• Szechem
    Wnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot

    • Ponieważ nie leżało na wzgórzu, musiało być dobrze ufortyfikowane (Sdz 9:35).

      Kiedy Abram (Abraham) po raz pierwszy przybył do Ziemi Obiecanej, dotarł aż do „miejsca Szechem” i rozbił obóz niedaleko wielkich drzew More, gdzie potem zbudował ołtarz (Rdz 12:6-9). Prawie dwieście lat później Jakub po powrocie z Paddan-Aram rozbił obóz naprzeciw Szechem i nabył tam pole. Po zgwałceniu Diny przez Szechema, syna Chamora, synowie Jakuba Symeon i Lewi pozabijali tamtejszych mężczyzn (Rdz 33:18 do 34:31). Na rozkaz Boga Jakub opuścił Szechem, ale zanim to uczynił, zebrał od swych domowników ‛wszystkie cudzoziemskie bogi oraz kolczyki’ i zakopał je pod wielkim drzewem w pobliżu tego miasta (Rdz 35:1-4). Potem niedaleko Szechem synowie Jakuba bezpiecznie paśli swe trzody — zapewne z powodu „trwogi Bożej”, która wcześniej powstrzymała okolicznych mieszkańców od pościgu za Jakubem i niewątpliwie dalej wywierała na nich pewien wpływ (Rdz 35:5; 37:12-17).

      Gdy potomkowie Jakuba, Izraelici, po przeszło dwustu latach pobytu w Egipcie wkroczyli do Ziemi Obiecanej, pochowali kości Józefa „w Szechem na połaci pola, które Jakub nabył ongiś od synów Chamora” (Joz 24:32). Szczepan jednak podczas obrony przed Żydami powiedział, że Józefa pochowano „w grobowcu, który Abraham (...) kupił od synów Chamora w Szechem” (Dz 7:16). Wypowiedź Szczepana może być niepełna. Gdyby ją rozbudować, mogłaby brzmieć następująco: ‛Jakub przybył do Egiptu. I zmarł on, a także nasi praojcowie, i przeniesiono ich do Szechem, i złożono w grobowcu, który Abraham kupił za określoną cenę, za srebrne pieniądze, i w tym, który kupiono od synów Chamora w Szechem’ (Dz 7:15, 16). Niewykluczone też, że skoro Jakub był wnukiem Abrahama, zakup ten przypisano patriarsze Abrahamowi jako głowie rodu. Być może imienia przodka użyto tu w odniesieniu do jego potomków, podobnie jak później posługiwano się imieniem Izrael (Jakub) i innymi (por. Oz 11:1, 3, 12; Mt 2:15-18).

      Po podziale Ziemi Obiecanej Szechem najwyraźniej wchodziło w skład terytorium Manassesa, leżało bowiem ok. 3 km na pn. zach. od granicznego miasta Michmetat (Joz 17:7). Ponieważ jednak umiejscowiono je „w górzystym regionie Efraima”, mogło być enklawą Efraimitów na obszarze Manassesa (Joz 16:9; 1Kn 6:67). Później razem z innymi miastami Efraimitów zostało przekazane Lewitom i otrzymało status miejsca uświęconego jako miasto schronienia (Joz 21:20, 21). Krótko przed swą śmiercią Jozue zgromadził w Szechem wszystkie plemiona izraelskie i zachęcił je do służenia Jehowie (Joz 24:1-29).

      Chociaż Izraelici zobowiązali się w Szechem do praktykowania prawdziwego wielbienia, mieszkańcy tego miasta zaczęli czcić Baal-Berita (Sdz 8:33; 9:4). Poparli również Abimelecha (syna sędziego Gedeona i jego nałożnicy z Szechem), który próbował zostać królem. Później jednak zbuntowali się przeciwko niemu. Abimelech stłumił rebelię, a miasto zniszczył i posypał solą, co mogło symbolizować jego pragnienie, by na zawsze pozostało spustoszone (Sdz 8:31-33; 9:1-49; por. Ps 107:33, 34; zob. ABIMELECH 4; BAAL-BERIT).

      Szechem zostało z czasem odbudowane. Na jego duże znaczenie wskazuje okoliczność, iż właśnie tam Rechoboama uczyniono królem (1Kl 12:1). Po podziale państwa Jeroboam, pierwszy król północnego królestwa, prowadził w tym mieście przedsięwzięcia budowlane i najwyraźniej przez jakiś czas stamtąd panował (1Kl 12:25). Setki lat później, po zniszczeniu Jerozolimy przez Babilończyków w 607 r. p.n.e., przybyli do niej mężczyźni z Szechem, by oddać cześć Jehowie (Jer 41:5).