świątynię i ołtarz, postawił święty pal i przyłączył się do bałwochwalczego kultu. Tego rodzaju poczynaniami Achab obrażał Jehowę bardziej niż wszyscy jego poprzednicy na tronie Izraela (1Kl 16:32, 33).

Oficjalne uznanie przez państwo kultu Baala nie wystarczało Jezebel, która chciała wykorzenić z kraju wielbienie Jehowy. Rozkazała więc zabić wszystkich Jego proroków, lecz Eliasz ostrzeżony przez Boga schronił się po drugiej stronie Jordanu, a stu innych proroków ukrył w jaskiniach Abdiasz, zarządca pałacu królewskiego (1Kl 17:1-3; 18:4, 13). Jakiś czas później Eliasz znowu musiał ratować życie ucieczką, gdy Jezebel przez posłańca poprzysięgła mu śmierć (1Kl 19:1-4, 14).

Z czasem Jezebel otoczyła opieką 450 proroków Baala i 400 proroków świętego pala i na koszt państwa żywiła ich przy swym stole (1Kl 18:19). Jednak pomimo tych fanatycznych zabiegów o wyrugowanie religii prawdziwej Jehowa objawił, że dalej praktykowało ją 7000 osób — „wszystkie kolana, które się nie ugięły przed Baalem, i każde usta, które go nie pocałowały” (1Kl 19:18).

O nikczemnym charakterze Jezebel, kobiety egocentrycznej, bezwzględnej, aroganckiej i okrutnej, świadczy jej zachowanie w sprawie Nabota. Nie chciał on sprzedać Achabowi winnicy, ponieważ była jego dziedziczną własnością, a gdy król zaczął się gniewać i dąsać, pozbawiona skrupułów Jezebel bezwstydnie zlekceważyła zwierzchnictwo męża i zuchwale oświadczyła: „Ja sama dam ci winnicę Nabota” (1Kl 21:1-7). Następnie w imieniu Achaba zredagowała, podpisała i opieczętowała listy do starszych oraz dostojników z rodzinnego miasta Nabota, nakazując im poprzez jakichś nicponi fałszywie go oskarżyć o przeklinanie Boga i króla, a potem wyprowadzić i ukamienować. Tak oto Nabot został skazany na śmierć w sposób urągający sprawiedliwości. Achab przejął jego winnicę, w której zamierzał założyć ogród warzywny (1Kl 21:8-16).

Za tak jawne pogwałcenie prawych zasad Jehowa postanowił zmieść z powierzchni ziemi Achaba i całą jego dynastię. „Nikt, bez wyjątku, nie był taki jak Achab, który się zaprzedał, by czynić to, co złe w oczach Jehowy, i którego podjudzała Jezebel, jego żona”. O niej samej Jehowa oznajmił: „Psy pożrą Jezebel” (1Kl 21:17-26).

Kiedy umarł Achab, jego następcą został najpierw syn Jezebel Achazjasz, a dwa lata później inny jej syn — Jehoram, którego 12-letnie rządy zakończyły się obaleniem dynastii Achaba (1Kl 22:40, 51-53; 2Kl 1:17; 3:1). Za panowania swoich synów Jezebel jako królowa matka dalej kalała kraj rozpustą i czarami (2Kl 9:22). Jej wpływy sięgały nawet położonej na pd. Judy, gdzie jej niegodziwa córka Atalia, poślubiona królowi judzkiemu, jeszcze sześć lat po śmierci matki kontynuowała jej podłe praktyki (2Kl 8:16-18, 25-27; 2Kn 22:2, 3; 24:7).

Na wieść o tym, że Jehu zabił jej syna, króla Jehorama, i zdąża do Jizreel, Jezebel umalowała sobie oczy, ułożyła włosy i stanęła w oknie, z którego roztaczał się widok na dziedziniec pałacowy. Gdy zwycięzca tryumfalnie tam wjechał, powitała go słowami: „Czy powiodło się Zimriemu, zabójcy swego pana?” Te sarkastyczne słowa były zapewne zawoalowaną groźbą, gdyż Zimri, który zamordował swego króla i zagarnął jego tron, siedem dni później w obliczu nieuchronnej śmierci popełnił samobójstwo (2Kl 9:30, 31; 1Kl 16:10, 15, 18).

