Asyryjczycy nałożyli na Judę ciężkie jarzmo (2Kn 28:20, 21). Jego syn i następca, Ezechiasz, zbuntował się przeciw nim (2Kl 18:7). Wówczas monarcha asyryjski Sancherib najechał Judę i zajął po kolei wszystkie warowne miasta, pustosząc przy tym kraj (por. Iz 7:20, 23-25; 8:6-8; 36:1, 2). Następny król judzki, Manasses, został pojmany przez dowódców wojsk asyryjskich i zabrany do Babilonu (podlegającego wtedy Asyrii) (2Kn 33:11).

Ponieważ Juda już od dawna zaznawała cierpień pod ciężką ręką Asyrii, nieuchronna zagłada Niniwy zwiastowana przez Nahuma była dobrą nowiną. Mówiąc o upadku tego państwa jak o fakcie dokonanym, prorok oświadczył: „Oto na górach stopy tego, kto przynosi dobrą nowinę, tego, kto ogłasza pokój. Judo, obchodź swe święta. Spełniaj swe śluby; gdyż już więcej nie przejdzie przez ciebie żaden nicpoń. Zostanie doszczętnie zgładzony” (Nah 1:15). Asyryjczycy przestaną się mieszać w sprawy Judejczyków, którzy odtąd będą mogli bez przeszkód obchodzić swe święta. Dostąpią całkowitego uwolnienia od asyryjskich ciemięzców (por. Nah 1:9). Na wieść o zniszczeniu Niniwy również wszystkie inne ludy ‛zaklaszczą w ręce’ — będą się radować z klęski tego miasta, którego niegodziwość przyczyniła im mnóstwa zgryzot (3:19).

Agresywna polityka Asyryjczyków uczyniła z Niniwy „miasto rozlewu krwi” (Nah 3:1). Jeńców wojennych traktowano okrutnie i nieludzko. Niektórych żywcem palono lub obdzierano ze skóry. Innych oślepiano albo obcinano im nosy, uszy bądź palce. Nieraz prowadzono ich na powrozach przywiązanych do haków przebitych przez nozdrza lub wargi. Za przelanie morza krwi Niniwa naprawdę zasługiwała na zniszczenie.

Miasto galilejskie, w którym Jezus Chrystus wskrzesił jedynego syna pewnej wdowy (Łk 7:11-17). Utożsamia się je z wioską Nejn (Naʽim), leżącą na pn. zach. od Dżabal Dahi (Giwʽat ha-More [wzgórze More?]), ok. 10 km na pd. pd. wsch. od Nazaretu. Na tę samą okolicę wskazywali w starożytności Hieronim i Euzebiusz z Cezarei. Z tej pięknie położonej wioski rozciąga się widok na równinę Jizreel (Ezdrelon). Miejscowe źródło dostarcza wody, dzięki czemu rosną tu okazałe drzewa figowe i oliwne. Obecnie jest to niewielka osada, ale ruiny wskazują, że kiedyś była to znacznie większa miejscowość (ILUSTRACJA, t. 2, s. 738).

W 31 r. n.e. Jezus Chrystus podczas swej pierwszej podróży ewangelizacyjnej po Galilei przyszedł do Nain z okolic Kafarnaum, odległego o jakieś 35 km (Łk 7:1-11). „Bramą” wspomnianą w relacji z tego wydarzenia mogła być po prostu przerwa między domami, przez którą do Nain wiodła droga, gdyż nic nie wskazuje, by miasto było kiedykolwiek otoczone murami. Kiedy Jezus ze swymi uczniami wchodził do Nain (prawdopodobnie od wsch.), natknął się na kondukt pogrzebowy, zmierzający być może do grobowców na stoku wzgórza położonego na pd. wsch. od dzisiejszego Nejn. Zdjęty litością dla wdowy, która straciła dziecko, podszedł do mar i wskrzesił jej syna. Wieść o tym cudzie szybko się rozeszła po całej okolicy, a nawet dotarła do Judei. Właśnie do tego zdarzenia mógł nawiązywać później Jezus, gdy zwracając się do wysłanników uwięzionego Jana Chrzciciela, powiedział: „Umarli są wskrzeszani” (Łk 7:11-22).

Człowiek, który (w przeciwieństwie do niewolnika) za wykonywaną pracę otrzymywał zapłatę.

Według Prawa Mojżeszowego najemnikowi należało wypłacić wynagrodzenie na koniec dnia pracy (Kpł 19:13; Pwt 24:14, 15). Wydaje się, że w I w. n.e. zapłatę uzgadniano przed rozpoczęciem pracy, dzień roboczy trwał 12 godzin (mniej więcej od szóstej rano do szóstej wieczorem), a dniówka za pracę w winnicy zwykle wynosiła denara (74 centy) (Mt 20:1-13). Biblijne wzmianki o „latach najemnika” wskazują, że przypuszczalnie ustalano też, ile miał trwać okres najmu (Iz 16:14; 21:16).

Najwidoczniej najemnicy w Izraelu w większości byli nieobrzezani, ponieważ Prawo zakazywało im spożywania posiłku paschalnego, a np. obrzezani niewolnicy mogli to robić, traktowano ich bowiem jak członków rodziny. Podobnie najemnikom kapłana nie wolno było jeść rzeczy świętych, natomiast zakaz ten nie dotyczył obrzezanych niewolników, którzy w gruncie rzeczy wchodzili w skład rodziny kapłana (Wj 12:43-45; Kpł 22:10, 11).

