-
PtakiWnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot
-
-
kierują się zwykle znaczeniem rdzenia, od którego wywodzi się dana nazwa (z reguły opisowa), występującymi w tekście wzmiankami o zwyczajach i środowisku tego ptaka oraz obserwacjami gatunków spotykanych w krajach biblijnych. W wielu wypadkach uznaje się, że nazwa ma znamiona onomatopei, czyli odpowiada dźwiękom wydawanym przez określonego ptaka.
Zróżnicowane ukształtowanie terenu Palestyny — od zimnych szczytów górskich po głębokie, gorące doliny, od suchych pustyń po nadmorskie równiny — oraz położenie w pobliżu pd.-wsch. brzegów Morza Śródziemnego sprzyjają występowaniu dużej liczby gatunków ptaków. Leżącą na pn. górę Hermon przez większą część roku pokrywa śnieg, a 200 km na pd., w dolnym odcinku doliny Jordanu i okolicach Morza Martwego, panuje klimat tropikalny. Oba regiony są zamieszkiwane przez charakterystyczną dla siebie grupę ptaków (gatunki górskie lub tropikalne), podobnie jak obszary o klimacie umiarkowanym i pustynne (Ps 102:6; 104:16, 17). Ponadto przez Palestynę biegnie jedna z głównych tras ptasich wędrówek, toteż każdego roku przelatuje tamtędy mnóstwo ptaków (bocianów, turkawek, przepiórek, jerzyków, jaskółek, bilbili, kukułek i in.) — wiosną lecą z Afryki na pn., a jesienią z Europy i Azji na pd. (PnP 2:11, 12; Jer 8:7). Dlatego ocenia się, że w różnych porach roku można spotkać w Palestynie ogółem ok. 470 gatunków ptaków. A ze względu na postępujące od setek lat niszczenie tamtejszych lasów i innej roślinności jest bardzo prawdopodobne, że w czasach biblijnych żyło na tych terenach jeszcze więcej ptaków.
W Palestynie występuje wyjątkowo dużo ptaków drapieżnych (hebr. ʽájit), m.in. orłów, jastrzębi, sokołów, kań i sępów. Pewnego razu zaczęły się one zlatywać do ofiary ze zwierząt i ptaków, którą złożył Abraham; musiał je odpędzać aż do zachodu słońca (Rdz 15:9-12; por. 2Sm 21:10). Poszukując pożywienia, kierują się one raczej doskonałym wzrokiem niż stosunkowo słabym węchem.
Dobrze znany widok gromady ptaków padlinożernych zebranych przy ścierwie często był przywoływany w wyzwaniach rzucanych wrogom (1Sm 17:44, 46), a także w natchnionych przez Boga proroczych przestrogach dla narodu izraelskiego i jego władców (Pwt 28:26; 1Kl 14:11; 21:24; Jer 7:33; 15:3) oraz dla obcych ludów (Iz 18:1, 6; Eze 29:5; 32:4). Dlatego wybrany przez Jehowę wykonawca Jego wyroków został obrazowo nazwany „drapieżnym ptakiem” (Iz 46:11). Chcąc unaocznić spustoszenie jakiegoś miasta lub kraju, opisywano je jako siedlisko ptaków lubiących odludne okolice (Iz 13:19-21; por. Obj 18:2) bądź jako miejsce zupełnie opuszczone przez ptaki (Jer 4:25-27; 9:10; 12:4; Oz 4:3; Sof 1:3). W Księdze Ezechiela wszystkie ptaki zaproszono na ucztę z ciał Goga z Magog i jego popleczników (Eze 39:1-4, 17-21) i podobnie w Objawieniu wezwano „wszystkie ptaki, które latają środkiem nieba”, by jadły ciała przywódców narodów i ich wojsk, zgładzonych przez Króla Chrystusa Jezusa (Obj 19:11-21; por. z tym pocieszające słowa Boga do Jego ludu z Oz 2:18-20).
Izraelitom nie wolno było sporządzać ani czcić podobizn ptaków mających wyobrażać prawdziwego Boga (Pwt 4:15-17), ale w narodach pogańskich, zwłaszcza w Egipcie, kult tych stworzeń był bardzo popularny (Rz 1:23). W tamtejszych grobach odnaleziono setki zmumifikowanych ciał ptaków, głównie sokołów, sępów i ibisów, które Egipcjanie uznawali za święte. Postać ptaków mają 22 egipskie hieroglify.
-
-
PtasznikWnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot
-
-
PTASZNIK
Człowiek zajmujący się chwytaniem ptaków (Ps 124:7; Prz 6:5). Hebrajczycy prawdopodobnie wykorzystywali w tym celu głównie pułapki, sidła i sieci, choć niewykluczone, że również łuki i strzały oraz proce.
Po potopie Bóg pozwolił ludziom jeść mięso ptaków, ale należało je przedtem dobrze wykrwawić (Rdz 9:2-4). Później w Prawie Mojżeszowym zabroniono spożywania pewnych gatunków ptaków, jednak wiele z nich uznano za „czyste”, czyli nadające się do jedzenia (Pwt 14:11-20). Po upolowaniu ptaka trzeba było ‛wylać jego krew i przykryć ją prochem’ (Kpł 17:13, 14). Schwytane ptaki przeznaczano nie tylko na pokarm (1Kl 4:22, 23; Neh 5:18); niektóre, zwłaszcza młode gołębie i turkawki, można było złożyć w ofierze (Kpł 1:14). Za czasów Jezusa przypuszczalnie właśnie ptasznicy dostarczali część gołębi sprzedawanych w świątyni w Jerozolimie (Jn 2:14, 16). Ptaki, które miały atrakcyjne upierzenie lub pięknie śpiewały, zapewne trzymano także jako zwierzęta domowe (por. 1Kl 10:22; Hi 41:5).
Pułapki oraz sidła. Spośród różnych hebrajskich słów określających sidła i pułapki dwa (mokész i pach) odnoszą się głównie do narzędzi używanych przez ptaszników. Istnieje pogląd, że mokész („sidła”; Am 3:5) to urządzenie, które obsługiwał ptasznik (lub kilku ptaszników), natomiast pach (Hi 22:10; Ps 91:3) to pułapka, która zamykała się samoczynnie. Żeby zwabić zwierzę, posługiwano się przynętą (Prz 7:23).
-