W odpowiedzi na to wrogie przyjęcie Jehu zawołał: „Kto jest ze mną? Kto?” Gdy wyjrzeli ku niemu dwaj lub trzej dworzanie, rozkazał: „Zrzućcie ją!” Upadek był tak gwałtowny, że krew Jezebel obryzgała mur i konie, które przypuszczalnie stratowały jej ciało. Kiedy wkrótce potem chciano pogrzebać tę „córkę królewską”, okazało się, że prawie całkowicie pożarły ją bezpańskie psy, zgodnie ze „słowem, które Jehowa wyrzekł za pośrednictwem swego sługi Eliasza”; pozostały po niej tylko stopy, dłonie i czaszka — na dowód tego, że każda wypowiedź Jehowy się spełnia (2Kl 9:32-37).

2. „Niewiasta” ze zboru w Tiatyrze, która nazywała siebie prorokinią. Nadano jej imię Jezebel niewątpliwie dlatego, że swym nikczemnym postępowaniem przypominała żonę Achaba. Nie tylko głosiła fałszywe poglądy religijne i wciągnęła wielu w rozpustę i bałwochwalstwo, ale na domiar złego w ogóle nie chciała okazać skruchy. Dlatego „Syn Boży” oznajmił, że zostanie rzucona na łoże boleści, a jej dzieci poniosą śmierć. W ten sposób wszyscy poznają, iż każdy otrzyma odpłatę stosowną do swych uczynków (Obj 2:18-23).

Jezer to skrócona forma imienia Abiezer, powstała po usunięciu przedrostka „Ab” („ojciec”). On i jego potomkowie, Jezeryci, byli „synami Gileada” (Lb 26:30; zob. ABIEZER 1).

Symboliczne wyrażenie użyte jedynie w Objawieniu. Biblia sama objaśnia ten symbol słowami: „To oznacza drugą śmierć: jezioro ognia” (Obj 20:14; 21:8).

Na symboliczny charakter jeziora ognia wskazuje też kontekst, w jakim występuje ono w Objawieniu. Powiedziano, że do jeziora ognia wrzucono śmierć (Obj 19:20; 20:14). Śmierci rzecz jasna nie można dosłownie spalić. Do jeziora ognia zostaje też wrzucony Diabeł, który jako niewidzialna istota duchowa nie poniósłby żadnej szkody w literalnym ogniu (Obj 20:10; por. Wj 3:2 i Sdz 13:20).

Skoro jezioro ognia wyobraża „drugą śmierć”, a w Objawieniu 20:14 wspomniano, iż znajdą się tam „śmierć i Hades”, nie ulega wątpliwości, że nie może ono oznaczać ani śmierci odziedziczonej przez ludzi po Adamie (Rz 5:12), ani Hadesu (Szeolu). Musi więc symbolizować taką śmierć, z której nie ma powrotu, bo śmierć adamowa i Hades mają wydać tych, którzy się w nich znajdują (Obj 20:13), lecz o tym „jeziorze” nigdzie nic takiego nie powiedziano. Trafią natomiast do niego zatwardziali przeciwnicy władzy Bożej, którzy nie zostali zapisani w „księdze życia”, a wrzucenie do jeziora ognia będzie dla nich oznaczać wieczną zagładę, czyli drugą śmierć (Obj 20:15).

Chociaż z powyższych wersetów wyraźnie wynika, że jezioro ognia jest symbolem, niektórzy uzasadniają nimi wiarę w literalnie pojmowane miejsce ognistych męczarni. Powołują się na Objawienie 20:10, gdzie powiedziano, że Diabeł, bestia i fałszywy prorok będą w jeziorze ognia „męczeni dzień i noc na wieki wieków”. Nie może to jednak oznaczać rzeczywistych świadomych męczarni. Wrzuceni do jeziora ognia doznają „drugiej śmierci” (Obj 20:14). A umarli nie są niczego świadomi, nie mogą więc odczuwać bólu ani cierpienia (Kzn 9:5).

