Potomek Lewiego poprzez Gerszoma; przodek muzyka świątynnego Asafa (1Kn 6:39, 40, 43).

Trzeci król dziesięcioplemiennego królestwa Izraela; był synem Achijasza z plemienia Issachara i pochodził z mało znaczącej rodziny. Zagarnął tron, zabijając poprzedniego króla, Nadaba, po czym zgodnie z przepowiednią wytracił cały dom Jeroboama (1Kl 14:10; 15:27-30). Kontynuował jednak praktykowany przez niego kult cielca i dlatego otrzymał zapowiedź, że również jego dom zostanie zgładzony (1Kl 16:1-4). Gdy walczył przeciwko Judzie, Asa namówił króla Syrii, by zaatakował Baaszę od pn. Wtedy Asa zburzył umacniane przez Baaszę warowne miasto Rama (1Kl 15:16-22; 2Kn 16:1-6; zob. ASA 1 [Intrygi i wojna przeciwko Baaszy]). Baasza panował w latach ok. 975-953 p.n.e.; po śmierci został pochowany w Tircy, swej stolicy. Jego syn Ela objął tron w 26 roku panowania judzkiego króla Asy (1Kl 16:8), ale już w 27 roku rządów Asy (1Kl 16:15) zbuntował się Zimri, który wytracił dom Baaszy, spełniając tym samym słowa Jehowy.

(„zamieszanie”).

Jedno z pierwszych miast zbudowanych po potopie. Tam Bóg „pomieszał język całej ziemi” (Rdz 11:9). Nazwa Babel wywodzi się od czasownika balál, który znaczy „mieszać”. Z kolei mieszkańcy miasta uważali je za boską siedzibę władzy i twierdzili, iż jego nazwa składa się z dwóch członów: bab („brama”) oraz ilu („bóg”) i znaczy „brama boga”.

Babel stało się początkiem królestwa niegodziwego Nimroda, „potężnego łowcy na przekór Jehowie”, a leżało „w ziemi Szinear”, na aluwialnej nizinie powstałej w wyniku naniesienia osadów przez wylewające rzeki Eufrat i Tygrys (Rdz 10:9, 10). Ponieważ brakowało tam kamienia, budowniczowie wykorzystali duże pokłady gliny. Powiedzieli: „Naróbmy cegieł i wypalmy je przez wyprażenie w ogniu”. Nie mieli też wapna, więc jako zaprawy użyli asfaltu (Rdz 11:3).

Uwłaczające Bogu plany mieszkańców Babel koncentrowały się na budowie wieży o charakterze religijnym, „której szczyt sięgałby niebios”. Wieża ta nie powstała w celu wielbienia i wysławiania Jehowy, lecz została poświęcona wymyślonemu przez ludzi fałszywemu kultowi i miała zapewnić „sławne imię” budowniczym (Rdz 11:4).

Przybliżony czas tej budowy można ustalić w następujący sposób: Peleg żył w latach 2269-2030 p.n.e. Jego imię znaczy „podział”, gdyż „za jego dni ziemia [w sensie: „ludność ziemi”] została podzielona”; Jehowa „rozproszył ich po całej powierzchni ziemi” (Rdz 10:25; 11:9). W inskrypcji Szarkaliszarriego, królującego w Agade (Akadzie) w czasach patriarchalnych, wspomniano, iż odbudował on świątynię-wieżę w Babilonie, co wskazuje na istnienie takiej budowli przed jego panowaniem.

(„zamieszanie”).

1. Słynne miasto znane początkowo jako Babel. Leżało na równinie Szinear nad rzeką Eufrat, ok. 870 km na wsch. od Jerozolimy i jakieś 80 km na pd. od Bagdadu. Ruiny Babilonu rozciągają się na znacznym obszarze w kształcie trójkąta. Na terenie tym jest kilka wzniesień. W pn. części trójkąta, ok. 10 km na pn. od irackiego miasta Al-Hilla, znajduje się Tall Babil (Mudżaliba), które zachowało starożytną nazwę (zob. BABILON 2; SZINEAR).

