W sprawozdaniu czytamy, że Izraelici przechodzili „drogą Atarim”, gdy podczas wędrówki z Kadesz-Barnea do Ziemi Obiecanej szli obok góry Hor (Lb 21:1). Zostali tam zaatakowani przez króla Aradu, miasta leżącego w Negebie. Nazwa Atarim może określać jakieś miejsce lub konkretną drogę.

(„korony [tzn. „ogrodzenia”]”).

1. Miasto na wsch. brzegu Jordanu, jedno z tych, które chcieli objąć w posiadanie członkowie plemion Gada i Rubena, gdyż uważali te tereny za szczególnie odpowiednie dla swych stad (Lb 32:1-5). Samo Atarot zostało potem odbudowane przez Gadytów (Lb 32:34).

Atarot jest też wymienione w 10 i 11 wierszu steli Meszy, na której m.in. czytamy: „Potomkowie Gada od wieków mieszkali w kraju Atarot, a król Izraela wybudował dla nich Atarot; ale ja walczyłem z miastem, zdobyłem je i wyniszczyłem całą ludność (...). Zabrałem stamtąd Arela (albo Oriela), ich wodza, (...) i osadziłem tam ludzi z Szaronu i ludzi z Macharot” (Wielki atlas biblijny, red. J. B. Pritchard, tłum. T. Mieszkowski, Warszawa 1994, s. 66).

To Atarot na ogół utożsamia się z dzisiejszym Chirbat ʽAttarus, leżącym na wsch. od Morza Martwego, ok. 13 km na pn. zach. od Dibonu (w Lb 32:3 wymienionego po Atarot). Jego ruiny znajdują się na zach. zboczu góry o tej samej nazwie, wznoszącej się na wysokość ok. 750 m. Był to obszar plemienia Rubena, ale jak się wydaje, Rubenici i Gadyci gdzieniegdzie mieszkali razem.

2. Miasto na granicy terytoriów Efraima i Beniamina (Joz 16:2). W Jozuego 16:5 oraz 18:13 najwyraźniej występuje jako Atarot-Addar. W tym drugim wersecie zlokalizowano je na pn. granicy terenu przydzielonego Beniaminowi, „na górze, która jest na południe od Bet-Choron Dolnego”.

3. Miasto na pn.-wsch. granicy plemienia Efraima (Joz 16:7).

(„korony [tzn. „ogrodzenia”] Addaru”).

Miasto na terytorium Efraima (Joz 16:5; 18:13). Najwyraźniej tożsame z Atarot wymienionym w Jozuego 16:2 (zob. ATAROT 2).

(„[od; należące do] Ateny”).

Stolica nowożytnej Grecji i najbardziej znane miasto greckie w starożytności. Leży na pd. krańcu Niziny Ateńskiej, jakieś 8 km od Morza Egejskiego. Obsługuje ją pobliski port Pireus, z którym w czasach przedchrześcijańskich była połączona długimi, niemal równoległymi murami. Ważną rolę w dziejach zawdzięczały Ateny w dużej mierze swemu położeniu geograficznemu. Otaczające je góry stanowiły naturalną ochronę, a przełęcze były na tyle odległe, że uniemożliwiały niespodziewany atak lądowy. Miasto leżało też wystarczająco daleko od morza, by mogła mu zagrozić flota najeźdźcy, ale miało wygodny dostęp do trzech naturalnych portów w niedalekim Pireusie.

Ośrodek kulturalny i religijny. Ateny cieszyły się sławą wojenną jako stolica niewielkiego mocarstwa i potęga morska w V w. p.n.e., lecz przede wszystkim zyskały rozgłos jako ośrodek greckiej nauki, literatury i sztuki. Stały się miastem akademickim, pełnym profesorów, wykładowców i filozofów, z których najsłynniejszymi byli Sokrates, Platon i Arystoteles. Powstały tu cztery szkoły filozoficzne: platonicy, perypatetycy, epikurejczycy i stoicy (Dz 17:18). W czasach rzymskich przybywali do nich uczniowie z całego cesarstwa.

Ateny były też miastem niezwykle religijnym, co skłoniło apostoła Pawła do stwierdzenia, że ich mieszkańcy ‛zdają się żywić większą niż inni bojaźń przed bóstwami’ (Dz 17:22). Historyk Józef Flawiusz uważał Ateńczyków za najpobożniejszych wśród Greków. Państwo sprawowało nadzór nad religią i propagowało ją przez pokrywanie kosztów publicznych ofiar, obrzędów oraz procesji ku czci bogów. Ich wizerunki stały w świątyniach, na placach miejskich i na ulicach, a lud systematycznie zanosił do nich modły przed rozpoczęciem sympozjonów (czyli uczt połączonych z dysputami filozoficznymi), zgromadzeń politycznych oraz zawodów sportowych. Nie chcąc obrazić żadnego bóstwa, Ateńczycy postawili nawet ołtarz „Nieznanemu Bogu”, do czego nawiązał Paweł w Dziejach 17:23. Potwierdza to geograf Pauzaniasz, żyjący w II w. n.e., który podczas podróży z zatoki Faleron do Aten (tą samą drogą mógł podążać Paweł) zauważył „ołtarze bogów zwanych Agnostoj, tj. [Nieznanymi], także herosów” (Wędrówka po Helladzie, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, 1973, I, I, 4).

Wczesne dzieje. Ateny rozrosły się wokół Akropolu, podłużnego wzgórza o trzech urwistych stokach, wznoszącego się na wysokość ok. 150 m (ILUSTRACJA, t. 2, s. 749). W VII w. p.n.e. pełnię władzy w mieście posiadali eupatrydzi, czyli arystokracja rodowa, z której wywodzili się też członkowie Areopagu — ówczesnego naczelnego sądu do spraw kryminalnych. Jednakże na początku VI w. p.n.e. prawodawca Solon przeprowadził reformy ustawodawcze, które polepszyły dolę ubogich i położyły podwaliny pod państwo demokratyczne. Z demokracji mogli jednak korzystać tylko