Jeżeli Izraelita z powodu trudności finansowych musiał zaprzedać się w niewolę swemu rodakowi, osiadłemu przybyszowi bądź jego krewnemu albo osiedleńcowi, miał być traktowany jak robotnik najemny i nie wolno go było gnębić. Gdyby nie mógł skorzystać z prawa dotyczącego wykupu, należało go uwolnić w siódmym roku służby lub w roku jubileuszowym — w zależności od tego, który wypadał wcześniej (Wj 21:2; Kpł 25:39, 40, 47-49, 53; Pwt 15:12; zob. NIEWOLNIK).

Niekiedy pracodawcy wykorzystywali swych najemników. Jehowa za pośrednictwem Malachiasza ostrzegł, że stanie się „szybkim świadkiem” przeciw tym, którzy „postępują oszukańczo, jeśli chodzi o zapłatę najemnika” (Mal 3:5; zob. też Jak 5:4; ZAPŁATA).

Najemnik na ogół niecierpliwie wyczekiwał końca dnia pracy i otrzymania zapłaty (Hi 7:1, 2). Często też nie dbał z całego serca o interesy swego pracodawcy. Może na to wskazywać wypowiedź Jezusa Chrystusa o tym, iż w przeciwieństwie do najemnika, który w razie niebezpieczeństwa ucieka, on jest Wspaniałym Pasterzem i daje swą duszę za owce (Jn 10:11-15; zob. też Jer 46:21).

Najwyraźniej miejsce, w którym za czasów Samuela przebywali pewni prorocy (1Sm 19:18 do 20:1). Może chodzić o część miejscowości Rama leżącej w górzystym regionie Efraima (zob. RAMA 6). Pogląd ten potwierdza krytyk tekstu biblijnego S. R. Driver: „Przypuszczalnie jest to nazwa jakiejś miejscowości w Ramie, której znaczenia dziś nie znamy” (Notes on the Hebrew Text and the Topography of the Books of Samuel, Oksford 1966, s. 159).

Będący ponad wszystkimi, jeśli chodzi o miejsce lub pozycję. Hebrajskim słowem ʽeljòn określono Jehowę jako „Najwyższego”, ale także inne osoby lub rzeczy: mesjańskiego Króla, czyli Większego Dawida, górującego nad wszystkimi ziemskimi królami (Ps 89:20, 27), pozycję nadrzędną wobec innych narodów, obiecaną Izraelowi (Pwt 26:18, 19), najwyższy kosz (Rdz 40:17), górną bramę (2Kl 15:35), górną sadzawkę (2Kl 18:17), górny dziedziniec (Jer 36:10), najwyższą kondygnację (Eze 41:7), najwyższe jadalnie (Eze 42:5), Bet-Choron Górne (Joz 16:5) i górne źródło wód Gichonu (2Kn 32:30). Z przykładów tych wynika, że słowo ʽeljòn odnosi się bardziej do pozycji niż władzy.

Kiedy jest mowa o Jehowie, określenie „Najwyższy” uwypukla, że góruje On nad wszystkimi (Ps 83:18). Tytuł ten po raz pierwszy występuje w Rodzaju 14:18-20 ze słowem ʼEl („Bóg”); opisano tam, jak Melchizedek — „kapłan Boga Najwyższego” — błogosławi Abrahama (Abrama), a także Boga Najwyższego. Poza tym określenie „Najwyższy” pojawia się w połączeniu z imieniem Bożym Jehowa (Rdz 14:22; Ps 7:17), ze słowem ʼElohím („Bóg”), będącym liczbą mnogą uwydatniającą majestat (Ps 78:56), oraz samodzielnie (Pwt 32:8; Ps 9:2; Iz 14:14).

W Daniela 7:18, 22, 25, 27 określenie „Najwyższy” w wyrażeniu „święci Najwyższego” (NŚ) jest tłumaczeniem aramejskiego słowa ʽeljonín — liczby mnogiej podkreślającej majestat i dostojeństwo. W wersecie 25 występuje dodatkowo forma liczby pojedynczej — ʽilláj („Najwyższy”).

Greckiego słowa hýpsistos („Najwyższy”) używał w odniesieniu do Jehowy głównie Łukasz — w Ewangelii (dwukrotnie w wypowiedzi Gabriela do Marii o narodzinach Jezusa) oraz w Dziejach Apostolskich (Łk 1:32, 35, 76; 6:35; 8:28; Dz 7:48; 16:17). Oprócz tego wyraz ten pojawia się w Marka 5:7 i Hebrajczyków 7:1.

Hebrajczycy na co dzień nie nakrywali głowy. Gdy zachodziła taka potrzeba, osłaniali ją płaszczem lub szatą. Jednak ozdobne nakrycia głowy nosili mężczyźni piastujący odpowiedzialne stanowiska, a wszyscy — zarówno mężczyźni, jak i kobiety — podczas świąt i innych specjalnych okazji. Określone nakrycia głowy sporządzano dla kapłanów (Wj 28:4, 39, 40; zob. KORONA; UBIÓR).

Nakrycia głowy w Pismach Hebrajskich. Pierwszym nakryciem głowy wspomnianym w Biblii jest chusta, którą Rebeka założyła na głowę przed spotkaniem z Izaakiem (Rdz 24:65). Użyte tu hebrajskie słowo caʽíf w innych miejscach przetłumaczono na „szal” (Rdz 38:14, 19). Założenie chusty przez Rebekę najwyraźniej oznaczało podporządkowanie się jej przyszłemu mężowi, Izaakowi.