• Spis ludności
    Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot

    • (spis trwał 9 miesięcy i 20 dni; 2Sm 24:8), a trzy kolejne dopełniłyby liczbę siedmiu. Chociaż rozbieżność ta może wynikać z błędu kopisty, i tym razem trudno o jednoznaczne wnioski, jeśli się nie zna wszystkich faktów i okoliczności.

      Na potrzeby służby świątynnej. Jakiś czas później Dawid, który był już w podeszłym wieku, kazał policzyć Lewitów na potrzeby przyszłej służby świątynnej, co najwyraźniej spotkało się z uznaniem Jehowy. Spis wykazał, że Lewitów w wieku powyżej 30 lat, ‛krzepkich mężów’, było 38 000. Podzielono ich następująco: 24 000 do nadzorowania pracy w świątyni, 6000 urzędników i sędziów, 4000 odźwiernych i 4000 muzyków (1Kn 23:1-5).

      W związku z budową świątyni powiedziano: „Potem Salomon zliczył wszystkich mężów, którzy byli osiadłymi przybyszami, a którzy przebywali w ziemi izraelskiej, po spisaniu ich przez Dawida, jego ojca; i znalazło się sto pięćdziesiąt trzy tysiące sześciuset. Wyznaczył więc spośród nich siedemdziesiąt tysięcy tragarzy oraz osiemdziesiąt tysięcy do wyciosywania kamieni w górach, a trzy tysiące sześciuset ustanowił nadzorcami, by doglądali pracy tego ludu” (2Kn 2:17, 18).

      Późniejsze spisy. Późniejsi królowie Izraela i Judy także dokonywali spisów ludności. Za czasów króla Amacjasza w Judzie i Beniaminie było 300 000 mężczyzn powyżej 20 roku życia (2Kn 25:5). Spis przeprowadzony przez króla Uzzjasza wykazał, że wojsko liczyło wtedy 307 500 mężczyzn pod dowództwem 2600 głów domów patriarchalnych (2Kn 26:11-13).

      Policzono również wygnańców, którzy w 537 r. p.n.e. powrócili do kraju z Zerubbabelem. Było wśród nich 42 360 mężczyzn oraz 7337 niewolników i 200 śpiewaków (masorecki tekst Księgi Nehemiasza mówi o 245 śpiewakach) (Ezd 2:64, 65; Neh 7:66, 67; zob. NEHEMIASZA, KSIĘGA).

      W okresie narodzin Jezusa. Chrześcijańskie Pisma Greckie wspominają o dwóch spisach w czasie, gdy Judea podlegała władzy Rzymu. Miały one na celu nie tyle poznanie liczby ludności, ile usprawnienie ściągania podatków i poboru mężczyzn do służby wojskowej. O pierwszym z nich powiedziano: „A w owych dniach [ok. 2 p.n.e.] wyszło postanowienie Cezara Augusta, by dokonano spisu całej zamieszkanej ziemi (ten pierwszy spis odbył się wtedy, gdy namiestnikiem Syrii był Kwiryniusz); i wszyscy szli, aby ich zapisano, każdy do swego miasta” (Łk 2:1-3). Ten cesarski edykt okazał się zrządzeniem opatrzności Bożej, gdyż dzięki niemu Józef i Maria, będąca już w zaawansowanej ciąży, udali się z Nazaretu do Betlejem, i w tym mieście Dawidowym zgodnie z proroctwem urodził się Jezus (Mi 5:2; Łk 2:4-7).

      Dwa spisy za czasów Kwiryniusza. Krytycy Biblii twierdzą, że jedyny spis dokonany, gdy namiestnikiem Syrii był Publiusz Sulpicjusz Kwiryniusz, odbył się ok. 6 r. n.e. i doprowadził do buntu Judasa Galilejczyka i zelotów (Dz 5:37). W rzeczywistości jednak był to drugi spis za rządów Kwiryniusza, gdyż inskrypcje odkryte w Antiochii i jej okolicach wskazują, że kilka lat wcześniej Kwiryniusz był legatem cesarskim w Syrii (W. Ramsay, The Bearing of Recent Discovery on the Trustworthiness of the New Testament, 1979, ss. 285, 291). W związku z tym Dictionnaire du Nouveau Testament we francuskiej Biblii w przekładzie Crampona (1939, s. 360) podaje: „Akademickie prace Zumpta (Commentat. epigraph., II, 86-104; De Syria romana provincia, 97-98) i Mommsena (Res gestæ divi Augusti) wykazują ponad wszelką wątpliwość, że Kwiryniusz był namiestnikiem Syrii dwukrotnie”. Wielu uczonych uważa, że po raz pierwszy pełnił tę funkcję mniej więcej między 4 a 1 r. p.n.e., prawdopodobnie od 3 do 2 r. Sposób ustalenia tych dat budzi jednak pewne zastrzeżenia, dlatego nie wiadomo dokładnie, kiedy sprawował on ten urząd (zob. KWIRYNIUSZ). Drugi okres urzędowania Kwiryniusza niewątpliwie obejmował r. 6 n.e., na co wskazują szczegóły podane przez Józefa Flawiusza (Dawne dzieje Izraela, XVIII, II, 1).

      Słusznie więc biblijny pisarz i historyk Łukasz oznajmił o spisie ludności przeprowadzonym w czasie narodzin Jezusa: „Ten pierwszy spis odbył się wtedy, gdy namiestnikiem Syrii był Kwiryniusz” (Łk 2:2), odróżniając go od drugiego spisu, którego dokonano później za czasów tego samego Kwiryniusza i do którego nawiązał Gamaliel (o czym można przeczytać w Dz 5:37).