nie występuje. Ale i tutaj wyłania się kwestia, czy sformułowanie „rzeka [forma słowa nahár] egipska” odnosi się do jakiejś części Nilu, czy do „Doliny Potoku [náchal] Egipskiego” (Wadi al-ʽArisz). Wszystko zależy od tego, czy Jehowa opisywał tu teren podzielony później między poszczególne plemiona, czy też cały obszar podległy królestwu izraelskiemu w czasie jego największego rozkwitu. Jeśli w grę wchodzi pierwsza ewentualność, to werset ten zapewne mówi o Wadi al-ʽArisz, a jeśli druga — to o Szichorze (zob. POTOKU EGIPSKIEGO, DOLINA).

Euzebiusz z Cezarei i Hieronim uważali, że Szichor-Libnat stanowiło pierwotnie dwie miejscowości: Szichor i Labanat. Wydaje się jednak, iż była to raczej rzeka na granicy terytorium Aszera (Joz 19:24-26). Niektórzy geografowie kojarzą tę nazwę z potokiem Nahr az-Zarka (Nachal Tanninim), uchodzącym do Morza Śródziemnego ok. 10 km na pd. od Dor.

(od rdzenia oznaczającego: „obfitować”).

Ojciec jednego z naczelników plemienia Symeona, którzy za panowania Ezechiasza powiększyli swe pastwiska (1Kn 4:24, 37-41).

(prawdopodobnie: „[z; należący do] Szefamu”).

Przydomek Zabdiego, który zarządzał zasobami wina w winnicach Dawida (1Kn 27:27). Określenie to sugeruje, że Zabdi pochodził z Szefamu albo z Sifmot (Lb 34:10, 11; 1Sm 30:28).

(„przyjemna; wytworna”).

W greckiej Septuagincie zarówno w Wyjścia 1:15, jak i 2:21 pojawia się imię Sepfora, ale w tekście masoreckim w wersetach tych występuje odpowiednio Szifra i Cyppora. Po aramejsku Szifra to Safira.

Szifra i Pua były hebrajskimi położnymi, którym faraon nakazał uśmiercać wszystkich nowo narodzonych hebrajskich chłopców. Jednakże kobiety te bały się Boga i szanowały świętość ludzkiego życia (Rdz 9:6), toteż nie zabijały chłopców, za co Jehowa pobłogosławił je rodzinami (Wj 1:15-21; zob. POŁOŻNA).

(od rdzenia oznaczającego: „sądzić”).

Ojciec Kemuela, naczelnika reprezentującego Efraima podczas podziału Ziemi Obiecanej między plemiona Izraela (Lb 34:17, 18, 24).

Miejsce na granicy terytorium Judy (Joz 15:1, 11). Bywa utożsamiane z Tall al-Ful, położonym ok. 5 km na pn. zach. od Ekronu (Chirbat al-Mukannaʽ [Tel Mikne]), o którym wspomniano w tej samej relacji Jozuego.

Ojciec Azuby, żony Asy i matki Jehoszafata (1Kl 22:41-43; 2Kn 20:31).

Miasto na południu Judy (Joz 15:21, 32). Najwyraźniej to samo co Szaruchen z listy miast należących do plemienia Symeona, a położonych na terytorium Judy (Joz 19:1, 6). W spisie z 1 Kronik 4:31 prawdopodobnie to ono zostało nazwane Szaaraim. Bywa utożsamiane z Tall al-Farʽa (Tel Szaruchen), leżącym ok. 35 km na zach. od Beer-Szeby.

(od rdzenia oznaczającego: „zawrzeć pokój; dać odszkodowanie; odpłacić”).

Ostatni z czterech synów Naftalego wymienionych wśród „synów Izraela, którzy przybyli do Egiptu” (Rdz 46:8, 24). Wywodził się od niego ród Szillemitów (Lb 26:49, 50). W tekście masoreckim 1 Kronik 7:13 jego imię ma postać Szallum, chociaż w siedmiu rękopisach hebrajskich występuje jako Szillem.

(„ten, którego to jest; ten, do którego to należy”).

1. Patriarcha Jakub wypowiedział na łożu śmierci następujące błogosławieństwo: „Nie oddali się berło od Judy ani laska rozkazodawcy spomiędzy jego stóp, aż przyjdzie Szilo; i jemu będzie się należeć posłuszeństwo ludów” (Rdz 49:10). Prawo do wydawania rozkazów (laska rozkazodawcy) oraz władza królewska (berło) przypadały plemieniu Judy od czasu, gdy na tron wstąpił Dawid, pochodzący z tego plemienia. Miało tak być aż do nadejścia Szilo, co wskazywało, że królewska linia potomków Judy zakończy się właśnie na Szilo, który będzie nieprzemijającym dziedzicem. Także przed upadkiem królestwa Judy Jehowa wyjawił ostatniemu królowi judzkiemu, Sedekiaszowi, że władza zostanie powierzona temu, kto ma do niej prawo (Eze 21:26, 27). Najwyraźniej więc chodziło o Szilo, gdyż imię to oznacza „ten, którego to jest; ten, do którego to należy”.

