trochę drzemania, jeszcze trochę leżenia z założonymi rękami, a twoje ubóstwo niechybnie przyjdzie jak rabuś i twoja nędza jak mąż zbrojny” (Prz 6:9-11).

Poniższe opisy można rozumieć zarówno dosłownie, jak i przenośnie: „Przechodziłem obok pola człowieka leniwego i obok winnicy męża, któremu nie dostaje serca. I oto wszystko porosło chwastami. Powierzchnię jego pokryły pokrzywy, a jego kamienny mur był zburzony”. „Wskutek wielkiego lenistwa zapada się belkowanie, a wskutek opuszczania rąk przecieka dom” (Prz 24:30, 31; Kzn 10:18).

Kto najmuje leniwego lub w inny sposób się nim posługuje, dozna rozczarowania i poniesie stratę, gdyż „jak ocet dla zębów i jak dym dla oczu, taki jest leniwy dla tych, którzy go posyłają” (Prz 10:26).

Opieszałość ma tragiczne skutki — „pożądanie leniwego przyprawi go o śmierć”. Leniwy pożąda rzeczy, na które nie zasługuje lub które są niewłaściwe. Próbując je zdobyć, może sprowadzić na siebie nieszczęście. Pożądanie leniwego z pewnością oddala go od Boga, Źródła życia (Prz 21:25).

Leniwy chrześcijanin nie pielęgnuje owoców ducha, które dodają sił i pobudzają do czynu (Dz 18:25); zamiast tego ściąga na siebie kłopoty. Skupia się na pragnieniach ciała. Może zacząć ‛postępować nieporządnie, nie pracując, lecz mieszając się w to, co go nie dotyczy’ (2Ts 3:11).

Stosunek zboru chrześcijańskiego. Gdy w zborze wczesnochrześcijańskim jakieś osoby, zwłaszcza wdowy, znalazły się w potrzebie, mogły korzystać z pomocy materialnej. Niektóre młodsze wdowy deklarowały najwyraźniej, że jako osoby niemające wielu zobowiązań gorliwie zaangażują się w chrześcijańską służbę (por. 1Ko 7:34). Zapewne część z nich korzystała ze wsparcia zboru. Zamiast jednak dobrze wykorzystać swobodę i czas, które dzięki temu uzyskiwały, próżnowały i włóczyły się po domach. Plotkowały, mieszały się w cudze sprawy i mówiły o tym, o czym nie powinny. Dlatego Paweł polecił nadzorcy Tymoteuszowi, by takich kobiet nie umieszczano na liście osób uprawnionych do pomocy. Radził tym wdowom, żeby wychodziły za mąż i wykorzystywały swe siły i zdolności do wychowywania dzieci i prowadzenia domu (1Tm 5:9-16).

Co się tyczy udzielania pomocy materialnej w zborze chrześcijańskim, Biblia podaje następującą zasadę: „Jeżeli ktoś nie chce pracować, niech również nie je” (2Ts 3:10). Mężczyzna będący głową rodziny musi dbać o swych domowników, a żona nie ma jeść „chleba lenistwa” (Prz 31:27; 1Tm 5:8).

Wystrzeganie się lenistwa w studiowaniu i w służbie. Biblia przestrzega przed lenistwem w studiowaniu i zgłębianiu zamierzeń Bożych oraz w chrześcijańskiej służbie. Apostoł Paweł zganił pewnych chrześcijan pochodzenia hebrajskiego, którzy nie robili postępów. Wytknął im: „Staliście się otępiali [gnuśni] w słuchaniu. Bo chociaż ze względu na czas doprawdy powinniście być nauczycielami, wy znowu potrzebujecie kogoś, kto by was od początku uczył elementarnych rzeczy ze świętych oświadczeń Bożych, i staliście się jak potrzebujący mleka, a nie stałego pokarmu” (Heb 5:11, 12). Udzielił też rady: „Nie bądźcie opieszali w tym, czym się zajmujecie. Pałajcie duchem” (Rz 12:11).

Jezus przepowiedział pojawienie się grupy ludzi podających się za jego sług, którzy będą gnuśni, niegodziwi i nie zechcą pracować nad pomnażaniem ziemskiej majętności Pana; dlatego po powrocie nakaże on, by odebrano im powierzone dobra i wyrzucono ich „w ciemność na zewnątrz” jako „nieużytecznego niewolnika” (Mt 25:18, 24-30).

Inna nazwa miasta Laisz, znanego później jako Dan (Joz 19:47; Sdz 18:7, 27, 29; zob. DAN 3).

Nieznany bliżej kamień szlachetny, który znajdował się na pierwszym miejscu w trzecim rzędzie „napierśnika sądu”, noszonego przez arcykapłana (Wj 28:15, 19; 39:12).

„Leszem” próbowano utożsamić z różnymi substancjami czy minerałami, np. z bursztynem, hiacyntem, opalem bądź turmalinem, ale żadna z tych propozycji nie jest poparta przekonującymi dowodami. Dlatego w Przekładzie Nowego Świata nie tłumaczono tego hebrajskiego słowa i oddano je jako „kamień leszem”.

(prawdopodobnie od rdzenia oznaczającego: „ostrzyć; wbijać; kuć”).

Imię wymienione wśród potomków Abrahama i Ketury poprzez Dedana (Rdz 25:3). Ma hebrajską końcówkę liczby mnogiej (im), tak jak występujące w tym samym wersecie imiona Aszszurim i Leummim. Dlatego zdaniem wielu uczonych określa plemię bądź lud. Ze względu na związek z Dedanem plemię to zapewne mieszkało na Półwyspie Arabskim, ale dokładna lokalizacja nie jest możliwa (zob. MICRAIM).