Babilon leżał po obu brzegach rzeki Eufrat. Broniła go podwójna linia fortyfikacji, więc wydawał się nie do zdobycia.

Na obwarowania wewnętrzne składały się dwa mury z niewypalanych cegieł. Mur od strony miasta miał 6,5 m szerokości. W odległości 7 m od niego stał drugi mur, o szerokości ok. 3,5 m. W mury te wbudowano baszty, które dodatkowo wzmacniały całą konstrukcję. Jakieś 20 m za drugim murem wzniesiono jeszcze wał nadbrzeżny z wypalanych cegieł spojonych asfaltem. Za nim wykopano fosę, która łączyła się z Eufratem od pn. i pd. strony miasta. Dostarczała ona wody i stanowiła zaporę przed nieprzyjacielskimi wojskami. Jak wynika z babilońskich dokumentów, do miasta prowadziło osiem bram. Dotychczas odnaleziono i odkopano cztery.

Po wsch. stronie Eufratu Nebukadneccar II (który zburzył świątynię Salomona) zbudował obwarowania zewnętrzne; otaczały one znaczną część równiny na pn., wsch. i pd. od samego miasta i w razie wojny stanowiły schronienie dla okolicznych mieszkańców. Te zewnętrzne umocnienia także składały się z dwóch murów. Wewnętrzny, wzniesiony z niewypalanych cegieł, miał ok. 7 m szerokości i był wzmocniony basztami. Jakieś 12 m dalej stał mur zewnętrzny z wypalanych cegieł; tworzyły go dwie przyległe ściany połączone ze sobą wieżami: jedna ściana miała prawie 8 m szerokości, druga — ok. 3,5 m.

Aby połączyć krańce obwarowań zewnętrznych, Nabonid zbudował mur nadbrzeżny po wsch. stronie rzeki. Miał on ok. 8,5 m szerokości, był wzmocniony basztami i opasany wałem szerokim na 3,5 m.

Herodot, grecki historyk z V w. p.n.e., napisał, że wzdłuż obu brzegów rzeki ciągnął się wał oddzielony od miasta murem z bramami. Według niego mury miały ok. 90 m wysokości, 26,5 m szerokości i ok. 95 km długości. Wydaje się jednak, iż dane te są przesadzone. Jak wynika z wykopalisk archeologicznych, Babilon był znacznie mniejszy, a obwarowania zewnętrzne miały zdecydowanie mniejszą długość i wysokość. Nie znaleziono też żadnych śladów wału wzdłuż zach. brzegu rzeki.

Miasto przecinały ulice prowadzące do bram w potężnych murach. Główną arterię, tzw. drogę procesyjną, wybrukowano, a ciągnące się wzdłuż niej mury ozdobiono wizerunkami lwów (ILUSTRACJA, t. 2, s. 323). Nebukadneccar II naprawił i powiększył stary pałac, a w odległości ok. 2 km na pn. zbudował pałac letni. Wzniósł też ogromną tarasową konstrukcję ze sklepieniami kolebkowymi, znaną jako babilońskie wiszące ogrody, które zyskały sławę jednego z cudów świata starożytnego.

Ta rozciągająca się po obu stronach Eufratu metropolia stanowiła w ówczesnym świecie ważne centrum handlowe i przemysłowe. Nie tylko wytwarzano tu różne towary, ale też handlowano artykułami, które sprowadzano ze Wschodu i z Zachodu zarówno szlakami lądowymi, jak i wodnymi. Na przykład babilońska flota docierała przez Zatokę Perską na dalekie morza.

Historia. Założycielem Babilonu był Nimrod, który żył w drugiej połowie III tysiąclecia p.n.e.; miała to być stolica pierwszego organizmu państwowego w dziejach ludzkości. Ale budowa została nagle przerwana, gdy mieszkańcy miasta zaczęli mówić różnymi językami (Rdz 11:9). Przez następne pokolenia stopniowo się rozrastało. Jeszcze bardziej powiększył je i umocnił Hammurabi, po czym uczynił je stolicą semickiego imperium babilońskiego.