W późniejszych stuleciach jedynym potomkiem Dawida, któremu obiecano władzę królewską, okazał się Jezus Chrystus. Przed jego narodzinami anioł Gabriel powiedział Marii: „Jehowa Bóg da mu tron Dawida, jego ojca, i będzie on królował nad domem Jakuba na wieki, a jego królestwu nie będzie końca” (Łk 1:32, 33). A zatem określenie Szilo musi się odnosić do Jezusa Chrystusa, „Lwa, który jest z plemienia Judy” (Obj 5:5; por. Iz 11:10; Rz 15:12).

W komentarzu biblijnym pod red. F. C. Cooka (s. 233) tak opisano poglądy starożytnych Żydów na werset z Rodzaju 49:10: „W starożytności wszyscy Żydzi odnosili to proroctwo do Mesjasza. Dlatego w Targumie Onkelosa czytamy: ‚Aż nadejdzie Mesjasz, do którego należy królestwo’, a w Targumie jerozolimskim: ‚Aż do czasu, gdy nadejdzie król Mesjasz, do którego należy królestwo’. (...) Także Talmud Babiloński mówi (Sanhedrin 98b): ‚Jakie jest imię Mesjasza? Szilo, ponieważ jest napisane: Aż przyjdzie Szilo’”.

2. Miasto na terytorium Efraima, leżące „na północ od Betel, na wschód od gościńca, który biegnie z Betel do Szechem, i na południe od Lebony” (Sdz 21:19). Na ogół utożsamia się je z dzisiejszym Chirbat Sajlun (Szilo), ok. 15 km na pn. pn. wsch. od Betel. Miejsce to odpowiada też opisowi biblijnemu. Znajduje się na wzgórzu i jest otoczone wyższymi wzgórzami z wyjątkiem pd. zach., gdzie rozciąga się dolina.

Kiedy w Szilo ustawiono przybytek (Joz 18:1), dokończono tam podziału ziemi między plemiona izraelskie (Joz 18:1 do 21:42). Później plemiona zamieszkałe po wsch. stronie Jordanu wzniosły nad rzeką ołtarz. Pozostałe plemiona uznały to za akt odstępstwa i zgromadziły się w Szilo, by z nimi walczyć. Zdołano jednak zachować pokój, gdyż okazało się, że ów ołtarz miał tylko przypominać o potrzebie dochowywania wierności Jehowie (Joz 22:10-34).

Jakiś czas później 12 000 dzielnych wojowników izraelskich podjęło ekspedycję karną przeciwko mieszkańcom Jabesz-Gilead za to, że nie przyłączyli się do walki z Beniaminitami. Potem do Szilo sprowadzono 400 dziewic z Jabesz-Gilead i przekazano je Beniaminitom. Mężczyznom tym pozwolono również porwać i wziąć sobie za żony córki z Szilo, które wyjdą „tańczyć w kręgach tanecznych” z okazji organizowanego tam co roku święta dla Jehowy (Sdz 21:8-23).

Przez większą część okresu, który obejmuje Księga Sędziów (albo nawet przez cały ten okres), przybytek pozostawał w Szilo (Sdz 18:31; 1Sm 1:3, 9, 24; 2:14; 3:21; 1Kl 2:27). Na krótko przed śmiercią arcykapłana Helego Izraelici w czasie walk z Filistynami wynieśli z przybytku Arkę Przymierza i zabrali ją na pole bitwy, przekonani, że jej obecność zapewni im zwycięstwo. Jehowa pozwolił jednak, by Filistyni ją uprowadzili. Nigdy już nie wróciła do Szilo, co oznaczało, że Bóg porzucił to miasto, Arka bowiem symbolizowała Jego obecność (1Sm 4:2-11). Do odrzucenia Szilo przez Boga nawiązano w jednym z psalmów (Ps 78:60, 61; por. 1Sm 4:21, 22) oraz w proroctwie Jeremiasza, w którym wykorzystano to do unaocznienia, co czeka świątynię jerozolimską (Jer 7:12, 14; 26:6, 9).

W X w. p.n.e. w Szilo mieszkał prorok Achijasz (1Kl 12:15; 14:2, 4). Gdy w r. 607 p.n.e. został zamordowany Gedaliasz, grupa mężczyzn z Szilo (z samego miasta lub z jego okolic) udała się do Jerozolimy, by złożyć tam ofiarę (Jer 41:5).

(„posyłający”).

Nazwa Sziloach prawdopodobnie odnosiła się do jakiegoś kanału w Jerozolimie. W starożytności jeden taki kanał płynął doliną Kidron od wylotu groty ze źródłem Gichon, okrążał wzgórze położone na pd. wsch. i docierał do sadzawki znajdującej się w miejscu, w którym Dolina Hinnoma łączyła się z doliną Tyropeon. Ze względu na mały spadek dna tego kanału (ok. 4—5 mm/m) dobrze pasowałoby do niego określenie „łagodnie płynące wody Sziloach” z Izajasza 8:6. Niemniej ta wzmianka o „wodach Sziloach” ma znaczenie przenośne i dotyczy źródła prawdziwego wybawienia i bezpieczeństwa.

(„z [należący do] Szilo”).

1. Alternatywna forma (używana w lm.) nazwy rodziny wywodzącej się od Szeli, trzeciego syna Judy (Rdz 46:12; 1Kn 9:5; zob. SZELA; SZELANICI).