(hebr. ʽermòn).

Platan wschodni (Platanus orientalis) to imponujące drzewo o wysokości 20 lub więcej metrów, z szeroko rozgałęzionymi konarami i dużymi ciemnozielonymi liśćmi dającymi dobry cień. Pień często osiąga obwód 3—4 m. Zewnętrzne warstwy kory platana co roku łuszczą się płatami, odsłaniając znajdującą się pod nimi gładką, białawą korę.

Hebrajska nazwa tego drzewa prawdopodobnie pochodzi od czasownika ʽaráh, który znaczy „odsłaniać; obnażać; zrywać” (Iz 22:6; Sof 2:14). W Rodzaju 30:37, 38 powiedziano, że Jakub kładł pręty z platana i innych drzew przed trzodami Labana w Charanie w Syrii. Pręty te najpierw obłupywał, „odsłaniając białe miejsca”.

Było to piękne drzewo, choć nie dorównywało majestatycznemu cedrowi z Libanu, do którego Ezechiel przyrównał faraona i jego lud (Eze 31:8).

Platany rosną wzdłuż rzek i strumieni w całej Syrii i na części obszaru starożytnej Asyrii, a nieco rzadziej także w Palestynie i Libanie.

Grupa rodów wywodząca się od tego samego przodka, mająca wspólne zwyczaje i wspólnych przywódców.

Hebrajskie słowa mattéh i széwet, tłumaczone na „plemię”, znaczą „laska” lub „rózga” (Wj 7:12; Prz 13:24). Najwyraźniej z czasem nabrały one znaczenia „plemię”, gdyż odnosiły się do grupy ludzi, którym przewodził naczelnik (lub naczelnicy) trzymający laskę czy berło (por. Lb 17:2-6). W większości wersetów, w których — jak wynika z kontekstu — słowa te znaczą „plemię”, chodzi o jedno z plemion izraelskich, np. „plemię [mattéh] Gada” lub „plemię [széwet] Lewitów” (Joz 13:24, 33). Jednak wspomniane w Psalmie 74:2 ‛plemię, które Bóg wykupił jako swe dziedzictwo’, niewątpliwie oznacza cały naród izraelski, nazwany tu „plemieniem” dla odróżnienia od innych narodów czy ludów. Natomiast w Liczb 4:18 określenie „plemię” zostało użyte w węższym znaczeniu — w odniesieniu do Kehatytów, stanowiących część plemienia Lewiego. Wzmianka o „plemionach” egipskich w Izajasza 19:13 przypuszczalnie dotyczy pewnych grup ludności, być może nazwanych „plemionami” z powodu miejsca zamieszkania, pozycji społecznej czy z innej przyczyny.

Greckie słowo fylé („plemię”) odnosi się do grupy ludzi pochodzących od wspólnego przodka, a także do jej podgrupy, czyli rodu. W Chrześcijańskich Pismach Greckich używane jest często w odniesieniu do plemion izraelskich (Dz 13:21; Rz 11:1; Flp 3:5; Heb 7:13, 14; Obj 5:5). W niektórych wyrażeniach, np. „z każdego plemienia i języka, i ludu, i narodu”, określenie „plemię” prawdopodobnie oznacza ludzi wywodzących się od wspólnego przodka (Obj 5:9). Wyrażenia takie odnoszą się więc do wszystkich ludzi, bez względu na ich przynależność plemienną, językową, rasową czy państwową (Obj 7:9; 11:9; 13:7; 14:6). Słowo fylé występuje też w Objawieniu 1:7, gdzie „wszystkie plemiona ziemi” niewątpliwie oznaczają ogół mieszkańców naszej planety, bo w tym samym wersecie powiedziano też: „Ujrzy go wszelkie oko” (por. Mt 24:30).

