szybko rozniosłaby się po zamku), zaczną ją naśladować i usprawiedliwiać w ten sposób własną pogardliwą postawę (Est 1:1-22). Waszti została oddalona, a jakieś cztery lata później jej godność królewską i pozycję małżonki Aswerusa przyznano Żydówce Esterze (Est 2:1-17).

Sprzeczka, kłótnia czy spór, wynikające z wrogości do drugiej osoby. Pismo Święte wymienia różne przyczyny waśni, swarów i zwad, m.in. nienawiść (Prz 10:12), złość (Prz 15:18; 29:22), intrygi (Prz 16:28), szyderstwo (Prz 22:10), pijaństwo (Prz 23:29, 30), oszczerstwo (Prz 26:20), butę lub pychę oraz niewłaściwe nauki (Prz 28:25; 1Tm 6:3, 4). Swary mącą pokój i szczęście. Księga Przysłów wielokrotnie podkreśla, jak przykre i uciążliwe jest to dla innych (Prz 19:13; 21:9, 19; 25:24; 27:15). Waśnie między osobami, które kiedyś łączyła braterska więź, mogą wydawać się przeszkodą nie do pokonania. „Brat, przeciwko któremu popełniono występek, to więcej niż silny gród; i są swary, które przypominają zasuwę w wieży mieszkalnej” (Prz 18:19).

Waśnie i swary należą do uczynków ciała, których Jehowa nienawidzi (Gal 5:19, 20; por. Prz 6:19; Rz 1:28, 29, 32; Jak 3:14-16), i dlatego w zborze chrześcijańskim nie ma na nie miejsca (Rz 13:13; 1Ko 3:3; 2Ko 12:20; Flp 2:3; Tyt 3:9). Jednym z wymagań stawianych chrześcijańskiemu nadzorcy jest to, żeby nie był wojowniczy (1Tm 3:1, 3; „nieswarliwy”, Bw). Tych, którzy trwają w swarach i waśniach, czeka niepomyślny wyrok Boży (Rz 2:6, 8).

W I w. n.e. apostoł Paweł musiał stawiać czoło osobom skłonnym do waśni. Niektórzy głosili dobrą nowinę ze swarliwości, prawdopodobnie chcąc zwrócić na siebie uwagę oraz osłabić autorytet i znaczenie Pawła. On jednak nie pozwolił, by pozbawiło go to radości z faktu, iż Chrystus jest rozgłaszany (Flp 1:15-18).

(ו) (waw).

Szósta litera alfabetu hebrajskiego. Odpowiadająca jej głoska brzmi jak „u” niesylabiczne albo „ł” w ogólnie przyjętej wymowie Polaków; niekiedy jednak we współczesnej hebrajszczyźnie otrzymuje brzmienie polskiego „w”. W niniejszym dziele bywa transkrybowana jako „w” (ו) oraz jako „u” (וּ) lub „o” (וֹ). Poza wypadkami użycia jej w roli przedrostka rzadko pojawia się na początku wyrazu, gdzie zazwyczaj zastępuje ją litera jod (י). W tekście hebrajskim waw rozpoczyna każdy z ośmiu wersetów Psalmu 119:41-48.

Zobacz BRODA.

Zobacz OSNOWA.

Duży narząd gruczołowy u kręgowców i człowieka; bierze udział w procesie trawienia i w licznych reakcjach chemicznych, które współdecydują o składzie krwi. Hebrajski odpowiednik słowa „wątroba” (kawéd) wywodzi się od rdzenia oznaczającego „być ciężkim”. W Pismach Hebrajskich wzmianki o tym narządzie na ogół dotyczą wątroby zwierząt przygotowywanych przez Izraelitów na ofiarę (Wj 29:22; Kpł 3:4, 10, 15; 4:9). Na ołtarzu ‛zamieniano w dym to, co okrywało wątrobę’ (Wj 29:13). Zdaniem biblisty C. F. Keila chodzi tu o szeroką błonę „zaczynającą się na granicy prawego i lewego płata wątroby i sięgającą z jednej strony po żołądek, a z drugiej po okolicę nerek. (...) Ta sieć mniejsza jest dość delikatna i nie tak bogata w tkankę tłuszczową, jak sieć większa, ale mimo wszystko należy do części tłustych” (Biblischer Commentar über das Alte Testament: Leviticus, Numeri und Deuteronomium, Lipsk 1870, ss. 39, 40). W komentarzu do Kapłańskiej 3:4 żydowski uczony Raszi wyjaśnił, że była to „błona osłaniająca wątrobę” (Pentateuch With Targum Onkelos, Haphtaroth and Rashi’s Commentary, tłum. na ang. M. Rosenbaum i A. Silbermann).

Sporządzony przez króla Salomona opis niedoświadczonego młodzieńca, który daje się uwieść rozpustnej kobiecie, kończy się słowami: „Nagle on podąża za nią (...), aż wątrobę przeszyje mu strzała; (...) a nie wie, że chodzi o jego duszę” (Prz 7:21-23). To bardzo trafne spostrzeżenie, ponieważ lekarze stwierdzili, iż w zaawansowanej kile (podobnie jak w wielu innych chorobach) bakterie rujnują właśnie wątrobę. Przyczyną ciężkiego zapalenia wątroby bywają też gonokoki — drobnoustroje wywołujące rzeżączkę, chorobę także przenoszoną przez kontakt płciowy. A poważne uszkodzenie wątroby może doprowadzić do śmierci. Istotną dla życia rolę tego narządu potwierdza przenośna wzmianka o nim zawarta w opisie głębokiego smutku (Lam 2:11).

Babiloński król Nebukadneccar „przyjrzał się wątrobie”, gdy szukał wskazówki w sprawach militarnych (Eze 21:21; zob. WRÓŻBIARSTWO).

(hebr. céfaʽ, cifʽoní, nachász, tannín; gr. òfis).

Długi, beznogi gad pokryty łuskami. Porusza się, pełzając na brzuchu, a ponieważ głowę ma tuż przy ziemi, wydaje się, jakby swym ruchliwym językiem lizał proch (Rdz 3:14). Na terenie Izraela spotyka się ponad 30 gatunków węży.

Hebrajskie słowo nachász najwyraźniej odnosi się do wszelkich węży i często występuje z precyzującymi określeniami (Ps 58:4; 140:3; Prz 23:32).