4. Kapłan lub być może członkowie wspomnianego wyżej domu patriarchalnego, mieszkający w Jerozolimie po powrocie z Babilonu. W Nehemiasza 11:10 Jedajasza nazwano „synem” Jojariba, ale porównanie z 1 Kronik 9:10 wskazuje, iż słowo to mógł dopisać kopista. Jedajasz oraz pozostałe dwa imiona (Jojarib albo Jehojarib oraz Jachin), występujące na początku list w Nehemiasza i 1 Kronik, są identyczne z nazwami domów patriarchalnych z czasów Dawida (1Kn 24:6, 7, 17). Być może więc imiona te odnoszą się do domów patriarchalnych i wskazują na obecność ich przedstawicieli, a imiona podane dalej — do konkretnych osób; możliwe jednak też, że wszystkie te imiona dotyczą żyjących wtedy osób (1Kn 9:10-12; Neh 11:10-13).

5. Przodek 973 kapłanów, którzy z Zerubbabelem wrócili z Babilonu (Ezd 2:1, 2, 36; Neh 7:39). Zapewne chodzi o członków tego samego domu patriarchalnego (poz. 3), chyba że wzmianka: „z domu Jeszui” wskazuje na ich związek z rodem arcykapłańskim.

6, 7. Dwóch kapłanów o tym imieniu występuje w spisie tych, którzy powrócili z Jeszuą i Zerubbabelem w 537 r. p.n.e. (Neh 12:1, 6, 7). W czasach urzędowania kapłana Jojakima, następcy Jeszui, wspomniano o obu jako o głowach domów patriarchalnych, których przedstawicielami byli Uzzi i Netanel (Neh 12:12, 19, 21). Nie wiadomo, czy któryś z tych Jedajaszów (lub obaj) miał jakiś związek z pierwotnym domem patriarchalnym Jedajasza (poz. 3).

8. Jeden z przybyłych wygnańców, od których wzięto złoto i srebro na koronę dla arcykapłana Jozuego (Za 6:10-14). Nie ma informacji na temat jego związków z kapłanami omówionymi powyżej.

(„Bóg [go] zna; znany Bogu”).

1. Syn Beniamina. Przy pewnej okazji wyliczono 17 200 dzielnych mocarzy będących potomkami Jediaela (1Kn 7:6, 10, 11). Można go chyba utożsamić z Aszbelem, synem Beniamina (Rdz 46:21; zob. ASZBEL, ASZBELICI).

2. Jeden z wojowników i przywódców z plemienia Manassesa, którzy dołączyli do wojsk Dawida, gdy obozował w Ciklag (1Kn 12:20, 21). Przypuszczalnie tożsamy z omówionym poniżej (poz. 3).

3. Jeden z mocarzy Dawida, syn Szimriego (1Kn 11:26, 45; zob. poz. 2).

4. Odźwierny domu Jehowy, wyznaczony za panowania Dawida. Był drugim synem Korachity Meszelemiasza (1Kn 26:1, 2).

(„umiłowana”).

Żona Amona, matka króla Jozjasza, urodzonego w 667 r. p.n.e.; córka Adajasza z Bockat (2Kl 21:24-26; 22:1).

(„umiłowany przez Jah”).

Imię nadane przez proroka Bożego Natana drugiemu dziecku Dawida i Batszeby (2Sm 12:24, 25). Stanowiło dowód, że Jehowa uznaje i miłuje to niemowlę — w przeciwieństwie do ich wcześniejszego dziecka, które jako owoc cudzołóstwa zostało przez Boga odrzucone i wkrótce po urodzeniu zmarło (2Sm 12:13-19). Imię Jedidiasz nie zastąpiło jednak imienia Salomon (zob. SALOMON).

Greckie słowo monogenés jest definiowane jako „pojedynczo urodzony, jedyny”, „jedynak”, lub „jedyny w swoim rodzaju” (Słownik grecko-polski, red. Z. Abramowiczówna, Warszawa 1962, t. III, s. 165; J. H. Thayer, A Greek-English Lexicon of the New Testament, 1889, s. 417). Określa ono relację zachodzącą między dzieckiem (synem lub córką) a rodzicami.

