-
Hinnoma, DolinaWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
Jeremiasz, który prorokował za dni królów Jozjasza, Jehoachaza, Jehojakima, Jehojachina i Sedekiasza, ogłosił wyrok Jehowy za grzechy narodu, a jednym z najgorszych było odrażające składanie dzieci w ofierze Molochowi. Na rozkaz Boży prorok zabrał niektórych starszych ludu i kapłanów i zaprowadził ich przez Bramę Skorup (Popielisk), leżącą w pd.-wsch. narożniku Jerozolimy, do Tofet w Dolinie Hinnoma. Tam obwieścił im słowa Jehowy: „Oto więc nadchodzą dni (...) gdy miejsce to nie będzie już nazywane Tofet ani doliną syna Hinnoma, lecz doliną zabijania”. Potem rozbił na ich oczach glinianą butlę i oznajmił pozostałą część wyroku Jehowy: „Potłukę ten lud i to miasto tak, jak ktoś tłucze naczynie garncarza, (...) a w Tofet będą grzebać, aż już nie będzie miejsca do grzebania” (Jer 19:1, 2, 6, 10, 11). Inaczej mówiąc, zginie tam tylu niegodziwych, że niektóre ciała nie będą pogrzebane; ludzie ci nie zostaną jednak złożeni w ofierze Molochowi, lecz straceni z wyroku Bożego. W ten sposób dolina ta miała zostać zbezczeszczona jeszcze bardziej niż za dni Jozjasza.
Prorocze słowa Jeremiasza nie musiały oznaczać, że w jego czasach dalej składano tam ofiary Molochowi, ale wskazywały, że Jehowa ukarze naród za jego występki, dawne i obecne, w tym także za przelewanie niewinnej krwi — zwłaszcza za ofiary z ludzi składane pod rządami Manassesa. Przy innej okazji prorok obwieścił, iż naród izraelski poniesie karę za to, co czynił Manasses (Jer 15:4; por. 2Kl 23:26; Jer 32:30-35). Wypowiedź z Jeremiasza 19:3 pokrywa się z treścią 2 Królów 21:12. Jednakże za dni Jeremiasza na pewno dalej praktykowano bałwochwalstwo, co dowodzi, że Izraelici w ogóle nie okazali skruchy za rażące grzechy, w których współuczestniczyli w okresie panowania Manassesa. W Jeremiasza 2:23, gdzie prorok wypomina Judzie grzech bałwochwalstwa, może chodzić właśnie o Dolinę Hinnoma.
Nad Doliną Hinnoma w murach Jerozolimy znajdowały się następujące bramy: na pn.-zach. krańcu miasta prawdopodobnie Brama Narożna, w części pd.-zach. — Brama nad Doliną, a w pobliżu miejsca, gdzie Dolina Hinnoma łączy się z dolinami Tyropeon i Kidron — Brama Skorup (Popielisk) (2Kl 14:13; Neh 2:13; 12:31; Jer 19:2). Między Bramą Narożną i Bramą nad Doliną zbocza są tak strome, że umiejscawianie kolejnych bram w tym fragmencie murów byłoby bezcelowe. Przy obu tych bramach — najtrudniejszych do obrony punktach w tej części doliny — król Uzzjasz wybudował wieże (2Kn 26:9).
W dolnym odcinku Doliny Hinnoma, biegnącym na pd. od Jerozolimy, Nehemiasz przeprowadził nocne oględziny muru miasta: wyruszył z Bramy nad Doliną w kierunku wsch., dotarł do Bramy Popielisk, potem udał się kawałek w górę doliny Kidron i wrócił do miasta Bramą nad Doliną (Neh 2:13-15). W jego czasach Dolina Hinnoma najwyraźniej stanowiła pn. granicę osad synów Judy (pomijając tych, którzy mieszkali w Jerozolimie) (Neh 11:25, 30).
W Chrześcijańskich Pismach Greckich Dolina Hinnoma występuje pod grecką nazwą Géenna (Mt 5:22; Mk 9:47; zob. GEHENNA).
-
-
HiobWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
HIOB
(„przedmiot wrogości”).
Mężczyzna żyjący w krainie Uc, na terenie Półwyspu Arabskiego (Hi 1:1). Bóg powiedział o nim: „Nie ma na ziemi nikogo takiego jak on — mąż to nienaganny i prostolinijny, bojący się Boga i stroniący od zła” (Hi 1:8). Wskazywałoby to, że Hiob mieszkał w Uc mniej więcej wtedy, gdy jego dalecy krewni — Izraelici — przebywali w niewoli w Egipcie. Było to po r. 1657 p.n.e., kiedy umarł syn Jakuba (Izraela) Józef — który mimo wielu niezasłużonych cierpień pozostał nienaganny wobec Jehowy Boga — ale jeszcze przed wyznaczeniem Mojżesza na proroka mającego wyprowadzić 12 plemion izraelskich z niewoli egipskiej. W okresie między śmiercią Józefa a czasem, gdy Mojżesz wykazał się nienagannością i prostolinijnością w postępowaniu, żaden człowiek nie był tak nieskazitelny jak Hiob. Prawdopodobnie właśnie w tym okresie Jehowa rozmawiał o Hiobie z Szatanem (Hi 1:6-12; 2:1-7).
Według powszechnej opinii przeżycia Hioba spisał Mojżesz. Mógł o nim usłyszeć podczas 40-letniego pobytu w krainie Midian, a kiedy Izraelici przechodzili niedaleko Uc pod koniec wędrówki po pustkowiu, mógł się dowiedzieć o jego dalszych losach i śmierci. Jeżeli ukończył Księgę Hioba mniej więcej wtedy, gdy Izraelici wkraczali do Ziemi Obiecanej w 1473 r. p.n.e. (przypuszczalnie niedługo po śmierci Hioba), znaczyłoby to, że Hiob został poddany próbie ok. r. 1613, po niej bowiem żył jeszcze 140 lat (Hi 42:16, 17).
Hioba łączyło pokrewieństwo z Abrahamem, tak jak on należącym do potomków Sema. Chociaż nie był Izraelitą, wielbił Jehowę. Jako „najzamożniejszy ze wszystkich mieszkańców Wschodu”, posiadał ogromny majątek. Miał żonę, siedmiu synów i trzy córki (Hi 1:1-3). Sumiennie wywiązywał się z roli kapłana Bożego dla członków swej rodziny, składając za nich ofiary (Hi 1:4, 5).
-