-
DekapolWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
na ten temat różne opinie, to jednak sam do pierwotnych dziesięciu miast zalicza Damaszek, Filadelfię, Rafanę, Scytopolis, Gadarę, Hippos, Dion, Pellę, Gerazę i Kanatę (Historia naturalis, V, XVI, 74). Spośród nich jedynie Scytopolis (Bet-Szean) leżało na zach. od Jordanu; ze względu na strategiczne położenie doliny Ezdrelon miasto to stanowiło ważny łącznik z wybrzeżem Morza Śródziemnego i jego portami. Damaszek w Syrii, daleko na pn., najwidoczniej wszedł w skład tego związku jako znaczący ośrodek handlu. Najbardziej wysunięta na pd. była Filadelfia (starożytna Rabba, dzisiejszy Amman); leżała zaledwie 40 km na pn. wsch. od pn. krańca Morza Martwego. Pozostałe miasta znajdowały się na terenie żyznego Gileadu lub sąsiedniego Baszanu. Większość z nich była położona przy głównych drogach tego regionu albo w ich pobliżu. Kanata to prawdopodobnie Kenat z Liczb 32:42.
W II w. n.e. Ptolemeusz zaliczył do Dekapolu 18 miast, co może wskazywać, że nazwy tej zaczęto używać w szerszym znaczeniu lub że zmieniała się liczba miast należących do tego związku. Niektórzy uczeni wśród pierwotnej dziesiątki zamiast Rafany wymieniają Abilę, wspomnianą przez Ptolemeusza. Wydaje się jednak, że region Dekapolu nie miał ściśle określonych granic i że władza tych miast nie rozciągała się na całe terytorium pomiędzy nimi, lecz tylko na okolice leżące w ich bezpośrednim sąsiedztwie.
Dekapol a służba Jezusa. Mieszkańcy Dekapolu byli wśród tłumów napływających do Galilei w celu słuchania nauk Jezusa, ale nie ma żadnej wyraźnej wzmianki o tym, by któremuś z tych hellenistycznych miast poświęcił on większą uwagę (Mt 4:25). Podczas swej służby w Galilei Jezus znalazł się co prawda na terenie Dekapolu, gdy przeprawił się przez Morze Galilejskie i dotarł do krainy Gerazeńczyków (wg Mk 5:1) (lub Gadareńczyków, wg Mt 8:28). Kiedy jednak wypędził tam demony i pozwolił im wejść w stado świń, wskutek czego trzoda zginęła, mieszkańcy pobliskiego miasta i wiosek nalegali na niego, żeby „odszedł z ich okolic”. Jezus tak uczynił, ale zgodnie z jego poleceniem mężczyzna uwolniony od demonów dawał świadectwo swoim krewnym i głosił w Dekapolu o swym uzdrowieniu (Mk 5:2-20). Niektórzy uczeni uważają, że wzmianka o stadzie świń wskazuje na silne nieżydowskie wpływy w tym regionie.
Po święcie Paschy w 32 r. n.e. i powrocie z okolic Tyru i Sydonu w Fenicji Jezus szedł „ku Morzu Galilejskiemu, środkiem rejonów Dekapolu” (Mk 7:31). Tam uzdrowił mężczyznę głuchego i mającego wadę mowy, a potem cudownie nakarmił tłum liczący 4000 osób (Mk 7:32 do 8:9).
Późniejsze dzieje. Jak donosi Euzebiusz z Cezarei, przed zagładą Jerozolimy w r. 70 n.e. do jednego z miast Dekapolu, Pelli w górzystym Gileadzie, uciekli chrześcijanie z Judei, dając w ten sposób posłuch proroczemu ostrzeżeniu Jezusa (Łk 21:20, 21; Historia kościelna, III, 53).
Chociaż inne miasta w Palestynie również ulegały wpływom hellenistycznym, najbardziej było to widoczne właśnie w miastach Dekapolu. Uważa się, że do ich największego rozkwitu doszło w II w. n.e.; w następnym stuleciu ów związek zaczął się rozpadać. O silnych wpływach greckich oraz dobrobycie panującym w Dekapolu świadczą imponujące ruiny teatrów, amfiteatrów, świątyń, łaźni, akweduktów oraz innych budowli w Gerazie (dzisiejsze Dżarasz), a także w innych miastach tego regionu.
-
-
DelajaszWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
DELAJASZ
(„podźwignął Jehowa”).
1. Kapłan z rodu Aarona, żyjący w czasach Dawida. W wyniku losowania został wyznaczony na zwierzchnika 23 oddziału kapłańskiego (1Kn 24:1, 5, 18).
2. Syn Szemajasza. Należał do książąt na dworze króla Jehojakima, którzy wysłuchali Barucha czytającego księgę spisaną pod dyktando Jeremiasza, po czym opowiedzieli o tym królowi Jehojakimowi. Kiedy ten się z nią zapoznawał, Delajasz wraz z dwoma innymi książętami prosili go, by nie palił zwoju, lecz król ich nie usłuchał (Jer 36:11-26).
3. Przodek pewnej grupy osób, które przyszły do Jerozolimy z Zerubbabelem w 537 r. p.n.e., a które nie były w stanie udowodnić swego izraelskiego pochodzenia (Ezd 2:1, 59, 60; Neh 7:61, 62).
4. Syn Mehetabela. Był ojcem Szemajasza, którego wynajęli Sanballat i Tobiasz, żeby zastraszyć namiestnika Nehemiasza (Neh 6:10-13).
5. Jeden z siedmiu synów Elioenaja; potomek Dawida poprzez Salomona (1Kn 3:10, 24).
-
-
DelikatnośćWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
DELIKATNOŚĆ
Wrażliwość, subtelność w sposobie bycia, umiejętność nieurażania ludzi, ściśle związana z pokorą i potulnością.
Od sług Bożych, zwłaszcza od nadzorców, wręcz wymaga się przejawiania delikatności. Apostoł
-