Pismo Święte mówi o „jednorodzonym synu” wdowy z miasta Nain, o „jednorodzonej córce” Jaira oraz o „jednorodzonym” synu pewnego człowieka uwolnionym przez Jezusa od demona (Łk 7:11, 12; 8:41, 42; 9:38). W Septuagincie użyto słowa monogenés w odniesieniu do córki Jeftego, o której napisano: „A była jego jednym jedynym dzieckiem. Oprócz niej nie miał ani syna, ani córki” (Sdz 11:34).

Apostoł Jan kilkakrotnie nazywa Pana Jezusa Chrystusa jednorodzonym Synem Bożym (Jn 1:14; 3:16, 18; 1Jn 4:9). Nie odnosi się to do niego jako człowieka ani do jego narodzin na ziemi. Lògos, czyli Słowo, „był na początku u Boga”, jeszcze „zanim był świat” (Jn 1:1, 2; 17:5, 24). I to o nim w przedludzkim bycie powiedziano, że był „jednorodzonym Synem”, którego Ojciec „posłał na świat” (1Jn 4:9).

Słowo miał „chwałę, jaka się od ojca należy jednorodzonemu synowi”, który „zajmuje miejsce u piersi Ojca” (Jn 1:14, 18). Trudno sobie wyobrazić bardziej zażyłą, serdeczną i czułą więź między jakimkolwiek ojcem i synem (zob. MIEJSCE U PIERSI).

Aniołowie w niebie też są synami Bożymi, tak samo jak „synem Bożym” był Adam (Łk 3:38; Rdz 6:2; Hi 1:6; 38:7). Jednakże Lògos, noszący później imię Jezus, to „jednorodzony Syn Boży” (Jn 3:18). Jest jedyny w swoim rodzaju, jest jedyną istotą, którą Bóg stworzył osobiście — bez pośrednictwa czy współpracy kogoś innego. Jest jedynym, przy którego współudziale Bóg, jego Ojciec, powołał do istnienia pozostałe stworzenia. Jest pierworodnym i najważniejszym z aniołów (Kol 1:15, 16; Heb 1:5, 6), nazwanych w Piśmie Świętym „podobnymi do Boga”, dosłownie „bogami” (Ps 8:4, 5). Dlatego w najstarszych i najbardziej wiarogodnych rękopisach Pan Jezus Chrystus słusznie został przedstawiony jako „jednorodzony bóg [gr. monogenés theòs]” (Jn 1:18, NŚ, Ro, Spencer).

Zdarza się, że tłumacze naginają wyrażenie monogenés theòs do swych trynitarskich pojęć i oddają je następująco: „Jednorodzony Syn, który jest Bogiem” (BWP), „jedyny Syn-Bóg” (Wp), „jednorodzony, który jest Bogiem” (Kow), „jednorodzony, Bóg” (Pop).

Paweł nazwał Izaaka „jednorodzonym synem” Abrahama (Heb 11:17), chociaż ten miał z Hagar syna Ismaela, a z Keturą kilku innych synów (Rdz 16:15; 25:1, 2; 1Kn 1:28, 32). Wynikało to stąd, że przymierze Boże obejmowało tylko Izaaka, jedynego syna Abrahama urodzonego na podstawie obietnicy Bożej i jedynego syna Sary (Rdz 17:16-19). Ponadto kiedy Izaak miał zostać złożony w ofierze, był jedynym synem w domu swego ojca. Synowie Ketury jeszcze się nie urodzili, a Ismael odszedł jakieś 20 lat wcześniej i mógł być już żonaty i mieć własny dom (Rdz 22:2).

A zatem biorąc pod uwagę obietnicę Bożą oraz przymierze — o czym pisał Paweł w Liście do Hebrajczyków — można nazwać Izaaka jednorodzonym synem Abrahama. Dlatego apostoł zestawia „obietnice” i „jednorodzonego syna” z „potomstwem”, które miało przyjść „poprzez Izaaka” (Heb 11:17, 18). Trudno powiedzieć, czy podobnymi przesłankami kierował się Józef Flawiusz, który także podaje, że Izaak był „jedynym synem” Abrahama (Dawne dzieje Izraela, I, XIII, 1).

