przypomnienie”. Anioł polecił mu też sprowadzić z Joppy Piotra (Dz 10:1-22).

Po przybyciu apostoła Korneliusz w otoczeniu „swych krewnych oraz najbliższych przyjaciół” rzekł do niego: „Wszyscy jesteśmy tu teraz obecni przed Bogiem, aby usłyszeć wszystko, co ci Jehowa nakazał powiedzieć” (Dz 10:24, 33). „Kiedy Piotr jeszcze mówił (...), duch święty zstąpił na wszystkich słyszących to słowo”. W ten oto sposób zgromadzeni ludzie — a wśród nich Korneliusz wymieniony jako najwybitniejszy — zostali pierwszymi nieobrzezanymi poganami, czyli nie-Żydami, którzy otrzymali „wspaniałomyślny dar ducha świętego” (Dz 10:44, 45). Zaraz potem ochrzczono ich w wodzie. O późniejszym życiu i czynach Korneliusza nic już nie wiadomo.

Dlaczego nawrócenie się Korneliusza było szczególnym wydarzeniem?

Chociaż Korneliusz znał pisma proroków, dawał Żydom jałmużnę, bał się Boga, ciągle modlił się do Niego i używał Jego imienia, Jehowa, to wbrew pewnym opiniom nie był prozelitą należącym do społeczności żydowskiej. Z Biblii wynika niezbicie, że był nieobrzezanym poganinem. W przeciwnym razie Piotr — który wiedział, co Prawo mówiło o osiadłym przybyszu — nie powiedziałby, że przebywanie z tym „człowiekiem innego rodu” jest dla niego jako Żyda niedozwolone (Kpł 19:33, 34; Dz 10:28). Gdyby Korneliusz był prozelitą, sześciu Żydów towarzyszących Piotrowi nie ‛zadziwiłoby się’ na widok wylania ducha świętego „na ludzi z narodów” (Dz 10:45; 11:12). A ponadto po co „zwolennicy obrzezania” mieliby wtedy toczyć z Piotrem spór w tej sprawie? (Dz 11:2).

W rzeczywistości Korneliusz był pierwociną nieobrzezanych pogan, którzy przyjęli chrystianizm. Odtąd już poganie nie musieli przed wejściem w skład zboru chrześcijańskiego zostawać żydowskimi prozelitami — takimi jak etiopski eunuch. W tamtej historycznej chwili Piotr oświadczył: „Z całą pewnością dostrzegam, że Bóg nie jest stronniczy, lecz w każdym narodzie godny jego upodobania jest człowiek, który się go boi i czyni to, co prawe” (Dz 10:34, 35). W dniu Pięćdziesiątnicy 33 r. Piotr pierwszy udostępnił Żydom możliwość należenia do „Drogi”, a teraz pierwszy zaniósł dobrą nowinę o wybawieniu nieobrzezanym poganom. Także Jakub był zdania, że właśnie w tym momencie „Bóg po raz pierwszy zwrócił uwagę na narody” (Dz 15:7, 14).

Bardziej lub mniej ozdobne przybranie głowy noszone przez znakomite osobistości, np. przez królów, królowe lub innych władców, kapłanów czy też ludzi z jakiegoś względu wyróżnionych. Po potopie korona stała się symbolem władzy, godności, potęgi i zaszczytnej pozycji.

Najdawniejsze korony miały zapewne postać diademu (hebr. nézer), prostej opaski, która początkowo prawdopodobnie służyła do przytrzymywania długich włosów, a później zaczęła być używana jako królewska ozdoba głowy nawet wśród ludów noszących krótkie włosy. Takie diademy widać na rzeźbach z Egiptu, Niniwy i Persepolis. W późniejszych czasach robiono je w różnych kolorach i wzorach, w zależności od pozycji noszących je osób. Mogły mieć ok. 5 cm szerokości i być wykonane z lnu, jedwabiu, a nawet srebra czy złota, oraz wysadzane drogimi kamieniami. Czasami zakładano je na miękkie nakrycie głowy. Z obręczy niektórych diademów promieniście rozchodziły się na zewnątrz ramiona.

Hebrajskie słowo nézer, tłumaczone na „diadem” (2Kn 23:11), może też oznaczać coś wybranego, oddzielonego lub poświęconego — np. arcykapłan miał na sobie „znak poświęcenia, olejek do namaszczania od swego Boga” (Kpł 21:10-12; por. Pwt 33:16, przyp. w NW). Biorąc pod uwagę to znaczenie słowa nézer, w Przekładzie Nowego Świata słusznie oddano je jako „znak poświęcenia”, gdy odnosi się do złotej płytki umocowanej na zawoju arcykapłana. Wypisano na niej słowa: „Świętość należy do Jehowy” (Wj 29:6; 39:30, przyp. w NW; por. BT; Kpł 8:9).

Diadem był symbolem władzy hebrajskich królów, np. Saula (2Sm 1:10). Jednakże w języku hebrajskim ozdobne przybranie głowy było najczęściej określane słowem ʽataráh, które jest zazwyczaj tłumaczone na „korona”, a wywodzi się od czasownika ʽatár („otaczać”; por. Ps 5:12) i wcale nie musi oznaczać diademu. Korona (ʽataráh), którą Dawid zdobył jako łup w Rabbie (ammonickiej), spoczywała wcześniej na głowie ich bożka Malkama. Nie wiadomo, jak wyglądała, ale ważyła „talent złota [ok. 34 kg] i były w niej drogocenne kamienie”. Skoro była tak ciężka, zapewne „spoczęła na głowie Dawida” tylko na chwilę; być może Dawid chciał w ten sposób zamanifestować zwycięstwo nad tym fałszywym bożkiem (1Kn 20:2; zob. MOLOCH).

Korony mogły być wykonane z oczyszczonego złota (Ps 21:3) i ozdobione drogocennymi kamieniami (2Sm 12:30). Niekiedy łączono ze sobą kilka diademów — prawdopodobnie tak wyglądała