pracę lub usługę) słowo ʼetnán, pochodzące od rdzenia natán („dawać”), występuje w Biblii wyłącznie w odniesieniu do zapłaty za nierząd, literalny bądź symboliczny. Dlatego oznacza ono raczej dar niż wynagrodzenie należne za pracę i ma negatywny wydźwięk. Prawo zabraniało, by w celu dopełnienia jakiegoś ślubu ktoś przynosił do sanktuarium „zapłatę nierządnicy” lub „zarobek psa”, prawdopodobnie pederasty (Pwt 23:18). A zatem wzmianka o tym, że zapłata Tyru za nierząd z narodami stanie się czymś świętym dla Jehowy, najwyraźniej oznaczała, iż Najwyższy uświęci zysk Tyru, innymi słowy: dopilnuje, by został on wykorzystany zgodnie z Jego wolą i dla pożytku Jego sług (Iz 23:17, 18; por. Neh 13:16). Zarówno Juda, jak i Izrael były winne nierządu z obcymi narodami (Eze 23:1-16; Oz 9:1; Mi 1:6, 7). Ale Bóg szczególnie potępił Jerozolimę za jej niespotykane postępowanie. W przeciwieństwie do nierządnic, które zwykle żądają zapłaty, Jerozolima sama dawała zapłatę narodom uprawiającym z nią nierząd (Eze 16:26-34, 41).

Mieszanina stosowana do spajania cegieł lub kamieni (np. w murze) albo nakładana na powierzchnię ściany (Kpł 14:42, 45; 1Kn 29:2; Iz 54:11; Jer 43:9). W starożytnej Palestynie do budowy lepszych domów używano zaprawy z wapna, piasku i wody, odpornej na działanie warunków atmosferycznych. Inny rodzaj zaprawy, stosowany jako tynk, sporządzano z piasku, popiołu i wapna. Czasami dodawano jeszcze oliwę lub smarowano nią ścianę po otynkowaniu, co zapewniało lepszą wodoodporność. W Egipcie (nawet w czasach nowożytnych) do tynkowania ścian używano mieszaniny złożonej z dwóch części gliny, jednej części wapna oraz jednej części słomy i popiołu.

Budowniczowie wieży Babel zamiast zwyczajnej zaprawy stosowali asfalt, który „służył im za zaprawę” (Rdz 11:3). Późniejsi Babilończycy zapewne wydobywali asfalt z podziemnych złóż w pobliżu miasta Hit, leżącego nad Eufratem niedaleko Babilonu. Według Herodota gorącego asfaltu użyto jako zaprawy do budowy brzegów fosy oraz murów miejskich Babilonu (Dzieje, I, 179).

Gdy Izraelici byli niewolnikami Egipcjan, ci „uprzykrzali im życie ciężką niewolniczą pracą przy zaprawie glinianej i cegłach” (Wj 1:14). Zaprawę mieszano, zazwyczaj udeptując ją nogami, do osiągnięcia półpłynnej konsystencji. W celu zwiększenia spoistości dodawano do niej drobno pociętą słomę. Później, gdy Izraelici mieszkali już we własnym kraju, gliniana zaprawa i cegły z błota stanowiły podstawowe materiały budowlane tam, gdzie brakowało dobrego kamienia.

Cegły wykonane z mułu nie były odporne na deszcz. Dlatego nowe ściany tynkowano, a zniszczone naprawiano przy użyciu zaprawy. Jeśli jednak taką ścianę otynkowano samym wapnem albo ubogą zaprawą z niewielką ilością wapna lub bez niego, trudno było oczekiwać, że przetrzyma silną burzę (por. Eze 13:11-16).

Choroba zakaźna, która szybko się rozprzestrzenia, może przybrać rozmiary epidemii i powodować śmierć. Hebrajski odpowiednik słowa „zaraza” (déwer) wywodzi się od rdzenia oznaczającego „zgładzić” (2Kn 22:10). W licznych wersetach zaraza ma związek z wykonaniem przez Boga wyroku na ludziach reprezentujących Jego imię lub na ich wrogach (Wj 9:15; Lb 14:12; Eze 38:2, 14-16, 22, 23; Am 4:10; zob. PLAGA).

Konsekwencja łamania prawa Bożego. Bóg ostrzegł Izraelitów, że jeśli przestaną dotrzymywać warunków przymierza, które z nimi zawarł, to ‛ześle na nich zarazę’ (Kpł 26:14-16, 23-25; Pwt 28:15, 21, 22). Pismo Święte łączy zdrowie — zarówno fizyczne, jak i duchowe — z błogosławieństwem Bożym (Pwt 7:12, 15; Ps 103:1-3; Prz 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Obj 21:1-4), a choroby z grzechem i niedoskonałością (Wj 15:26; Pwt 28:58-61; Iz 53:4, 5; Mt 9:2-6, 12; Jn 5:14). A zatem choć w niektórych sytuacjach to sam Jehowa Bóg w jednej chwili sprowadzał na kogoś chorobę — np. trąd na Miriam, Uzzjasza czy Gechaziego (Lb 12:10; 2Kl 5:25-27; 2Kn 26:16-21) — to jednak wydaje się, że w wielu wypadkach choroby i zarazy były naturalną i nieuchronną konsekwencją grzesznego postępowania danego człowieka bądź ludu. Osoby te po prostu zbierały to, co posiały — na własnym ciele odczuwały skutki swych postępków (Gal 6:7, 8). O ludziach dopuszczających się rażącej niemoralności apostoł Paweł napisał, że Bóg „wydał ich na pastwę nieczystości, żeby między sobą hańbili swe ciała, (...) na samych sobie otrzymując pełną odpłatę należną za ich błąd” (Rz 1:24-27).

Wśród Izraelitów. Kiedy Bóg informował Izraelitów o skutkach lekceważenia Jego woli, wymienił wiele chorób. Prawo, które im dał, chroniło ich przed takimi chorobami, ponieważ zawierało wzniosłe zasady moralne i przepisy dotyczące higieny (zob. CHOROBY I ICH LECZENIE [Wiarygodność wzmianek biblijnych]). Poza tym miało dobroczynny wpływ na stan emocjonalny i psychiczny Izraelitów (Ps 19:7-11; 119:102, 103, 111, 112, 165). W Kapłańskiej 26:14-16 czytamy nie o sporadycznym przestąpieniu Prawa, lecz o całkowitym