obserwują postępowanie chrześcijan i interesują się nimi, ponieważ usługują zborowi. Stosując się do polecenia nakrywania głowy w określonych sytuacjach, chrześcijanka dowodzi poszanowania dla Bożej zasady zwierzchnictwa (1Ko 11:5-16; Heb 1:14).

Ustalony porządek teokratyczny w rodzinie oraz zborze nie utrudnia kobiecie służenia Bogu ani wywiązywania się z obowiązków rodzinnych. Trzymając się miejsca wyznaczonego jej w Biblii, chrześcijanka ma całkowitą swobodę pełnienia służby cieszącej się uznaniem Boga, który „umieścił członki w ciele, każdy z nich tak, jak mu się spodobało” (1Ko 12:18). Wiele starożytnych niewiast uznających zwierzchnictwo męża prowadziło szczęśliwe, sensowne życie i zaznawało rozmaitych zaszczytów. Należały do nich m.in.: Sara, Rebeka, Abigail oraz takie chrześcijanki, jak Pryscylla i Febe.

Odpowiedzialność. Zwierzchnictwo oznacza nie tylko pewne prawa, lecz i obowiązki. „Chrystus jest głową zboru”, wobec tego ma prawo podejmować dotyczące go decyzje i sprawować nad nim władzę (Ef 5:23). Ale to zwierzchnictwo zobowiązuje go także do troszczenia się o zbór i ponoszenia odpowiedzialności za swe decyzje. Również mąż jako głowa domu ma pewne prawa, np. do sprawowania przewodnictwa i podejmowania ostatecznych decyzji. Ale musi też poczuwać się do odpowiedzialności za swą rodzinę, a przede wszystkim zaspokajać jej potrzeby — materialne i duchowe (1Tm 5:8).

Chrześcijański mąż ma mądrze sprawować swe zwierzchnictwo i miłować żonę jak samego siebie (Ef 5:33). Tak właśnie postępuje Jezus Chrystus wobec zboru chrześcijańskiego (Ef 5:28, 29). Ojciec, jako głowa swych dzieci, nie będzie ich drażnił, lecz je wychowywał, „karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy” (Ef 6:4). A starsi zboru chrześcijańskiego, będący pasterzami trzody Bożej, nie panoszą się nad nią, lecz pamiętają, że podlegają władzy Jezusa Chrystusa i Jehowy Boga (1Pt 5:1-4). Jezus zawsze przestrzegał zasady zwierzchnictwa i zarówno słowem, jak i czynem dowodził zupełnego podporządkowania wobec Ojca. Chociaż przez tysiąc lat będzie rządził ziemią, potem w dowód uznania powszechnego zwierzchnictwa Jehowy przekaże Mu Królestwo, podporządkowując się Temu, „który mu wszystko podporządkował, tak by Bóg był wszystkim dla każdego” (1Ko 15:24-28; Jn 5:19, 30; 8:28; 14:28; Flp 2:5-8). Chrześcijanie, idąc śladami Jezusa Chrystusa, również uznają nadrzędne zwierzchnictwo Jehowy i kierują do Niego modlitwy jako do swego Ojca i Boga Wszechmocnego (Mt 6:9; Obj 1:8; 11:16, 17; zob. MĄŻ; RODZINA).

Sprawowanie nadrzędnej władzy; pozycja bądź uprawnienia pana, króla, cesarza lub kogoś podobnego; posiadanie decydującego wpływu na sprawy kraju. Inne znaczenie słowa „zwierzchnictwo” omówiono w haśle ZWIERZCHNICTWA, ZASADA.

