i łagodnością nie tylko pozwala uniknąć podsycania gniewu zwierzchnika, ale też pomaga doskonalić własną osobowość — opanować temperament, trwać na swoim miejscu i wziąć sobie do serca otrzymaną radę.

Powyższa zasada sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy skarcenia udzielają osoby upoważnione do tego przez Najwyższego Władcę, Jehowę Boga (Heb 12:7-11; 13:17). Odnosi się także do kontaktów z przedstawicielami władzy świeckiej, istniejącej z Jego przyzwolenia (Rz 13:1-7). Nawet jeśli ktoś taki szorstko żąda od chrześcijan uzasadnienia ich nadziei, mają mu udzielić odpowiedzi „w łagodnym usposobieniu i z głębokim respektem”, niezłomnie stawiając na pierwszym miejscu posłuszeństwo wobec Boga (1Pt 3:15).

Fałszywa łagodność. Uprzejme zachowanie czy łagodny ton głosu niekoniecznie muszą być oznaką prawdziwej łagodności, która płynie z serca. Kiedy Szatan wystawiał na próbę lojalność Hioba wobec Boga, ów cierpiący sługa Boży został ostro skrytykowany przez swych trzech towarzyszy. Zarzucili mu ukryte grzechy, nikczemność i upór, zasugerowali, że odwrócił się od Boga i że jego synowie zostali za niegodziwość uśmierceni przez Stwórcę. Mimo to jeden z tej trójki, Elifaz, zapytał Hioba: „Czyż nie wystarczą ci pocieszenia od Boga albo słowo łagodnie wypowiedziane do ciebie?” (Hi 15:11). Wynikałoby stąd, że przynajmniej niektóre ich wypowiedzi brzmiały łagodnie, ale ponieważ miały surową treść, w rzeczywistości wcale nie były łagodne.

(hebr. ʼajjaláh; ʼajjélet).

Samica jelenia. Jest smukła, pełna wdzięku, płochliwa i zwinna. Kiedy spodziewa się potomstwa, kryje się głęboko w lesie. Tam rodzi młode, a potem opiekuje się nimi i chroni je w ustronnym miejscu do czasu, gdy same potrafią się o siebie zatroszczyć (Hi 39:1; Ps 29:9).

Łagodna i zgrabna łania występuje w barwnych obrazach słownych użytych w Biblii (Prz 5:18, 19; PnP 2:7; 3:5; zob. GAZELA). W niektórych miejscach nawiązano do jej szybkości i zwinności, pozwalających jej uciec przed wrogami (2Sm 22:1, 34; Ps 18:32, 33; Hab 3:19). Jakub proroczo nazwał plemię Naftalego „smukłą łanią”, co zapewne miało wskazywać na jego zręczność w walce (Rdz 49:21). Gdy psalmista nie mógł przebywać w sanktuarium, napisał, że tęskni do Boga jak łania do strumieni wód (Ps 42:1-4). Wzmianka o łani, która wbrew swej znanej troskliwości o młode porzuca nowo narodzone potomstwo, ilustruje dotkliwe skutki suszy w Judzie (Jer 14:1, 2, 5).

Zobacz WIĘZY.

Hebrajskie odpowiedniki wyrażeń „łańcuszki na stopy” (ʼecʽadah; Lb 31:50) i „łańcuszki na nogi” (ceʽadáh; Iz 3:20) pochodzą od rdzenia caʽád, oznaczającego „stawiać kroki; kroczyć” (Prz 7:8; Jer 10:5). Hebrajskie słowo ʽéches („brzękadełko; łańcuszek na nogę”) wywodzi się od rdzenia ʽachás: „pobrzękiwać” lub „potrząsać brzękadełkiem” (Iz 3:16, 18, przyp. w NW). W starożytności na Bliskim Wschodzie popularne było noszenie na nogach, powyżej kostki, ozdobnych bransoletek. Wykonywano je z mosiądzu, złota, srebra, żelaza, szkła i kości słoniowej. Na egipskich wizerunkach widać je zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. W Egipcie znane też były komplety bransolet — na nogi i na ręce.

Cięższe ozdoby obijały się o siebie i pobrzękiwały, gdy nosząca je osoba stawiała kroki. Niekiedy do pustych w środku obręczy specjalnie wkładano kamyki, by grzechotały; w późniejszych czasach młode Arabki zakładały na nogi bransoletki z przymocowanymi dzwoneczkami. Ozdoby na obie nogi sczepiano nieraz łańcuszkami. Gdy kobieta szła, brzęczały, przykuwając uwagę osób postronnych. Poza tym ograniczały jej swobodę ruchów, musiała więc stawiać drobne kroczki, co mogło być uznawane za eleganckie i pełne wdzięku (Iz 3:16).

„Łańcuszki na stopy” wymieniono wśród kosztowności, które Izraelici zabrali Midianitom jako łup i złożyli w „darze ofiarnym dla Jehowy” (Lb 31:50, 51). W późniejszym okresie o wyniosłych „córkach Syjonu” powiedziano, że ‛stawiały drobne kroczki i pobrzękiwały nogami’ (lub ‛potrząsały brzękadełkami na swych stopach’). Jehowa ostrzegł je za pośrednictwem Izajasza, że usunie ich ozdoby oraz „piękno brzękadełek” i „łańcuszki na nogi” (Iz 3:16, 18, 20). Kiedy w r. 607 p.n.e. Babilończycy zdobyli Judę i Jerozolimę, życie tych kobiet diametralnie się zmieniło — straciły wolność, a wraz z nią także swe liczne ozdoby (zob. OZDOBA).

Prezent lub pieniądze dane w celu przekupienia kogoś, aby zrobił coś niezgodnego z prawem lub przepisami. W zależności od kontekstu hebrajski odpowiednik słowa „łapówka” (szòchad) może też oznaczać „podarunek” bądź „dar” (Wj 23:8, przyp. w NW; 1Kl 15:19;