blaskiem niczym najcenniejsze klejnoty, a obrazy słowne przedstawiają tak wspaniałe i cudowne sceny oraz wizje, że ukazanie ich przerasta możliwości ludzkich artystów (Prz 25:11; 3:13-15; 4:7-9; 8:9, 10).

Nazwą tą określa się kłującą broń białą, przypominającą krótki miecz (zob. BROŃ, ZBROJA). W Pismach Hebrajskich można przeczytać, że sztyletami robili sobie nacięcia czciciele Baala, gdy nie mogli sprostać wyzwaniu rzuconemu im przez proroka Eliasza (1Kl 18:28).

W Pismach Greckich nazwa ta występuje w określeniu „mężczyźni uzbrojeni w sztylety”, odnoszącym się do członków fanatycznego ugrupowania żydowskiego, które w I w. n.e. dokonywało zorganizowanych zabójstw na tle politycznym. Kiedy podczas ostatniej wizyty Pawła w Jerozolimie Żydzi wszczęli rozruchy, dowódca wojskowy Klaudiusz Lizjasz podejrzewał, że apostoł jest Egipcjaninem, który wywołał wcześniej rebelię i wyprowadził na pustkowie 4000 „mężczyzn uzbrojonych w sztylety” (Dz 21:30-38; 23:26, 27).

Greckie wyrażenie przetłumaczone na „mężczyźni uzbrojeni w sztylety” dosłownie znaczy „sykaryjczycy”. Użyte tu greckie słowo sikárioi nawiązuje do łacińskiego sicarii, które z kolei wywodzi się z określenia sica (sztylet).

Według żydowskiego historyka Józefa Flawiusza sykaryjczycy z ukrytymi pod szatami sztyletami mieszali się w Jerozolimie z tłumem, zwłaszcza podczas świąt, i w biały dzień zabijali swych przeciwników. Następnie, aby uniknąć podejrzeń, przyłączali się do ludzi wyrażających oburzenie z powodu dokonywanych zabójstw. Flawiusz donosi też, że sykaryjczycy przewodzili w powstaniu przeciw Rzymowi. W 66 r. n.e. oddział sykaryjczyków pod wodzą Eleazara, syna Jaira, zdobył Masadę i wymordował tam rzymską załogę. Ta grupa fanatycznych patriotów stawiała opór Rzymianom aż do 73 r. n.e., gdy ci załamali obronę Masady. Rzymianie nie musieli jednak zdobywać samej twierdzy. Chcąc uniknąć wpadnięcia w ich ręce, sykaryjczycy popełnili zbiorowe samobójstwo; zginęło wtedy 960 mężczyzn, kobiet i dzieci. Przeżyły tylko dwie kobiety z pięciorgiem dzieci, gdyż zdołały się ukryć w podziemiu.

1. Kananejczyk, ojciec żony Judy, dziadek Era, Onana i Szeli (Rdz 38:2-5, 12; 1Kn 2:3).

2. Córka Chebera z plemienia Aszera (1Kn 7:30, 32).

Szósty i ostatni wymieniony z imienia syn Abrahama i jego drugiej żony, Ketury (1Kn 1:32). Abraham dał Szuachowi i jego pięciu braciom dary i odprawił ich ze swego domu na wschód (Rdz 25:1, 2, 5, 6). Potomkami Szuacha byli Szuchici, którzy przypuszczalnie mieszkali nad Eufratem, między dwoma jego dopływami — rzekami Balich i Chabur. Jedynym Szuchitą wspomnianym w Biblii jest Bildad, towarzysz Hioba (Hi 2:11).

(„lis”).

1. Syn Cofacha, jeden z naczelników plemienia Aszera (1Kn 7:36, 40).

2. Rejon wymieniony razem z Ofrą, przypuszczalnie leżący na pn. od Michmasz. Filistyni, którzy obozowali w Michmasz, robili wypady w kierunku „ziemi Szual” (1Sm 13:16, 17). Dokładne jej położenie nie jest znane.

