Arcykapłana, Jezusa Chrystusa (Heb 7:12, 17; 9:11, 12; zob. ARCYKAPŁAN; KAPŁAN).

Zobacz DRZWI.

(gr. strouthíon).

Greckie określenie strouthíon jest zdrobnieniem oznaczającym dowolnego małego ptaka, ale było używane głównie w odniesieniu do wróbli. W Izraelu powszechnie występuje pewna odmiana wróbla domowego (Passer domesticus biblicus). Poza tym, zwłaszcza w północnych i środkowych rejonach kraju, często można spotkać wróbla południowego (śródziemnomorskiego) (Passer hispaniolensis). Małe brązowo-szare wróble są niezwykle hałaśliwe i towarzyskie — przelatując z dachu domu, drzewa lub krzewu na ziemię i z powrotem, ćwierkają i świergocą. Żywią się przede wszystkim nasionami, owadami i robakami.

W Biblii jedyną bezpośrednią wzmiankę o wróblach znajdujemy w spostrzeżeniu, które Jezus poczynił podczas trzeciej podróży po Galilei i najwyraźniej powtórzył jakiś rok później w Judei. Nadmienił, że choć ‛dwa wróble sprzedaje się za monetę małej wartości [dosł. za assariona, który nie był wart nawet pięciu centów]’ lub pięć „za dwie monety małej wartości”, czyli wycenia bardzo nisko, to „ani jeden z nich nie spadnie na ziemię bez wiedzy waszego Ojca”, „ani jeden z nich nie jest zapomniany przed Bogiem”. Następnie upewnił uczniów: „Nie bójcie się: Jesteście warci więcej niż wiele wróbli” (Mt 10:29-31; Łk 12:6, 7).

Na Bliskim Wschodzie zarówno w starożytności, jak i w bliższych nam czasach wróble można było kupić na targu. W celach kulinarnych skubano je, nadziewano na drewniane szpikulce i pieczono (jak szaszłyki). Ze starożytnej inskrypcji zawierającej cennik ustalony przez cesarza Dioklecjana (w 301 r. n.e.) wynika, że spośród wszystkich spożywanych ptaków wróble były najtańsze (A. Deissmann, Licht vom Osten, Tybinga 1923, ss. 234, 235).

Chociaż nazwa „wróbel” pojawia się też w niektórych przekładach Pism Hebrajskich (Ps 84:4, Bg, BT, Bw, BWP; 102:8, Bg [84:3; 102:7, NŚ]), jest to tłumaczenie hebrajskiego określenia cippòr, najwyraźniej odnoszącego się ogólnie do małych ptaków, a nie konkretnie do wróbla.

Człowiek nieprzyjaźnie usposobiony, zwalczający kogoś lub coś, zacięty przeciwnik. Hebrajskie słowo tłumaczone na „wróg” (car) pochodzi od rdzenia oznaczającego „nękać; okazywać wrogość” (Lb 25:18; Ps 129:1). Grecki wyraz antídikos oznacza głównie ‛przeciwnika, z którym ktoś się prawuje’ (Łk 12:58; 18:3), choć może się także odnosić do innych wrogów czy nieprzyjaciół, jak np. w 1 Piotra 5:8.

Arcywróg Boga i człowieka, Szatan Diabeł, nakłonił wielu aniołów i ludzi (zob. DEMON) do pójścia w jego ślady. Po raz pierwszy okazał swoją wrogość w ogrodzie Eden, kiedy to okrutnie i podstępnie sprowadził Ewę, a potem Adama na drogę buntu, co ściągnęło na wszystkich ludzi grzech i śmierć. Przebywając na dziedzińcach niebiańskich, dowiódł, że jest wrogiem Jehowy, gdy Go oskarżył, iż niejako płaci Hiobowi za lojalność — w ten sposób podniósł kwestię sporną o fundamentalnym znaczeniu dla całego wszechświata (Hi 1:6-11; 2:1-5; zob. SZATAN).

Na przestrzeni dziejów czciciele Jehowy musieli stale znosić podobne ataki Wroga i jego popleczników. Na przykład gdy ostatek ludu Bożego powrócił z Babilonu, niektórzy przeciwnicy próbowali nie dopuścić do odbudowania świątyni i muru Jerozolimy (Ezd 4:1; Neh 4:11). W czasach królowej Estery zaciekłym wrogiem Żydów okazał się Haman, który ich nienawidził z iście diabelską zaciętością (Est 7:6). Współcześni chrześcijanie muszą czuwać, mieć się na baczności i toczyć ciężką walkę o wiarę, żeby nie ulec machinacjom Wroga Bożego (Ef 6:11, 12; Judy 3). Piotr radzi: „Zachowujcie trzeźwość umysłu, bądźcie czujni. Wasz wróg, Diabeł, krąży jak ryczący lew, starając się kogoś pożreć. Ale przeciwstawcie się mu, stali w wierze, wiedząc, że jeśli chodzi o cierpienia, to samo dzieje się w całej społeczności waszych braci na świecie” (1Pt 5:8, 9). W ostatecznym rozrachunku Jehowa okaże swą moc i odniesie tryumf nad wszystkimi przeciwnikami (Jer 30:16; Mi 5:9).

Kiedy słudzy Boży byli niewierni, Jehowa pozwalał, żeby wrogowie ich pokonywali i łupili (Ps 89:42; Lam 1:5, 7, 10, 17; 2:17; 4:12). Jednakże nieprzyjaciele wyciągali błędne wnioski z tych zwycięstw — jedni przypisywali je sobie i sławili za nie swych bogów, inni sądzili, że unikną odpowiedzialności za nikczemne traktowanie ludu Jehowy (Pwt 32:27; Jer 50:7). Był On więc zobowiązany upokorzyć tych dumnych i chełpliwych wrogów (Iz 1:24; 26:11; 59:18; Nah 1:2) i tak też uczynił — przez wzgląd na swe święte imię (Iz 64:2; Eze 36:21-24).

Wróżbiarstwo obejmuje wszelkie sposoby wykorzystania mocy okultystycznych do zdobycia wiedzy tajemnej, zwłaszcza na temat przyszłości (zob. SPIRYTYZM). Różne aspekty wróżbiarstwa omówiono w hasłach