właśnie w taki sposób wyrabiano bukłaki na Bliskim Wschodzie. Bukłaki z niewyprawionej skóry nadają wodzie nieprzyjemny smak.

Odprawiając Hagar, Abraham dał jej „bukłak [hebr. chémet]” (Rdz 21:14, 15, 19). Gibeonici rzekli do Jozuego: „A to bukłaki [hebr. noʼdòt] na wino, które napełniliśmy, gdy były nowe, i oto popękały” (Joz 9:13). Coś takiego mogło się z czasem zdarzyć ze względu na fermentację wina. Elihu powiedział: „Oto brzuch mój jest jak wino, które nie ma ujścia; niczym nowe bukłaki [hebr. ʼowòt] chce pęknąć” (Hi 32:19). Nowe bukłaki na ogół jednak wytrzymywały wewnętrzne ciśnienie wywołane fermentacją wina. Natomiast stare, które z upływem czasu stwardniały i straciły elastyczność, mogły popękać.

Gdy Dawid był uciekinierem osaczonym przez wrogów, nawiązał do bukłaka w sensie przenośnym, mówiąc: „Racz zebrać moje łzy w swym bukłaku” (Ps 56:8). W ten sposób prosił Boga, w którym pokładał ufność, by raczył pamiętać o jego łzach.

Bukłaki napełnione winem prawdopodobnie wieszano czasem w dymie, by odstraszyć owady lub szybko nadać winu określone właściwości. Możliwe też, że nieużywane bukłaki wieszano w jakimś pomieszczeniu pozbawionym komina, gdzie ciemniały pod wpływem dymu z rozpalanych tam ognisk. Takie bukłaki traciły elastyczność i wysychały. Być może właśnie to miał na myśli psalmista, gdy nawiązując do swych przeżyć, powiedział: „Stałem się bowiem podobny do bukłaka w dymie” (Ps 119:83).

Greckim odpowiednikiem słowa „bukłak” jest askòs. Jezus Chrystus powiedział: „Nie wlewają też nowego wina do starych bukłaków [„worków skórzanych”, Bp, Int]; lecz jeśli to zrobią, bukłaki pękną i wino się wyleje, bukłaki zaś ulegną zniszczeniu. Ale nowe wino wlewają do nowych bukłaków, a wtedy jedno i drugie jest zachowane” (Mt 9:17; Mk 2:22; Łk 5:37, 38). Młode wino podczas fermentacji wydziela dwutlenek węgla, który wywiera nacisk na ścianki bukłaka. Skóra w nowych bukłakach się naciąga, natomiast w starych jest nieelastyczna i pęka.

Jezus podał ten przykład jako część odpowiedzi na pytanie, dlaczego jego uczniowie nie przestrzegają wszystkich starych zwyczajów uznawanych przez faryzeuszy. Najwyraźniej chciał pokazać, że chrześcijańska prawda jest zbyt silna i pełna życia, by istnieć w ramach starego systemu judaistycznego, któremu brakowało witalności i elastyczności i który szybko przemijał (Mt 9:14-16; zob. NACZYNIA).

(od rdzenia oznaczającego: „plon; urodzaj”).

Ósmy miesiąc księżycowy w religijnym kalendarzu Izraelitów, a drugi w kalendarzu świeckim (Rdz 7:11; 1Kl 6:37, 38). Obejmował część października i część listopada. Po niewoli babilońskiej używano nazwy Marcheszwan, którą później skrócono do formy Cheszwan. Te nazwy z okresu powygnaniowego nie występują w Biblii, ale pojawiają się w Talmudzie, pismach Józefa Flawiusza i w innych dziełach.

Miesiąc Bul przypadał na początek jesiennej pory deszczowej (Pwt 11:14; Jl 2:23; Jak 5:7). Siano wtedy jęczmień i pszenicę, a w pn. Galilei zbierano oliwki. Pasterze sprowadzali swe stada z pastwisk, by na czas miesięcy zimowych zapewnić im schronienie przed zimnem i deszczem.

Jak wynika z Rodzaju 7:11 i 8:14, potop za czasów Noego rozpoczął się 17 dnia „miesiąca drugiego” i również w miesiącu drugim — po upływie roku księżycowego i dziesięciu dni — ziemia obeschła. Flawiusz (Dawne dzieje Izraela, I, III, 3) napisał na ten temat: „Owa klęska zdarzyła się w sześćsetnym roku przewodnictwa Noego, w miesiącu zwanym przez Macedończyków Dios /październik—listopad/, a przez Hebrajczyków — Marsuan /Marcheszwan/, który liczono jako drugi; taki bowiem podział roku ustalono niegdyś w Egipcie”. Tak więc zgodnie ze świadectwem Flawiusza drugi miesiąc w czasach Noego odpowiadał miesiącowi Marcheszwan, czyli Bul.

Po wyjściu Izraelitów z Egiptu Bul stał się ósmym miesiącem w kalendarzu religijnym; właśnie w tym miesiącu Salomon ukończył budowę świątyni jerozolimskiej (1Kl 6:38). Jeroboam, który doprowadził do powstania odrębnego północnego królestwa Izraela, samowolnie ustanowił w tym miesiącu święto, by odwrócić uwagę ludu od Jerozolimy i obchodzonych w niej uroczystości (1Kl 12:26, 31-33).

(skrócona forma imienia Benajasz: „Jehowa zbudował”).

Syn Jerachmeela z plemienia Judy (1Kn 2:3, 25).

(skrócona forma imienia Benajasz: „Jehowa zbudował”).

1. Lewita, na którego potomka padł los, by zamieszkał w Jerozolimie po tym, jak z inicjatywy Nehemiasza odbudowano jej mury (Neh 11:1, 15 ).

2. Wyróżniający się lewita żyjący w czasach Ezdrasza i Nehemiasza. Stał na podium razem z innymi, którzy na znak skruchy „zawołali donośnym głosem do Jehowy” (Neh 9:4).