Bożych, skierowano słowa: „Wyczekujcie mnie — brzmi wypowiedź Jehowy — do dnia, gdy powstanę po zdobycz, bo moim sądowniczym rozstrzygnięciem jest to, by zebrać narody, bym zgromadził królestwa w celu wylania na nie mego potępienia, całego mojego płonącego gniewu” (3:8). Na koniec Jehowa miał okazać przychylność pozostałym ze swego ludu, Izraela, sprowadzić ich z wygnania i ‛uczynić imieniem i sławą pośród wszystkich innych ludów’ (3:10-20).

Autentyczność. Nie ulega wątpliwości, że Księga Sofoniasza jest częścią natchnionych Pism. Porusza myśli, które częstokroć znajdują odpowiedniki w innych księgach biblijnych (por. Sof 1:3 z Oz 4:3; Sof 1:7 z Hab 2:20 i Za 2:13; Sof 1:13 z Pwt 28:30, 39 i Am 5:11; Sof 1:14 z Jl 1:15 oraz Sof 3:19 z Mi 4:6, 7). Uwypukla też istotne prawdy, które w pełni harmonizują z resztą Pisma Świętego. Potwierdza np., że Jehowa jest Bogiem prawym (Pwt 32:4; Sof 3:5). A zatem daje On sposobność do okazania skruchy, ale nie odkłada w nieskończoność kary za występki (Jer 18:7-11; Sof 2:1-3; 2Pt 3:9, 10). Ani srebro, ani złoto nie uratuje niegodziwców w dniu strasznego gniewu Jehowy (Prz 11:4; Eze 7:19; Sof 1:18). Chcąc dostąpić Jego ochrony, trzeba się stosować do Jego prawych rozporządzeń (Am 5:15; Sof 2:3).

Innym dobitnym dowodem kanoniczności tej księgi jest spełnienie się proroctw. Zapowiedziana w niej zagłada Niniwy, stolicy Asyrii, nastąpiła w 632 r. p.n.e. (Sof 2:13-15), a spustoszenie Judy i Jerozolimy — w r. 607 (Sof 1:4-18; por. 2Kl 25:1-10). Gdy Nebukadneccar podbił Egipcjan, sprzymierzonych z nimi Etiopczyków zapewne również dosięgło nieszczęście (Sof 2:12; por. Eze 30:4, 5). A Ammonici, Moabici i Filistyni z czasem przestali istnieć jako odrębne ludy (Sof 2:4-11).

Umowa między państwami, instytucjami, grupami społecznymi lub osobami zobowiązująca je do współdziałania, na ogół korzystna dla obu sprzymierzonych stron. Hebrajskie słowo chawár dosłownie znaczy „być złączonym”, ale w znaczeniu przenośnym także: „być sprzymierzonym” czy „mieć wspólnika” (Wj 28:7; 2Kn 20:35; Ps 94:20). Pokrewne słowno chawér odnosi się do sprzymierzeńca lub towarzysza (Sdz 20:11; Ps 119:63).

Amoryci Mamre, Eszkol i Aner zostali nazwani sprzymierzeńcami Abrahama. Nie wiadomo, jaki charakter miał ten sojusz, ale przyłączyli się do patriarchy, gdy ten ruszył w pościg za najeźdźcami, którzy uprowadzili jego bratanka Lota (Rdz 14:13-24). Abraham był wtedy obcym przybyszem w kraju podzielonym na małe królestwa i być może musiał zawrzeć z nimi formalne przymierze, by móc bezpiecznie mieszkać na ich terytorium. Unikał jednak zbędnych zobowiązań, jak to wynika chociażby z tego, co oświadczył królowi Sodomy (Rdz 14:21-24). Jakiś czas później Abimelech, filistyński król Geraru, przypomniał Abrahamowi, że jest w jego ziemi przybyszem i mieszka w niej za jego zgodą. Domagał się też, by mu przysiągł, że się mu nie sprzeniewierzy. Patriarcha przystał na to i potem, po rozwiązaniu sporu o wodę, zawarł z Abimelechem przymierze (Rdz 20:1, 15; 21:22-34).

Syn Abrahama Izaak również mieszkał w Gerarze, chociaż później na prośbę Abimelecha przeprowadził się gdzieś dalej. Po kolejnych zatargach o wodę Abimelech ze swym przyjacielem i z dowódcą wojska przyszedł do Izaaka i zaproponował mu złożenie przysięgi i zawarcie przymierza (zapewne chodziło o odnowienie zobowiązania złożonego przez Abrahama). Obie strony zaprzysięgły sobie pokój (Rdz 26:16, 19-22, 26-31; por. 31:48-53). Apostoł Paweł napisał, że owi starożytni patriarchowie publicznie oznajmiali, iż są obcymi i tymczasowymi osiedleńcami mieszkającymi w tej ziemi w namiotach, gdyż oczekiwali „miasta mającego rzeczywiste fundamenty, którego budowniczym i twórcą jest Bóg” (Heb 11:8-10, 13-16).

Po wejściu Izraelitów do Kanaanu, Ziemi Obiecanej, sytuacja się zmieniła. Bóg, jako Pan Wszechwładny, dał im pełne prawa do tej ziemi, którą przyrzekł ich przodkom. A zatem nie byli już w niej osiadłymi przybyszami; zresztą Jehowa zabronił im zawierania przymierzy z zamieszkującymi ją pogańskimi narodami (Wj 23:31-33; 34:11-16). Mieli przestrzegać wyłącznie Jego praw, a nie ustaw narodów skazanych na wypędzenie (Kpł 18:3, 4; 20:22-24). Szczególnie dobitnie przestrzegł ich przed spowinowacaniem się z mieszkańcami tej ziemi. Przez takie małżeństwa nawiązywaliby zażyłe więzi nie tylko z pogańskimi małżonkami, ale też z ich krewnymi, i narażaliby się na styczność z bałwochwalczymi zwyczajami i praktykami, a w rezultacie mogliby wpaść w sidło odstępstwa (Wj 34:16; Pwt 7:2-4; Joz 23:12, 13; zob. SPOWINOWACANIE SIĘ).

Przymierza. Odmianą sojuszu było przymierze. Gibeonici podstępem nakłonili Izraelitów do wejścia z nimi w przymierze (Joz 9:3-15). Niemniej Izraelici uznawali je za wiążące i byli gotowi walczyć w ich obronie (Joz 9:19-21; 10:6, 7). Jonatan i Dawid zawarli osobiste przymierze, które Saul uznał za spisek (1Sm 18:3; 20:11-17; 22:8). Kiedy Dawid objął władzę po Saulu, utrzymywał