(prawdopodobnie od rdzenia oznaczającego: „sławić”).

1. Muzyk z plemienia Lewiego. Bardzo możliwe, że wcześniej nazywano go Etanem, ponieważ w informacjach sprzed przeniesienia Arki Przymierza do Jerozolimy występują Heman, Asaf i Etan, później natomiast mowa jest o Hemanie, Asafie i Jedutunie (1Kn 15:17, 19; 25:1). Biblia nie wspomina o przodkach Jedutuna, jedynie Etana (1Kn 6:44-47). Jeśli zaś chodzi o potomków, wymienieni są potomkowie nie Etana, lecz właśnie Jedutuna (1Kn 9:16). Zmiana imienia z Etan („trwały; nieprzerwanie płynący”) na Jedutun (prawdopodobnie od rdzenia oznaczającego: „sławić”) niewątpliwie miała związek z zadaniem, jakie otrzymał (1Kn 16:41; zob. ETAN 3).

Jedutun i jego rodzina jako muzycy brali udział w wielu uroczystościach, podczas których ‛składano dziękczynienia i wysławiano Jehowę’ (1Kn 25:3), np. z okazji sprowadzenia do Jerozolimy Arki Przymierza (1Kn 16:1, 41, 42). Kiedy za panowania Dawida muzycy w sanktuarium zostali podzieleni na 24 oddziały, los drugi, czwarty, ósmy, dziesiąty, dwunasty i czternasty padł właśnie na sześciu synów Jedutuna, usługujących pod kierownictwem ojca (1Kn 25:1, 3, 6, 7, 9, 11, 15, 17, 19, 21). Podział obowiązków między Jedutuna, Asafa i Hemana oznacza, że wśród muzyków świątynnych byli przedstawiciele wszystkich trzech głównych rodów lewickich (odpowiednio: rodu Merariego, Gerszoma i Kehata) (1Kn 6:31-47). Te trzy grupy wysławiały też Jehowę śpiewem i grą w czasie uroczystego oddania do użytku świątyni Salomona (2Kn 5:12, 13). Ponadto Biblia wspomina o potomkach Jedutuna za panowania Ezechiasza oraz wymienia ich wśród wygnańców, którzy powrócili z Babilonu (2Kn 29:1, 12, 14, 15; Neh 11:17).

Wzmianki o Jedutunie można znaleźć także w nagłówkach trzech psalmów. Dwie z nich (Ps 39 i 62) brzmią: „Dla kierownika — Jedutuna” („na sposób [chóru] Jedutuna”, przyp. do nagł. Ps 39, Ro), trzecia (Ps 77) zaś: „Dla kierownika, na sposób Jedutuna” (NŚ; „według Jedutuna”, BT, Bw, BWP). Powyższe psalmy zostały ułożone przez kogoś innego: pierwsze dwa przez Dawida, a trzeci przez Asafa. Tak więc wzmianki o Jedutunie nie oznaczają, że to on napisał te psalmy, chociaż gdzie indziej nazwano go „wizjonerem królewskim”, a w jeszcze innym miejscu powiedziano, iż „prorokował z harfą” (2Kn 35:15; 1Kn 25:1, 3). Omawiane nagłówki niewątpliwie były wskazówkami co do wykonywania tych utworów. Być może dotyczyły określonego stylu gry albo użycia instrumentu, który w jakiś sposób był kojarzony z Jedutunem — został wynaleziony, ulepszony bądź upowszechniony przez niego czy też jego synów.

2. Lewita, którego syn lub dalszy potomek, Obed-Edom, był odźwiernym w czasie, gdy Dawid sprowadził Arkę Przymierza do Jerozolimy (1Kn 16:1, 37, 38).

Najmocniejsze z naturalnych włókien, od czasów biblijnych używane do wyrobu pięknej, lekkiej tkaniny. Jedwab wytwarzają gąsienice różnych owadów, zwłaszcza jedwabnika morwowego. Gąsienice tego jedwabnika żywią się liśćmi morwy i wydzielają ciecz, która na powietrzu zastyga w cienką nić tworzącą oprzęd.