zarobkowej, dzięki czemu mógł „udostępniać dobrą nowinę bezpłatnie” tym, którym usługiwał (Łk 10:7; 1Ko 9:3-10, 15, 17, 18).

Aby podkreślić potrzebę naśladowania go całym sercem, Jezus Chrystus posłużył się przykładem oracza. Kiedy ktoś, kto pragnął zostać jego uczniem, chciał najpierw pożegnać się z rodziną, Jezus powiedział: „Żaden człowiek, który przyłożył rękę do pługa, a ogląda się wstecz, nie nadaje się do królestwa Bożego” (Łk 9:61, 62). Gdyby oracz nie skupił się na wykonywanej pracy, robiłby krzywe bruzdy. Podobnie ktoś, kto chce być uczniem Chrystusa, ale pozwala, by inne sprawy odwracały jego uwagę od wynikających stąd obowiązków, nie nadaje się do Królestwa Bożego. Syn Boży pokazał na własnym przykładzie, że wierność wobec Boga i spełnianie Jego woli są ważniejsze nawet od więzi z najbliższą rodziną (Mk 3:31-35; 10:29, 30).

Osoba umiejąca poruszać się w wodzie za pomocą ruchów rąk i nóg. W starożytności umiejętność pływania była czymś powszechnym (Eze 47:5; Dz 27:42, 43). W pewnym tekście egipskim ojciec wspomina, że jego dzieci chodzą na lekcje pływania, a asyryjskie płaskorzeźby ukazują pływających wojowników, często korzystających przy tym ze skór napełnionych powietrzem.

Umiejętność pływania była niezbędna rybakom. Kiedy łowili ryby przy użyciu niewodu, czasami musieli zanurkować, żeby ściągnąć obciążoną krawędź sieci i związać ją od dołu. Piotr, który był rybakiem, zapewne dobrze pływał (Jn 21:7, 8), ale gdy szedł po wodzie i zaczął tonąć, zawołał do Jezusa Chrystusa o ratunek. Powodem prawdopodobnie było niezwykłe wzburzenie fal, potęgujące strach już i tak odczuwany przez Piotra (Mt 14:27-31).

W proroctwie skierowanym przeciwko Moabowi Izajasz nawiązał do ruchów pływaka: „Ręka Jehowy spocznie na tej górze, a Moab zostanie rozdeptany na swym miejscu, jak się rozdeptuje stertę słomy na gnojowisku. I rozpostrze ręce pośród niego, jak je rozpościera pływak, by płynąć, i poniży jego wyniosłość zwodniczymi ruchami swych rąk” (Iz 25:10, 11). Powyższe tłumaczenie, podobnie jak tekst greckiej Septuaginty, wskazuje, że Jehowa wyciągnie ręce przeciw Moabowi, by zadać mu druzgocące ciosy. Ale fragment ten można też odczytać tak, że to Moab wykonuje ruchy podobne do pływaka. Na przykład w Biblii Tysiąclecia powiedziano: „Albowiem ręka Jahwe spocznie na tej górze. Moab zaś będzie rozdeptany u siebie, jak się depcze słomę na gnojowisku; i wyciągnie tam na środku swe ręce, jak pływak je wyciąga do pływania, lecz [Jahwe] upokorzy jego pychę razem z wysiłkami jego rąk”.

W imperium rzymskim zbieranie podatku pogłównego oraz gruntowego należało do obowiązków urzędników cesarskich. Ale prawo do ściągania podatków od towarów sprzedawanych za granicę, sprowadzanych z zagranicy i przewożonych przez dany kraj przez kupców oddawano w dzierżawę na publicznych przetargach. Otrzymywali je ci, którzy złożyli najwyższe oferty. Zbierając podatki, czerpali zysk z tego, co udało im się ściągnąć ponad kwotę ustaloną na przetargu. Ludzie ci, zwani publikanami, zawierali umowy z podwykonawcami, którzy byli odpowiedzialni za zbieranie podatków na określonym obszarze. Ci z kolei zatrudniali ludzi, którzy osobiście ściągali podatki. Na przykład wydaje się, że Zacheusz był przełożonym poborców podatkowych działających w Jerychu i okolicach (Łk 19:1, 2). Natomiast Mateusz, powołany przez Jezusa na apostoła, należał do tych, którzy osobiście zbierali podatki, a jego kantor znajdował się zapewne w Kafarnaum lub gdzieś w pobliżu (Mt 10:3; Mk 2:1, 14).

A zatem w Palestynie poborcami podatkowymi często byli Żydzi. Mieli złą opinię, gdyż nieraz żądali od ludzi więcej, niż wynosiła stawka podatku (Mt 5:46; Łk 3:12, 13; 19:7, 8). Inni Żydzi na ogół unikali ich towarzystwa i traktowali na równi z jawnymi grzesznikami, np. nierządnicami (Mt 9:11; 11:19; 21:32; Mk 2:15; Łk 5:30; 7:34). Odnosili się do nich niechętnie również dlatego, że poborcy byli na służbie obcego mocarstwa, Rzymu, i utrzymywali bliskie stosunki z „nieczystymi” poganami. Rada, by traktować „brata” jak poborcę podatkowego, oznaczała więc, że w miarę możliwości należy zerwać z nim wszelkie kontakty (Mt 18:15-17).

Jezus Chrystus nie pochwalał nieuczciwości powszechnej wśród poborców podatkowych. Chętnie jednak pomagał pod względem duchowym tym, którzy chcieli go słuchać, chociaż inni mieli mu to za złe (Mt 9:9-13; Łk 15:1-7). W jednej ze swych przypowieści wykazał, że poborca podatkowy, który pokornie uznawał się za grzesznika i okazał skruchę, był bardziej prawy niż faryzeusz dumnie uważający się za sprawiedliwego (Łk 18:9-14). Pokorni poborcy podatkowi, którzy zdobyli się na skruchę (np. Mateusz i Zacheusz), znaleźli się wśród osób mających nadzieję na udział w niebiańskim Królestwie (Mt 21:31, 32).