W Pismach Hebrajskich często występuje słowo ʼAdonáj, a 285 razy wyrażenie ʼAdonáj Jehwíh. ʼAdonáj jest formą liczby mnogiej wyrazu ʼadòn, który znaczy „pan”. Inną formą liczby mnogiej jest słowo ʼadoním, czyli „panowie”, które może dotyczyć ludzi. Natomiast termin ʼAdonáj bez dodatkowego przyrostka jest w Piśmie Świętym używany zawsze w odniesieniu do Boga; forma liczby mnogiej wskazuje wtedy na Jego dostojeństwo i majestat. Tłumacze najczęściej oddają ten termin tytułem „Pan”. Kiedy pojawia się on z imieniem Bożym (ʼAdonáj Jehwíh), jak np. w Psalmie 73:28, całe wyrażenie bywa tłumaczone na: „Pan panujący” (Bg); „Pan, Bóg” (Bw, Mił); „(Jahwe) Pan” (Bp); „Pan Jehowa” (Yg); „Wszechwładny Pan, Jehowa” (NŚ).

Grecki wyraz despòtes oznacza osobę mającą najwyższą władzę, innymi słowy: absolutne prawo własności i nieograniczoną moc działania (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, 1981, t. 3, ss. 18, 46). Tłumaczony bywa na „pan” lub „właściciel”, a w Łukasza 2:29, Dziejach 4:24 i Objawieniu 6:10, gdzie odnosi się bezpośrednio do Boga, na: „Pan” (Bg, Bw i in.); „Władca wszystkiego” (Knox); „Władca” lub „Wszechwładny Stwórca” (BT, NTint); „Wszechpotężny Stwórca” (BWP) oraz „Wszechwładny Pan” (NŚ). W Łukasza 2:29 w Biblii poznańskiej pojawia się „wszechwładny Pan”, a we wspomnianym wersecie z Dziejów w przekładzie Kowalskiego — „Pan wszechwładny”.

Chociaż więc ani w tekście hebrajskim Pisma Świętego, ani w greckim nie występuje jeden odpowiednik wyrazu „wszechwładny”, taki właśnie odcień znaczeniowy mają słowa ʼAdonáj i despòtes, gdy są użyte w stosunku do Jehowy Boga — wskazują, że dzierży On władzę najwyższą.

Zwierzchnictwo Jehowy. Jehowa Bóg jest Władcą Wszechświata („suwerennym władcą świata”; Ps 47:9, Mo), ponieważ jest Stwórcą i jako Bóg Wszechmocny góruje nad wszystkimi (Rdz 17:1; Wj 6:3; Obj 16:14). Jest Właścicielem wszystkiego, jak również Źródłem wszelkiej władzy, Najwyższym Władcą (Ps 24:1; Iz 40:21-23; Obj 4:11; 11:15). Psalmista śpiewał o Nim: „Jehowa utwierdził swój tron w niebiosach, a jego królowanie objęło swą władzą wszystko” (Ps 103:19; 145:13). Uczniowie Jezusa modlili się do Boga: „Wszechwładny Panie, ty uczyniłeś niebo i ziemię” (Dz 4:24). Nad narodem izraelskim Bóg osobiście sprawował władzę sądowniczą, ustawodawczą i wykonawczą. Prorok Izajasz oświadczył: „Jehowa jest naszym Sędzią, Jehowa naszym Ustawodawcą, Jehowa naszym Królem; on nas wybawi” (Iz 33:22). Znakomity opis Boga jako Najwyższego Władcy podał Mojżesz w Powtórzonego Prawa 10:17.

Jako Suweren, Jehowa ma prawo upoważniać innych do rządzenia. Na przykład Dawid został wyznaczony na króla w Izraelu i Pismo Święte mówi o ‛królestwie Dawida’, jak gdyby było ono jego królestwem. Jednakże Dawid za Najwyższego Władcę uznawał Jehowę: „Twoja, Jehowo, jest wielkość i potęga, i piękno, i wspaniałość, i dostojeństwo; bo wszystko w niebiosach i na ziemi jest twoje. Twoje jest królestwo, Jehowo, i ty wznosisz się jako głowa ponad wszystkim” (1Kn 29:11).

