chanéf bywa zestawiane z zapominającymi o Bogu (Hi 8:13), z niegodziwymi (Hi 20:5), ze złoczyńcami (Iz 9:17), natomiast przeciwstawiane jest prostolinijnym i niewinnym (Hi 17:8; zob. ODSTĘPSTWO).

Greckie słowo tłumaczone na „obłudnik” (hypokrités) znaczy „ten, kto odpowiada”, i określano nim m.in. aktora scenicznego. Aktorzy greccy i rzymscy nosili wielkie maski z urządzeniem wzmacniającym siłę głosu. Dlatego słowa hypokrités zaczęto używać przenośnie w odniesieniu do kogoś, kto stwarza pewne pozory albo prowadzi fałszywą grę. Ten sam grecki wyraz pojawia się w Septuagincie w Hioba 34:30 i 36:13. Obłudnikami są „niewierni” (por. Łk 12:46 z Mt 24:51), a wyraz hypòkrisis („obłuda”) może w Biblii też oznaczać „niegodziwość” i „przebiegłość” (por. Mt 22:18; Mk 12:15; Łk 20:23; zob. też Gal 2:13, gdzie hypòkrisis oddano jako „udawanie”).

Jezus Chrystus utożsamił z obłudnikami ludzi, którzy robią widowisko z wręczania darów miłosierdzia, modlą się i poszczą na pokaz lub wyolbrzymiają niedociągnięcia swych braci przypominające słomkę, natomiast nie robią nic, by usunąć własne błędy, porównywalne z belką. Do tej samej kategorii zaliczył osoby, które podawały się za sług Bożych, ale się uchylały od rozpoznania powagi czasów, w jakich żyły, i znaczenia rozgrywających się wydarzeń, choć na podstawie wyglądu ziemi i nieba z łatwością prognozowały pogodę (Mt 6:2, 5, 16; 7:1-5; Łk 6:42; 12:54-56).

Podczas pobytu na ziemi Syn Boży nie tylko piętnował obłudę religijnych przywódców Izraela, czyli ich hipokryzję, lecz także uzasadniał, dlaczego to czyni. Ludzie ci przez swoje tradycje unieważnili słowo Boga i służyli Stwórcy jedynie wargami (Mt 15:1, 6-9; Mk 7:6, 7). Wypowiedzi swych nie popierali czynem (Mt 23:1-3). Nie dość, że uczeni w piśmie i faryzeusze sami rozmyślnie zaprzepaszczali sposobność wejścia do Królestwa Niebios, to jeszcze próbowali powstrzymać od tego innych, czym tylko pomnażali swe grzechy. Wiele wysiłku wkładali w nawrócenie kogoś, ale doprowadzali jedynie do tego, że potem dwakroć bardziej niż oni zasługiwał na Gehennę. Drobiazgowo przestrzegali pomniejszych przepisów Prawa, natomiast pomijali rzeczy ważniejsze: sprawiedliwość, miłosierdzie i wierność. Obłudnicy ci tylko zewnętrznie wyglądali na czystych, lecz wewnątrz byli pełni nieumiarkowania. Niczym groby pobielane, z zewnątrz piękne, mogli się komuś wydawać ludźmi prawymi, ale wnętrza mieli ‛pełne obłudy i bezprawia’. Budowali groby prorokom i ozdabiali grobowce prawych, twierdząc, iż nie przelewaliby krwi takich osób. Tymczasem ich postępowanie dowodziło, że wcale się nie różnią od swych praojców, morderców (Mt 23:13-36). Nauki faryzeuszy i saduceuszy były na wskroś obłudne (Mt 16:6, 12; Łk 12:1; zob. też Łk 13:11-17).

Jaskrawy przykład obłudy dali uczniowie faryzeuszy i członkowie stronnictwa Heroda, gdy podeszli do Jezusa, aby poruszyć kwestię podatku. Najpierw posłużyli się pochlebstwem, mówiąc: „Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i drogi Bożej nauczasz w prawdzie”. Następnie zadali mu podchwytliwe pytanie: „Czy wolno płacić podatek pogłówny Cezarowi, czy nie?” Jezus słusznie nazwał ich obłudnikami, bo w gruncie rzeczy nie zależało im na uzyskaniu odpowiedzi; chcieli raczej przyłapać go na czymś w mowie (Mt 22:15-22; Łk 20:19-26; ILUSTRACJA, t. 2, s. 544).

Hipokryzji nie da się bez końca ukrywać (Łk 12:1-3). Bóg potępia obłudników, uznaje ich za niegodnych życia wiecznego (Mt 24:48-51). Dlatego miłość i wiara chrześcijanina musi być wolna od obłudy (Rz 12:9; 2Ko 6:4, 6; 1Tm 1:5). Mądrość pochodząca z góry nie jest obłudna (Jak 3:17).

Odpowiednik greckiego wyrazu katalaliá. Pokrewny czasownik katalaléo dosłownie znaczy „mówić przeciw” — a więc bezpodstawnie i na ogół złośliwie lub nieprzyjaźnie (1Pt 2:12; 3:16). Uczeń Jakub użył tego słowa w kontekście niesłusznego osądzania lub potępiania, a zatem powiązał je z nieuzasadnionym krytykowaniem (Jak 4:11; por. Ps 50:20).

Kto złośliwie obmawia innych, ściąga na siebie srogi gniew Jehowy, a jeśli trwa w takim postępowaniu, to w myśl Jego Słowa zasługuje na śmierć (Rz 1:18, 28-30, 32). Apostoł Paweł był głęboko zaniepokojony tym, czy członkowie zboru w Koryncie oprócz innych poważnych uchybień nie dopuszczali się także obmowy (2Ko 12:20). Jeśli Boże „słowo”, inaczej mówiąc orędzie, ma w pełni oddziaływać na nowych uczniów Jezusa Chrystusa, to muszą odrzucić obmowę oraz wszelkie inne zło. Tylko wtedy „mleko mające związek ze słowem”, czyli odpowiednie dla ich potrzeb prawdy biblijne, przyczyni się do wzrostu ku wybawieniu (1Pt 2:1, 2).

W starożytności nie myto rąk w naczyniu wypełnionym wodą, lecz tylko je polewano, a brudna woda spływała do miednicy lub naczynia, nad którym trzymano ręce (por. 2Kl 3:11).

Prawo Mojżeszowe wymagało, by przed wejściem do namiotu spotkania lub usługiwaniem