Osoba zajmująca się wymianą walut lub zamienianiem monet na monety o innej wartości. Za każdą transakcję wymieniający pieniądze pobierał pewną opłatę. Dlatego w języku greckim określano go słowem kollybistés, pochodzącym od kòllybos (drobna moneta stanowiąca opłatę za wymianę pieniędzy). Greckie słowo kermatistés („wekslarz”), użyte w Jana 2:14, jest spokrewnione z wyrazem kérma, który pojawia się w następnym wersecie i znaczy „moneta”. Żydowska Miszna do usług świadczonych przez wymieniających pieniądze zalicza też przechowywanie pieniędzy i wypłacanie ich za okazaniem weksla (Bawa mecyja 3:11; 9:12).

W czasie ziemskiej służby Jezusa płacono coroczny podatek świątynny w wysokości dwóch drachm (didrachma) (Mt 17:24). Gdy do Jerozolimy na obchody Paschy przybywali Żydzi z odległych krain, dzięki usługom wymieniających pieniądze mogli wymienić obcą walutę na taką, w której płacili ten podatek świątynny lub za którą kupowali zwierzęta ofiarne bądź inne rzeczy. Według Miszny (Szekalim 1:3) 15 dnia miesiąca Adar, czyli mniej więcej miesiąc przed Paschą, wymieniający pieniądze rozpoczynali interesy w prowincjach. Natomiast 25 Adar, gdy do Jerozolimy przybywali już Żydzi i prozelici z innych krain, ustawiali swoje kantory na terenie świątyni.

To właśnie w świątyni Jezus Chrystus dwukrotnie poprzewracał stoły wymieniających pieniądze i potępił ich za robienie z niej „domu handlu” czy „jaskini zbójców” (Jn 2:13-16; Mt 21:12, 13; Mk 11:15-17). Zapewne uważał, że za swe usługi pobierają oni wygórowane opłaty. Warto zauważyć, że sprzedaż zwierząt ofiarnych przynosiła nieraz ogromne zyski. Jak podaje Miszna, w pewnym okresie parę gołębi sprzedawano za złotego denara (25 srebrnych denarów). W związku z tym Szymon, syn Gamaliela, oświadczył: „Na tę Świątynię! Nie zmrużę oka, dopóki nie będą kosztować tylko [srebrnego] denara”. Tego samego dnia ich cena znacznie spadła (Keritot 1:7, wg ang. tłum. H. Danby’ego).

Pycha połączona z pogardą dla innych, zarozumialstwo, arogancja; przeciwieństwo pokory. Greckie i hebrajskie słowa tłumaczone na „wyniosły” i „wyniosłość” odnoszą się do osoby, która stara się uchodzić za kogoś wielkiego, znakomitego, wybitnego. Człowiek wyniosły uważa się za lepszego, ważniejszego od innych. Dlatego na ogół oczekuje więcej względów i uwagi, niż się mu należy, natomiast sam nie szanuje drugich, nie liczy się z nimi.

Stan serca. Wyniosłość to negatywna cecha obejmująca coś więcej niż tylko sposób myślenia. Jezus Chrystus wymienił ją razem z morderstwem, złodziejstwem, bluźnierstwem i innymi występkami i oświadczył, że wszystko to pochodzi „z wnętrza, z serca ludzi” (Mk 7:21, 22). Maria, matka Jezusa, powiedziała o Jehowie: „Rozproszył tych, którzy w zamyśle swych serc są wyniośli” (Łk 1:51). A Dawid modlił się do Jehowy: „Serce moje nie było wyniosłe” (Ps 131:1; Iz 9:9; Dn 5:20).

Nawet ktoś, kto służył Jehowie z pokornym sercem, może stać się wyniosły z powodu swej urody, powodzenia, mądrości czy uznania innych albo dlatego, że zdobył bogactwo lub władzę. Przydarzyło się to judzkiemu królowi Uzzjaszowi. Był dobrym władcą i przez wiele lat cieszył się błogosławieństwem Jehowy (2Kn 26:3-5). „Lecz gdy tylko urósł w siłę”, czytamy w Biblii, „jego serce stało się tak wyniosłe, że doprowadziło do ruiny, tak iż postąpił wiarołomnie wobec Jehowy, swego Boga, i wszedł do świątyni Jehowy, by palić kadzidło na ołtarzu kadzielnym” (2Kn 26:16). Uzzjasz zuchwale próbował przejąć obowiązki kapłanów, choć Bóg nie udostępnił tego przywileju królom izraelskim, oddzielając kapłaństwo od władzy królewskiej.

Wyniosłość na krótko pojawiła się również w sercu dobrego króla Ezechiasza, a jego postawa najwyraźniej udzieliła się poddanym. Ezechiasz sprawował władzę dzięki błogosławieństwu Jehowy, ale nie docenił tego i zapomniał, że to właśnie Jemu powinien przypisać wszelkie zasługi za swoje sukcesy. Biblia donosi: „Nie odwdzięczył się za wyświadczone mu dobrodziejstwo, gdyż jego serce stało się wyniosłe, co wywołało oburzenie na niego i na Judę oraz Jerozolimę”. Na szczęście Ezechiasz porzucił tę niebezpieczną postawę. Dalej powiedziano o nim: „Ukorzył się za wyniosłość swego serca, on sam oraz mieszkańcy Jerozolimy, i oburzenie Jehowy nie spadło na nich za dni Ezechiasza” (2Kn 32:25, 26; por. Iz 3:16-24; Eze 28:2, 5, 17).

„Bóg przeciwstawia się wyniosłym”. Osoby wyniosłe wzbudzają niechęć ludzi uczciwych, ale co istotniejsze, wywołują oburzenie Jehowy Boga (Jak 4:6; 1Pt 5:5). Wyniosłość świadczy o głupocie i jest grzechem (Prz 14:3; 21:4); Jehowa występuje przeciwko wyniosłym i ich poniża (2Sm 22:28; Hi 10:16; 40:11; Ps 18:27; 31:18, 23; Iz 2:11, 17). Jeśli ktoś nie porzuci wyniosłości, czeka go niechybna zagłada. Na przykład starożytni Moabici, którzy wynosili się ponad Boga i Jego