Plemiona Izraela. Podstawą podziału narodu izraelskiego na plemiona było pochodzenie od 12 synów Jakuba (Rdz 29:32 do 30:24; 35:16-18). Od tych „dwunastu głów rodu [gr. dòdeka patriárchas]” wywodziło się „dwanaście plemion Izraela” (Dz 7:8; Rdz 49:1-28). Jakub pobłogosławił jednak dwóch synów Józefa — starszego Manassesa i młodszego Efraima — mówiąc: „Efraim i Manasses staną się moimi jak [prawdziwi synowie] Ruben i Symeon” (Rdz 48:5, 13-20). Gdy poszczególne plemiona otrzymywały swe dziedzictwo w Ziemi Obiecanej (Joz 13-19), nie było wśród nich plemienia Józefa. Za to potomków dwóch „synów Józefa” — Manassesa i Efraima — traktowano jako odrębne plemiona izraelskie (zob. GRANICA; MAPA, t. 1, s. 744). Nie zwiększyło to jednak do 13 liczby plemion otrzymujących dziedzictwo ziemi, gdyż zgodnie z wolą Jehowy nie przypadło ono w udziale „plemieniu Lewiego”, które w miejsce pierworodnych z innych plemion zostało wybrane do usługiwania w przybytku (Wj 13:1, 2; Lb 1:49; 3:6-13, 41; Pwt 10:8, 9; 18:1; zob. LEWICI). A zatem w Izraelu było 12 plemion nielewickich (Joz 3:12, 13; Sdz 19:29; 1Kl 11:30-32; Dz 26:7).

Gdy Mojżesz wypowiadał błogosławieństwa dla poszczególnych plemion (Pwt 33:6-24), nie wymienił plemienia Symeona — być może dlatego, że było stosunkowo małe, a jego dziedzictwo miało znaleźć się na terytorium Judy. W wizji Ezechiela dotyczącej świętej daniny i 12 plemion wyszczególniono te same plemiona, które według Księgi Jozuego otrzymały dziedziczną posiadłość (Eze 48:1-8, 23-28). Ezechielowi wyjawiono też, że plemieniu Lewiego przypadła część „świętej daniny” (Eze 48:9-14, 22).

Organizacja narodu. Podział na plemiona odgrywał istotną rolę w strukturze narodu izraelskiego. Przynależność plemienna decydowała zarówno o kolejności wymarszu, jak i o miejscu obozowania na pustkowiu (Lb 2:1-31; 10:5, 6, 13-28). Poszczególne plemiona otrzymały swe dziedziczne posiadłości, a specjalne prawa gwarantowały, że ziemia nie będzie przechodzić z jednego plemienia do drugiego (Lb 36:7-9; Joz 19:51).

W obrębie plemienia istniał też dalszy podział według głów rodzin. Chociaż podstawową i najważniejszą jednostką w strukturze narodu było plemię, każde z nich dzieliło się jeszcze na „domy patriarchalne” i „rodziny”, w skład których wchodziły poszczególne „domy”, czyli rodziny w węższym tego słowa znaczeniu (Lb 3:20, 24; 34:14). Strukturę tę dobrze ilustrują relacje z Jozuego 7:16-18 oraz 1 Samuela 9:21; 10:20, 21.

Plemiona Izraela duchowego. W Objawieniu 7:4-8 powiedziano, że 144 000 członków Izraela duchowego pochodzi z 12 ‛plemion’, z których każde liczy 12 000 osób (zob. IZRAEL BOŻY). Podana tu lista różni się nieco od listy synów Jakuba (obejmującej Lewiego), będących przodkami plemion Izraela cielesnego (Rdz 49:28). Różnica ta może wynikać z następujących czynników:

Ruben, pierwszy syn Jakuba, utracił prawo pierworodztwa z powodu swego haniebnego postępku (Rdz 49:3, 4; 1Kn 5:1, 2). Józef (pierworodny syn Jakuba z jego drugiej, lecz bardziej kochanej żony, Racheli) otrzymał przywileje należne pierworodnemu, m.in. prawo do dwóch części dziedzictwa w Izraelu (Rdz 48:21, 22). W zestawieniu podanym w Objawieniu 7:4-8 „plemię Józefa” najwyraźniej zastępuje Efraima. Natomiast Manasses wyobraża drugi dział Józefa w Izraelu duchowym. Wymieniono tam także plemię Lewiego; aby jednak liczba plemion pozostała ta sama, pominięto plemię Dana, choć najwyraźniej nie z powodu jakiejś jego winy. Włączenie do tej listy plemienia Lewiego wskazuje też na to, że w Izraelu duchowym nie ma odrębnego plemienia kapłanów, gdyż cały ten naród jest „królewskim kapłaństwem” (1Pt 2:9).

