do całej ludzkości, zwłaszcza z punktu widzenia Boga (Rdz 6:12; Iz 66:16; Łk 3:6), a czasami też do zwierząt (Rdz 7:16, 21). Materialne ciało Biblia często przeciwstawia Bogu, który jest Duchem — podkreślając w ten sposób znikomość człowieka (Rdz 6:3; 2Kn 32:8; Ps 56:4). Jednakże Jehowa, choć tak bardzo góruje nad ludźmi, uwzględnia ich stan i w postępowaniu z nimi kieruje się bezmierną życzliwością, cierpliwością i miłosierdziem (Ps 78:39; por. Ps 103:13-15; 1Pt 1:24, 25).

Słowa basár i sarks mogą się odnosić także do jakiegoś organu, zwłaszcza do męskich narządów rozrodczych. W Kapłańskiej 15:2 powiedziano: „Jeśli u jakiegoś mężczyzny nastąpi wyciek z narządu płciowego [dosł. „z jego ciała”; por. BT], jego wyciek jest nieczysty” (por. Rdz 17:11; Wj 28:42; Ef 2:11; Kol 2:13).

Powołani do życia w niebie. Jak wyjaśnia apostoł Piotr, ludzie powołani na współdziedziców Chrystusa staną się „współuczestnikami Boskiej natury”, tzn. zostaną obdarzeni życiem duchowym w niewidzialnych niebiosach (2Pt 1:4). Wymaga to ‛przemienienia’ ich fizycznych ciał, ponieważ „ciało i krew nie mogą odziedziczyć królestwa Bożego ani skażenie nie dziedziczy nieskażoności” (1Ko 15:50-54).

Niedoskonałość ludzka. W Biblii słowo „ciało” często symbolizuje niedoskonały stan ‛poczętych w grzechu’ ludzi, potomków zbuntowanego Adama (Ps 51:5; Rz 5:12; Ef 2:3). O osobach starających się służyć Bogu powiedziano, że ich ‛duch [siła pochodząca z symbolicznego serca i skłaniająca do działania] jest ochoczy, ale ciało słabe’ (Mt 26:41). Słudzy Boży toczą więc ciągłą walkę — duch święty skłania ich ku prawości, ale grzeszne ciało stawia opór i skłania ich do spełniania typowo cielesnych uczynków (Rz 7:18-20, 23; Gal 5:17). W Galatów 5:19-23 te uczynki grzesznego ciała przeciwstawiono owocom ducha.

Apostoł Paweł mówi również, że Prawo nadane Izraelowi za pośrednictwem Mojżesza „było słabe z powodu ciała” — niedoskonałego ciała tych, którzy mu podlegali. Oczywiście samo Prawo, obejmujące kapłaństwo Aaronowe, miało charakter duchowy, pochodziło od Boga. Ale ‛cielesnych, sprzedanych grzechowi’ ludzi nie prowadziło do uznania za prawych, lecz do potępienia (Rz 7:14; 8:3; Heb 7:28). Arcykapłani z rodu Aarona nie byli w stanie złożyć odpowiedniej ofiary za grzech (Heb 7:11-14, 23; 10:1-4).

Pisząc, że ciało „nie jest podporządkowane prawu Bożemu ani w rzeczywistości być nie może”, apostoł Paweł nie twierdził, iż każdy, kto ma materialne ciało, musi być grzeszny. Przecież Jezus Chrystus, będąc ‛współuczestnikiem krwi i ciała’, stał się „podobny do swych ‚braci’”. Mimo to pozostał „niewinny, nieskalany, oddzielony od grzeszników” — był ‛wypróbowany pod każdym względem, ale bez grzechu’ (Rz 8:7; Heb 2:14, 17; 4:15; 7:26). Jehowa dowiódł więc, że ciało ludzkie może być bezgrzeszne. „Posyłając własnego Syna w podobieństwie grzesznego ciała i w związku z grzechem, potępił grzech w ciele” (Rz 8:3). W przyszłości dzięki ofierze Chrystusa wszyscy wierzący osiągną stan doskonałości i w doskonały sposób będą przestrzegać sprawiedliwych praw Bożych (Obj 21:4).

Ewę do popełnienia grzechu skłoniło m.in. „pragnienie ciała”. Diabeł chciał wykorzystać to pragnienie również do tego, by zwieść Chrystusa, ale poniósł porażkę (1Jn 2:16; Rdz 3:6; Łk 4:1-4). Jeżeli naśladowcy Jezusa poddają się pod wpływ ducha Bożego i korzystają z niezasłużonej życzliwości Jehowy, mogą odnieść zwycięstwo nad grzesznym ciałem (Rz 8:1-4; Gal 5:16, 22-26).

Nie walczą z „krwią i ciałem”. Ludzie wierzący poznają zamierzenia Boże nie dzięki cielesnemu rozumowaniu, ale dzięki duchowi Jehowy, który zapewnia im przewodnictwo (Mt 16:17; 1Ko 2:9, 14; Ef 3:5). W związku z tym nie prowadzą swego chrześcijańskiego ‛boju według tego, czym są w ciele’ — nie walczą z ludźmi ani nie używają materialnej broni. Toczą walkę „z zastępem niegodziwych duchów w miejscach niebiańskich” (2Ko 10:3, 4; Ef 6:12). Nie ‛czynią ciała swoim ramieniem’, lecz pokładają ufność w Jehowie, który jest istotą duchową (Jer 17:5; 2Ko 3:17). Z Jego pomocą starają się oczyścić „z wszelkiego skalania ciała i ducha”. Dlatego Bóg nie osądza ich na podstawie tego, czym są w ciele (jak to najczęściej robią ludzie), ale na podstawie ich stanu duchowego (2Ko 5:16, 17; 7:1; 1Ko 4:3-5; 1Pt 4:6; zob. DUCH; DUSZA; UZNANIE ZA PRAWEGO).

Zobacz hasła dotyczące poszczególnych części ciała.

Stan, w którym w organizmie kobiety rozwija się dziecko — od chwili zapłodnienia do porodu.

Kiedy Jehowa polecił Adamowi i Ewie, żeby ‛byli płodni i stali się liczni oraz napełnili ziemię’, wskazał, iż ciąża miała stanowić nieodłączny element życia kobiety (Rdz 1:28). Gdy ludzie utracili doskonałość, Bóg zapowiedział nasilenie ‛boleści brzemienności’ (Rdz 3:16; zob. BÓLE PORODOWE). Hebrajskie słowo haráh znaczy „począć; stać się brzemienną” (1Kn 4:17; 7:23). W języku greckim myśl tę najczęściej wyraża idiom „mieć w łonie”, czyli „być brzemienną” (Mt 1:18, 23).