W Piśmie Świętym ogniste męki są kojarzone z zagładą i śmiercią. Na przykład w Septuagincie, będącej przekładem Pism Hebrajskich na język grecki, wielokrotnie użyto słowa oznaczającego męczarnie (básanos) w odniesieniu do ukarania śmiercią (Eze 3:20; 32:24, 30). A w Objawieniu tak napisano o metropolii, jaką jest Babilon Wielki: „Królowie ziemi (...) będą nad nią płakać i uderzać się ze smutku, patrząc na dym jej pożaru, stojąc w oddali z bojaźni przed jej męczarnią [gr. basanismoú]” (Obj 18:9, 10). Później anioł wyjaśnił, co oznaczają te męczarnie: „Tak Babilon, wielka metropolia, zostanie z rozmachem zrzucona i już nigdy nie będzie znaleziona” (Obj 18:21). Ogniste męki są więc tutaj równoznaczne z zagładą, a w wypadku Babilonu Wielkiego — z wiecznym unicestwieniem (por. Obj 17:16; 18:8, 15-17, 19).

A zatem ‛męczeni [od gr. basanízo] na wieki wieków’ w jeziorze ognia podlegają „drugiej śmierci”, z której nie ma zmartwychwstania. Pokrewne słowo greckie basanistés zostało przetłumaczone w Mateusza 18:34 na ‛dozorca więzienny’ (por. Mt 18:30). Wtrąceni do jeziora ognia będą więc przez całą wieczność ‛uwięzieni’ pod ‛dozorem’ śmierci (zob. GEHENNA; MĘCZARNIE).

Syn Azmaweta z plemienia Beniamina; stanął u boku Dawida, którego prześladował Saul (1Kn 12:1-3).

(łac. forma gr. Iesoús, będącego odpowiednikiem hebr. Jeszúaʽ lub Jehoszúaʽ: „Jehowa jest wybawieniem”).

Żydowski historyk Józef Flawiusz, żyjący w I w. n.e., wymienia ok. 12 pozabiblijnych postaci o tym imieniu. Pojawia się ono również w apokryficznych księgach sporządzonych w ostatnich wiekach p.n.e. Jak stąd wynika, było to w tamtych czasach dość popularne imię.

1. Imię Iesoús występuje w greckim tekście Dziejów 7:45 i Hebrajczyków 4:8 i odnosi się do Jozuego, który po śmierci Mojżesza stanął na czele narodu izraelskiego (zob. JOZUE 1).

2. Przodek Jezusa Chrystusa, najwyraźniej od strony matki (Łk 3:29). W niektórych starożytnych rękopisach występuje tu imię „Joze(-s)” (zob. RODOWÓD JEZUSA CHRYSTUSA).

3. Jezus Chrystus (zob. JEZUS CHRYSTUS).

4. Chrześcijanin (zapewne pochodzenia żydowskiego), współpracownik Pawła, zwany także Justusem (Kol 4:11).

Imię i tytuł Syna Bożego podczas jego pobytu na ziemi (tytuł od chwili namaszczenia go duchem świętym).

Imię Jezus (gr. Iesoús) odpowiada hebrajskiemu imieniu Jeszua (skrócona forma imienia Jehoszua), które znaczy „Jehowa jest wybawieniem”. Nie było to rzadkie imię, gdyż nosiło je wtedy wielu mężczyzn. Dlatego często uzupełniano je dodatkowym określeniem, np. o Jezusie mówiono też „Jezus Nazarejczyk” (Mk 10:47; Dz 2:22). Słowo Chrystus wywodzi się od greckiego Christòs, będącego odpowiednikiem hebrajskiego Maszíach (Mesjasz), i oznacza „Pomazaniec”. Wcześniej miano „pomazańca” słusznie odnoszono m.in. do Mojżesza, Aarona czy Dawida (Kpł 4:3; 8:12; 2Sm 22:51; Heb 11:24-26), ale funkcja, pozycja lub służba, do której zostali namaszczeni, jedynie wyobrażały nadrzędną funkcję, pozycję i służbę Jezusa Chrystusa. Wyłącznie jemu bowiem przysługuje tytuł: „Chrystus, Syn Boga żywego” (Mt 16:16; zob. CHRYSTUS; MESJASZ).