Władcy ziemscy. Ludzie rządzący narodami sprawują ograniczoną władzę z przyzwolenia Wszechwładnego Pana, Jehowy. Nie znaczy to, że rządy polityczne otrzymują władzę od Boga, że to On daje im jakieś upoważnienie do jej sprawowania. Wynika to z Objawienia 13:1, 2, gdzie wyraźnie powiedziano o bestii mającej siedem głów i dziesięć rogów, że „jej moc i jej tron, i wielka władza” pochodzą od smoka, czyli Szatana Diabła (Obj 12:9; zob. ZWIERZĘTA SYMBOLICZNE).

Chociaż więc Bóg dopuszcza, by różne rządy ludzkie pojawiały się i przemijały, to jeden z potężnych królów ziemskich (który osobiście przekonał się, że Jehowa sprawuje najwyższą władzę) słusznie zauważył: „Panowanie jego to panowanie po czas niezmierzony i jego królestwo trwa przez pokolenie za pokoleniem. A wszyscy mieszkańcy ziemi są uważani po prostu za nic, on zaś według własnej woli postępuje pośród zastępu niebios i wśród mieszkańców ziemi. I nie ma nikogo, kto by mógł powstrzymać jego rękę albo mu powiedzieć: ‚Co czynisz?’” (Dn 4:34, 35).

Dlatego dopóki Bóg pozwala istnieć rządom ludzkim, chrześcijan obowiązuje nakaz podany przez apostoła Pawła: „Niech każda dusza będzie podporządkowana władzom zwierzchnim, bo nie ma władzy, jak tylko za sprawą Boga; istniejące władze zajmują swe względne pozycje za sprawą Boga”. Następnie apostoł podkreśla, że gdy przedstawiciele ‛władzy zwierzchniej’ wymierzają karę złoczyńcom, to choć nie są czcicielami prawdziwego Boga, występują tu pośrednio w roli Jego sługi, „by wywrzeć srogi gniew na winowajcach” (Rz 13:1-6).

Wprawdzie owe władze „zajmują swe względne pozycje za sprawą Boga”, ale według Pisma Świętego nie oznacza to, jakoby On je utworzył lub popierał. Potrafi natomiast posługiwać się nimi w dobrym celu, by realizować swoje zamierzenia mające związek z Jego ziemskimi sługami. Mojżesz oświadczył: „Gdy Najwyższy dał narodom dziedzictwo, gdy rozdzielał synów Adama, zaczął ustalać granicę ludów ze względu na liczbę synów Izraela” (Pwt 32:8).

Syn Boży jako Król. Po upadku ostatniego króla, który zasiadał w Jerozolimie „na tronie Jehowy” (1Kn 29:23), prorok Daniel ujrzał w wizji przyszłe powołanie na Króla samego Syna Bożego. Wyraźnie uwydatniona została pozycja Jehowy, który jako Istniejący od Dni Pradawnych powierzył panowanie Synowi. Sprawozdanie biblijne donosi: „Patrzyłem w wizjach nocnych, a oto z obłokami niebios nadchodził ktoś podobny do syna człowieczego; i uzyskał dostęp do Istniejącego od Dni Pradawnych, i przyprowadzono go tuż przed Niego. I dano mu panowanie i dostojeństwo oraz królestwo, aby jemu służyły wszystkie ludy, grupy narodowościowe i języki. Panowanie jego to panowanie po czas niezmierzony, które nie przeminie, a jego królestwo nie będzie obrócone wniwecz” (Dn 7:13, 14). Zestawienie tej wypowiedzi z treścią Mateusza 26:63, 64 nie pozostawia najmniejszych wątpliwości, że „synem człowieczym” z wizji Daniela jest Jezus Chrystus. To on stanął przed Jehową i otrzymał władzę (por. Ps 2:8, 9; Mt 28:18).

Wyzwanie rzucone zwierzchnictwu Jehowy. Niemal tak długo, jak długo według chronologii biblijnej człowiek przebywa na ziemi, istnieje również zło. Wszyscy ludzie umierają, mnożą się też grzechy i wykroczenia przeciw Bogu (Rz 5:12, 15, 16). Skoro w myśl Biblii Bóg dał ludzkości doskonały początek, powstają