w Chrześcijańskich Pismach Greckich jest używany w znaczeniu „zadawać katusze; dręczyć; męczyć; być nękanym” (Mt 8:29; Łk 8:28; Obj 12:2).

Słowo basanízo pojawia się w Biblii w różnych kontekstach. Na przykład o pewnym służącym powiedziano, że cierpiał „straszliwe męki” (NŚ) lub że leżał „wśród strasznych boleści” (Kow) (Mt 8:6; por. 4:24). Lot zaś ‛dręczył swoją sprawiedliwą duszę’ (PE) albo „trapił się” (Bw) z powodu nieprawych czynów mieszkańców Sodomy (2Pt 2:8). Słowa tego użyto nawet w odniesieniu do łodzi miotanej przez fale oraz do trudu wioślarzy (Mt 14:24; Mk 6:48).

Grecki rzeczownik basanistés występujący w Mateusza 18:34 oddano w niektórych przekładach jako „dozorcy więzienni” (NŚ), „strażnicy więzienni” (KŻNT) lub „więzienie” (Wp) (por. Mt 18:30), a w innych jako „kaci” (Bg, BT, Bw) bądź „oprawcy” (Bp). Słowo to zaczęto odnosić do dozorców więziennych, ponieważ w więzieniach niekiedy wymuszano zeznania za pomocą tortur (por. Dz 22:24, 29, gdzie mowa o takiej praktyce, choć nie pojawia się tam wyraz basanízo). Jednakże w dziele The International Standard Bible Encyclopaedia (red. J. Orr, 1960, t. V, s. 2999) tak napisano na temat użycia tego terminu w Mateusza 18:34: „Prawdopodobnie już samo uwięzienie uznawano za ‛katusze’ (i niewątpliwie słusznie), więc ‚kaci’ to nie kto inny jak właśnie dozorcy więzienni”. Dlatego wypowiedź z Objawienia 20:10 o ‛męczonych dniem i nocą na wieki wieków’ (por. BT) najwyraźniej wskazuje, że zostaną oni niejako uwięzieni w śmierci, pozbawieni możliwości działania. O tym, że taki stan można nazwać męką, świadczy porównanie równoległych relacji z Mateusza 8:29 i Łukasza 8:31 (zob. JEZIORO OGNIA).

Niektórzy bibliści powołują się na wersety ze słowem „męczarnie” czy „męczyć”, by uzasadnić naukę o wiecznych mękach w ogniu. Jak jednak wykazano powyżej, istnieją biblijne podstawy, by uznać, że w Objawieniu 20:10 słowo to ma inny sens. Werset 14 wyjawia wprost, iż „jezioro ognia” — miejsce owych męczarni — oznacza „drugą śmierć”. Wprawdzie Jezus wspomniał o pewnym bogaczu, że po śmierci ‛był w męczarniach’ (Łk 16:23, 28), ale jak wyjaśniono w haśle ŁAZARZ 2, nie jest to opis przeżyć rzeczywistej osoby, a jedynie przypowieść. Inne wzmianki o męczarniach w Księdze Objawienia również mają znaczenie symboliczne, na co wyraźnie wskazuje ich kontekst (Obj 9:5; 11:10; 18:7, 10).

Zobacz OPAR, MGŁA.

Przybliżone wartości różnych miar i wag używanych przez Hebrajczyków można ustalić na podstawie znalezisk archeologicznych, starożytnych tekstów, a także samej Biblii.

Miary długości. Hebrajczycy najwyraźniej posługiwali się miarami długości nawiązującymi do wzorca w postaci ciała ludzkiego. Na podstawie wzajemnego stosunku długości i szerokości różnych części ciała da się ustalić związek między poszczególnymi miarami długości. A ponieważ z odkryć archeologicznych wynika, że łokieć miał ok. 44,5 cm, można wyrazić miary biblijne we współczesnych jednostkach (zob. ŁOKIEĆ). Wzajemne zależności między hebrajskimi miarami długości oraz ich przybliżone dzisiejsze odpowiedniki przedstawiono w poniższej tabeli.

Pewne wątpliwości budzi miara określana hebrajskim słowem gòmed, użyta wyłącznie w Sędziów 3:16 w odniesieniu do długości miecza Ehuda. Wiele przekładów oddaje ten wyraz przez „łokieć” (Bg, BT, Bw, BWP, NŚ). Zdaniem niektórych uczonych gòmed to tzw. krótki łokieć, odpowiadający mniej więcej odległości od stawu łokciowego do kostek zaciśniętej ręki. W takim wypadku mierzyłby on jakieś „piętnaście cali” (ok. 38 cm) (NE).

Do biblijnych miar długości należą też: sążeń (1,8 m), stadium (185 m) oraz mila — prawdopodobnie chodziło o milę rzymską (1479,5 m). Przebyty dystans często mierzono w dniach potrzebnych na pokonanie danej drogi (Rdz 31:23; Wj 3:18; Lb 10:33; 33:8). ‛Dzień drogi’ to przypuszczalnie co najmniej 30 km, a „odległość drogi