‛Sądzenie dwunastu plemion Izraela’. Jezus oznajmił apostołom, że „przy odtworzeniu” będą „zasiadać na dwunastu tronach, sądząc dwanaście plemion Izraela” (Mt 19:28; zob. STWORZENIE [Odtworzenie]). Podobną myśl wyraził, gdy zawierał ze swymi wiernymi apostołami przymierze co do Królestwa (Łk 22:28-30). Zapewne nie chodziło mu o sądzenie 12 plemion Izraela duchowego, wymienionych później w Księdze Objawienia, bo przecież apostołowie mieli należeć do tego grona (Ef 2:19-22; Obj 3:21). O „powołanych na świętych” powiedziano, że będą sądzić „świat”, a nie samych siebie (1Ko 1:1, 2; 6:2). Osoby panujące z Chrystusem tworzą królestwo kapłanów (1Pt 2:9; Obj 5:10). A zatem „dwanaście plemion Izraela” wspomnianych w Mateusza 19:28 i Łukasza 22:30 najwyraźniej oznacza „świat” ludzi, którzy nie należą do królewskiej klasy kapłanów zasiadających na niebiańskich tronach, lecz będą przez nich sądzeni (Obj 20:4).

Cienkie łuski ochronne okrywające ziarna zbóż, np. jęczmienia i pszenicy. Biblijne wzmianki o plewach mają znaczenie przenośne, ale nawiązują do metod młócenia stosowanych w starożytności. Po żniwach niejadalne łuski pokrywające cenne ziarno były bezużyteczne, dlatego plewy stanowią trafny symbol czegoś mało ważnego, bezwartościowego i niepożądanego, czegoś, co należy oddzielić od dobrych rzeczy i wyrzucić.

Podczas młocki najpierw wyłuskiwano ziarna z plew, które następnie odwiewano. Ponieważ były lekkie, ulatywały z wiatrem (zob. ODWIEWANIE). W taki sam sposób Jehowa Bóg oczyszcza swój lud od odstępców oraz usuwa zarówno pojedynczych niegodziwców, jak i sprzeciwiające się Mu narody (Hi 21:18; Ps 1:4; 35:5; Iz 17:13; 29:5; 41:15; Oz 13:3). Królestwo Boże zetrze swych wrogów na proch, który wiatr łatwo uniesie niczym plewy (Dn 2:35).

Bezwartościowe plewy często zbierano i palono, żeby wiatr nie przywiał ich z powrotem i nie zanieczyścił nagromadzonego ziarna. Jan Chrzciciel przepowiedział, że podobna ognista zagłada spotka niegodziwych przywódców religii fałszywej — Jezus Chrystus zbierze pszenicę, „ale plewy spali ogniem nieugaszonym” (Mt 3:7-12; Łk 3:17; zob. MŁOCKA).

Plotkowanie to czcza rozmowa, przekazywanie niesprawdzonych pogłosek. Oszczerstwo to złośliwe przypisanie komuś złych czynów lub słów.

Plotkowanie nie zawsze jest złe lub krzywdzące. Osoby plotkujące czasami mówią o innych pochlebnie czy też po prostu powtarzają nieistotne lub nieszkodliwe informacje, kierując się zwykłą ludzką ciekawością. Ale taka czcza pogawędka łatwo może się przerodzić w krzywdzącą i szkalującą obmowę. Pismo Święte ostrzega przed próżną gadaniną i przypomina, że trudno jest zapanować nad językiem, który „stanowi wśród naszych członków świat nieprawości, plami bowiem całe ciało i zapala koło życia naturalnego”. By podkreślić jego zgubny wpływ, ten sam pisarz biblijny mówi dalej o języku: „A sam jest zapalany przez Gehennę” (Jak 3:6). W Biblii wielokrotnie zwrócono uwagę na niebezpieczeństwa wynikające z popuszczania cugli językowi. Taka pusta mowa jest powiązana z głupotą (Prz 15:2); stanowi sidło i może doprowadzić do ruiny (Prz 13:3; 18:7).