(„Bóg wziął do niewoli”).

1. Potomek Lewiego poprzez Gerszoma, syna Mojżesza. Inna postać tego imienia brzmi Szebuel (1Kn 24:20; 26:24; zob. SZEBUEL 1).

2. Syn Hemana, nazywany także Szebuelem (1Kn 25:4, 20; zob. SZEBUEL 2).

(„dół”).

Brat Keluba z plemienia Judy (1Kn 4:11).

(„[od; należący do] Szuchama”).

Jedyny wymieniony w Biblii syn Dana. Był praojcem Szuchamitów, jednego głównego rodu, który tworzył plemię Dana i pod koniec 40-letniej wędrówki po pustkowiu liczył 64 400 mężczyzn podlegających spisowi (Lb 26:42, 43). W Rodzaju 46:23 Szucham występuje pod imieniem Chuszim.

(„[od; należący do] Szuacha”).

Najprawdopodobniej potomek Szuacha, syna Abrahama i jego żony Ketury (Rdz 25:2; 1Kn 1:32). Jedynym Szuchitą wymienionym w Biblii jest Bildad, towarzysz Hioba (Hi 2:11; 8:1; 18:1; 25:1; 42:9).

Beniaminici wywodzący się od Szefufama, którego imię jest też zapisywane w formie Szuppim i Szefufan (Lb 26:38, 39; 1Kn 7:12; 8:5; zob. SZUPPIM 1).

Narzędzie o długim trzonku służące do przerzucania lub zgarniania. W przybytku za pomocą miedzianych łopatek usuwano popiół z ołtarza całopalnego (Wj 27:1-3; 38:3; Lb 4:14). W świątyni Salomona do tego samego celu służyły miedziane łopatki wykonane przez Chirama, rzemieślnika pochodzenia hebrajsko-fenickiego (1Kl 7:13, 14, 40, 45). Znalazły się one potem wśród naczyń świątynnych zrabowanych przez Babilończyków w 607 r. p.n.e. (2Kl 25:8, 14; Jer 52:18).

Szufli, prawdopodobnie drewnianych, używano do odwiewania ziarna (Iz 30:24). Szeroką szuflą zgarniano z klepiska wymłócone ziarno i podrzucano je w górę, a wiatr odwiewał odpadki, m.in. plewy, natomiast ziarno spadało na ziemię. Jan Chrzciciel proroczo opisał, że Mesjasz ma w ręku obrazową szuflę do odwiewania, za pomocą której oddzieli symboliczną „pszenicę” od „plew” (Mt 3:1, 12; zob. ODWIEWANIE).

Określenie, którego użyto w stosunku do pięknej wiejskiej dziewczyny będącej główną postacią Pieśni nad Pieśniami (6:13). Przypuszczalnie pochodziła z miejscowości Szunem (dziś Sulam) (por. 1Kl 1:3). Przemawia za tym fakt, że w greckiej Septuagincie (według Kodeksu watykańskiego) dziewczynę tę nazwano „Sunamitką”. Także historyk kościelny Euzebiusz z Cezarei używa w odniesieniu do Szunem nazwy Szulem (Onomastikon, 158, 11).

Jedna z rodzin z Kiriat-Jearim, pochodząca prawdopodobnie od Judy poprzez Kaleba i Szobala (1Kn 2:19, 50, 52, 53).

(„z [należąca do] Szunem”).

Mieszkanka Szunem. „Szunamitką” nazwano Abiszag, która pielęgnowała sędziwego Dawida (1Kl 1:3, 4, 15; 2:17, 21, 22; zob. ABISZAG).