Później Babilon znalazł się pod dominacją mocarstwa asyryjskiego i uczestniczył w różnych walkach i buntach. Kiedy to drugie mocarstwo światowe chyliło się ku upadkowi, ok. r. 645 p.n.e. w Babilonie zaczął panować Chaldejczyk Nabopolasar, dając początek nowej dynastii. Jego syn Nebukadneccar II, który rozbudował miasto i doprowadził je do szczytu świetności, chełpił się: ‛Czyż nie jest to Babilon Wielki, który ja sam zbudowałem?’ (Dn 4:30). Wspaniałość Babilonu jako stolicy trzeciej potęgi światowej trwała do 5 października 539 r. p.n.e. (wg kalendarza gregoriańskiego) — tamtej nocy miasto zostało zdobyte przez sprzymierzone wojska Medów i Persów pod wodzą Cyrusa Wielkiego.

W tę pamiętną noc Belszaccar zorganizował w Babilonie ucztę dla tysiąca swych dostojników. Nabonid przebywał wtedy gdzie indziej, więc nie zobaczył złowieszczego napisu na ścianie: „MENE, MENE, TEKEL i PARSIN” (Dn 5:5-28). Wcześniej został pokonany przez Persów i schronił się w mieście Borsippa, leżącym na pd. zach. od Babilonu. Ale tej samej szczególnej nocy był w Babilonie prorok Jehowy Daniel, który wyjaśnił znaczenie wspomnianego napisu. W tym czasie żołnierze Cyrusa obozujący pod rzekomo niezdobytymi murami bynajmniej nie spali. Realizując niezwykły plan strategiczny, zmienili bieg potężnego Eufratu, który przepływał przez Babilon. Wówczas Persowie ruszyli korytem rzeki, wspięli się na nadbrzeżne wały i niespodziewanie wtargnęli przez bramy do miasta. Szybko przemierzali ulice, zabijając każdego, kto stawiał opór, zdobyli też pałac i uśmiercili Belszaccara. Babilon upadł jednej nocy i w ten sposób skończyła się wielowiekowa dominacja Semitów nad światem; władzę nad Babilonem przejęli potomkowie Jafeta, zgodnie z proroczą zapowiedzią Jehowy (Iz 44:27; 45:1, 2; Jer 50:38; 51:30-32; zob. ILUSTRACJA, t. 2, s. 325; CYRUS).

Od r. 539 p.n.e. chwała Babilonu zaczęła przygasać. Miasto dwukrotnie buntowało się przeciwko perskiemu władcy Dariuszowi I (Wielkiemu), który za drugim razem kazał zburzyć jego mury. Potem częściowo je odbudowano, jednak za panowania Kserksesa I doszło do kolejnego buntu, który zakończył się splądrowaniem miasta. Aleksander Wielki chciał uczynić Babilon swoją stolicą, ale w 323 r. niespodziewanie zmarł. W r. 312 miasto zdobył Seleukos I Nikator i zaczął z niego wywozić materiały budowlane, ponieważ nad Tygrysem wznosił nową stolicę — Seleucję. Niemniej w początkach chrystianizmu Babilon wciąż funkcjonował i mieszkała w nim społeczność żydowska, co skłoniło Piotra do odwiedzenia go, jak o tym wspomina w swym liście (1Pt 5:13). Ze znalezionych tam inskrypcji wynika, że jeszcze w 75 r. n.e. stała babilońska świątynia Bela. W końcu miasto przestało istnieć — w IV w. leżało już w ruinie. Pozostała po nim jedynie „kupa kamieni” (Jer 51:37).

Dziś obszar dawnego Babilonu to prawdziwe pustkowie — same pagórki i ruiny (ILUSTRACJA, t. 2, s. 324). W książce Archaeology and Old Testament Study (red. D. W. Thomas, Oksford 1967, s. 41) czytamy: „Z tych rozległych ruin — które mimo prac prowadzonych przez Koldeweya zostały odkopane zaledwie w znikomej części — w ubiegłych stuleciach wyniesiono mnóstwo materiału budowlanego. W pewnej mierze właśnie dlatego to, co wystaje teraz z ziemi, sprawia wrażenie takiego chaosu, że od razu przypominają się proroctwa