zamiast „Ribla”, gdyż hebrajską literę „R” (ר) łatwo można pomylić z „D” (ד). Jeżeli tak było, to można ją utożsamić z biblijną Riblą (ruinami w pobliżu dzisiejszej Ribli) nad rzeką Orontes „w ziemi Chamat” (2Kl 23:33), a określenie „pustynia ciągnąca się ku Dibli [Ribli]” odnosiłoby się do żwirowatej, nieuprawnej równiny, będącej częścią Pustyni Syryjskiej i rozciągającej się na pd. oraz pd. wsch. od Ribli. Niektórzy tłumacze oddają jednak słowa Ezechiela następująco: „od pustyni aż do Rybli” (Bw). Taki przekład wskazywałby na to, że sąd Jehowy ogarnie obszar od „pustyni”, tradycyjnie wyznaczającej południową granicę Ziemi Obiecanej (Wj 23:31), aż do ziemi „Chamat” (reprezentowanej przez Riblę) na północy (1Kl 8:65). W takim wypadku sformułowanie użyte przez Ezechiela byłoby równoznaczne z bardziej znanym wyrażeniem „od Dan aż po Beer-Szebę” (Sdz 20:1; zob. RIBLA 2).

(„dwa placki z prasowanych fig”).

Ojciec Gomer, żony Ozeasza (Oz 1:2, 3).

1. Miasto po wsch. stronie Morza Martwego, najpierw odebrane Moabitom przez Sychona Amorytę, a następnie zdobyte przez Izraelitów, gdy pod wodzą Mojżesza wkroczyli na te ziemie (Lb 21:25-30).

Starożytny Dibon jest dziś utożsamiany z miejscowością Diban, położoną 5 km na pn. od potoku Arnon i 21 km na wsch. od Morza Martwego. Prowadzono tam intensywne badania archeologiczne, a miejsce to zyskało rozgłos w roku 1868 w związku z odkryciem w nim słynnej steli Meszy, króla Moabu. Na podstawie jej treści niektórzy uważają, że w pewnym okresie Dibon był stolicą (obejmującą Karchoh) i „głównym miastem Moabu”.

Wkrótce po podbiciu tych obszarów przez Izraelitów zamieszkali tam członkowie plemienia Gada i „zaczęli odbudowywać Dibon”. Najwyraźniej nadali mu też rozszerzoną nazwę Dibon-Gad, wymienioną wśród miejsc, gdzie obozował cały naród (Lb 32:34; 33:45, 46). Niemniej miasto to uznawano za część dziedzictwa Rubenitów (Lb 32:2, 3; Joz 13:8, 9, 15-17). Odkąd za rządów króla Eglona Moab znów urósł w siłę, Dibon prawdopodobnie cierpiał ucisk — aż do zwycięstwa sędziego Ehuda (Sdz 3:12-30). Jak donosi 2 Królów 3:4, 5, kilka stuleci później, „gdy tylko Achab umarł”, moabski król Mesza zbuntował się przeciwko panowaniu Izraelitów. Biblia nie podaje dokładnie, jak długo trwało to powstanie, i możliwe, że Mesza zdołał wtedy przyłączyć do „Karchoh” kilka miast izraelskich, czym chełpi się na swej steli. W przeciwieństwie jednak do propagandowej inskrypcji Meszy sprawozdanie biblijne wyraźnie ukazuje, że w bitwie z połączonymi siłami Izraela, Judy i Edomu Moabici ponieśli klęskę (2Kl 3:4-27).

Niecałe 200 lat później Dibon znowu był uważany za miasto moabskie. Izajasz zwiastował jego zagładę (Iz 15:2). O mieszkańcach tej okolicy powiedział proroczo, że wstąpią „do Domu i do Dibonu, na wyżyny”, żeby opłakiwać spustoszenie Moabu.

Zdaniem części uczonych Izajasz nawiązywał tu do Asyryjczyków, którzy mieli być powodem ‛płaczu na wyżynach’ niedaleko Dibonu, ale brak dowodów na to, że region ten złupiła Asyria. Gdy po jakichś stu latach sługa Jehowy Jeremiasz zapowiadał, że Dibon ‛zejdzie z chwały i siądzie w pragnieniu’ (Jer 48:18), proroctwo Izajasza najwyraźniej jeszcze się nie spełniło. A zatem Jeremiasz najwidoczniej przekazywał podobne orędzie, czym potwierdził, że zagłada Moabu jest pewna. Jakiś czas po zdobyciu Jerozolimy w r. 607 p.n.e. Nebukadneccar całkowicie spustoszył Moab i wtedy mieszkańcy Dibonu zapewne nie tylko zostali pozbawieni wygód i wcześniejszej chwały, ale jako upokorzeni jeńcy faktycznie ‛pragnęli’ wody i innych rzeczy niezbędnych do życia (Jer 25:9, 17-21).

W Dibonie odnaleziono duże magazyny, w których zachowały się zapasy zboża prawdopodobnie z drugiej połowy I tysiąclecia p.n.e.; zdaje się to potwierdzać pogląd, że okolice tego miasta, również dzisiaj urodzajne, kiedyś mogły być spichlerzem Palestyny.

Część biblistów utożsamia Dibon z Dimonem wspomnianym w Izajasza 15:9 (zob. DIMON).

2. Miejscowość w Judzie (Neh 11:25), zdaniem niektórych tożsama z Dimoną (Joz 15:22; zob. DIMONA).

(prawdopodobnie: „wielomówny”).

Danita, którego córka Szelomit poślubiła Egipcjanina. Wkrótce po wyjściu Izraelitów z Egiptu syn urodzony z tego związku został ukamienowany za to, że lżył imię Jehowy (Kpł 24:10-16, 23).

Srebrna moneta grecka o wartości dwóch drachm (obecnie: 1,31 dolara). Dwie drachmy, czyli didrachmę, wynosił doroczny podatek świątynny płacony przez Żydów (Mt 17:24, przyp. w NW).

Potomek Noego poprzez Jafeta i Gomera; w łacińskiej Wulgacie, greckiej Septuagincie i ok. 30 rękopisach hebrajskich występuje pod imieniem Rifat, podobnie jak w Rodzaju 10:3 (1Kn 1:4-6, przyp. w NW; por. Bp, Bw). W masoreckim