Inna znana Szunamitka to niewymieniona z imienia kobieta, która gościnnie przyjmowała proroka Elizeusza, regularnie podejmując go posiłkiem i ofiarując mu nocleg. W nagrodę za taką życzliwość Bóg dał jej syna. Kiedy po kilku latach chłopiec zmarł, Szunamitka przejechała ok. 30 km, aż znalazła Elizeusza na górze Karmel, gdzie z goryczą rzekła: „Czyż prosiłam o syna poprzez mojego pana? Czyż nie mówiłam: ‚Nie budź we mnie fałszywej nadziei’?” Prorok wrócił z nią, zaczął modlić się do Jehowy i chłopiec ożył (2Kl 4:8-37).

Elizeusz ostrzegł tę Szunamitkę — najwyraźniej już owdowiałą — przed nadciągającym głodem, toteż wraz ze swymi domownikami przeniosła się na siedem lat do ziemi Filistynów. Po powrocie stwierdziła, że w tym czasie zagarnięto jej mienie. Gdy król dowiedział się o jej dawniejszych kontaktach z Elizeuszem, polecił oddać wszystko, co do niej należało (2Kl 8:1-6).

Miasto na terytorium Issachara (Joz 19:17, 18), niedaleko Jizreel i góry Gilboa (1Sm 28:4). Jest utożsamiane z dzisiejszym Sulam (Solem), leżącym na pd.-zach. stoku Dżabal Dahi (Giwʽat ha-More) i górującym nad niziną Jizreel. Miejsce to znajduje się ok. 5 km na pn. od opuszczonego osiedla Zirʽin (Tel Jizreʽel) i ok. 8 km na pn. od zach. krańca góry Gilboa.

Właśnie w Szunem rozłożyli się obozem Filistyni przed bitwą, w wyniku której zginął król Saul (1Sm 28:4). Z Szunem pochodziła piękna Abiszag, która troszczyła się o sędziwego króla Dawida (1Kl 1:3, 4), a później prorok Elizeusz często zatrzymywał się tam w domu pewnego gościnnego małżeństwa (2Kl 4:8).

(„[od; należący do] Szuniego”).

Szuni był trzecim z siedmiu wymienionych synów Gada. Przybył z Jakubem do Egiptu w 1728 r. p.n.e., a jego potomkowie utworzyli później ród Szunitów (Rdz 46:8, 16; Lb 26:15).

1. Potomek Beniamina, najprawdopodobniej poprzez Belę i Iriego (Ira) (1Kn 7:6, 7, 12). Wtrącenie informacji o Szuppimie w rodowodzie Manassesa (1Kn 7:15) może wskazywać na jakieś niezwykłe powiązania między tymi dwoma plemionami. W Rodzaju 46:21 jego imię występuje w formie Muppim, co może wynikać z podobieństwa dwóch liter starożytnego alfabetu hebrajskiego, którym odpowiadają polskie „sz” i „m”. Został też nazwany Szefufamem (lub Szefufanem) i przedstawiony jako założyciel rodu Szufamitów w plemieniu Beniamina (Lb 26:39; 1Kn 8:5).

2. Odźwierny, który otrzymał przydział na zach. od przybytku (1Kn 26:16). Ponieważ w języku hebrajskim trzy ostatnie litery jego imienia (Szuppím) są identyczne z trzema ostatnimi literami poprzedzającego go wyrażenia (bet haʼasuppím), uczeni podejrzewają, że jest to dittografia (mimowolne powtórzenie przepisywacza) i że w związku z tym nie chodzi tu o imię osoby (por. 1Kn 26:10, 11).

(„mur”).

Określenie geograficzne, które może się odnosić do miasta, grupy fortów granicznych, regionu albo pasma górskiego. Szur umiejscowiono „naprzeciw Egiptu”, czyli na jego wsch. granicy lub na wsch. od niego. Z kontekstu wynika, że chodziło o pn.-zach. część półwyspu Synaj (Rdz 25:18). Po przejściu narodu izraelskiego przez Morze Czerwone Mojżesz poprowadził go na „pustkowie Szur” (Wj 15:22).