(Dz 13:2, 3; 14:23). A zatem chrześcijanom ani nie nakazano pościć, ani też im tego nie zabroniono (Rz 14:5, 6).

Osoba, która pośredniczy między innymi osobami, ułatwiając im kontakt lub porozumienie. W Piśmie Świętym słowo to odnosi się do Mojżesza, pośrednika przymierza Prawa, i do Jezusa — Pośrednika nowego przymierza (Gal 3:19; 1Tm 2:5).

Przymierze musi być uprawomocnione krwią. Natchniony pisarz Listu do Hebrajczyków omawia dwa ważne przymierza: przymierze Prawa i nowe przymierze. W swoich rozważaniach wyjaśnia, że Pośrednikiem tego drugiego przymierza jest Chrystus (Heb 9:15). Sporo kontrowersji wśród biblistów budzą jednak słowa z Hebrajczyków 9:16, które oddaje się następująco: „Gdzie bowiem jest testament, tam musi ponieść śmierć ten, który sporządza testament” (BT). „Gdzie testamentowe rozporządzenie, śmierć musi nastąpić tego, kto rozporządza” (Pop). „Bo gdzie jest przymierze, tam musi nastąpić śmierć człowieka doprowadzającego do zawarcia przymierza” (NŚ).

W dosłownych, międzywierszowych przekładach tekstu greckiego omawiany werset ma takie brzmienie: „Gdzie bowiem przymierze, śmierć koniecznością, żeby była poniesiona przez tego, kto się związał przymierzem” (Heb 9:16, Int). „Bo gdzie jest przymierze, śmierć koniecznie musi być przedstawiona zawierającego przymierze” (The Interlinear Greek-English New Testament, tłum. na ang. A. Marshall).

Oddanie słowa diathéke przez „przymierze” trafnie odzwierciedla intencje pisarza. Tłumaczenie tego określenia na „testament”, powszechne w wielu przekładach, jest sprzeczne z jego znaczeniem w Septuagincie i w licznych wersetach Chrześcijańskich Pism Greckich (Łk 1:72; Dz 3:25; 7:8; Rz 9:4; 11:27; Heb 8:6-10; 12:24). Wyraz „testament” nie pasuje też do wywodów Pawła, który w tym fragmencie Biblii omawia przymierze Prawa i nowe przymierze. Ani jedno, ani drugie nie było żadnym „testamentem”.

W Hebrajczyków 9:16 apostoł Paweł najwyraźniej mówi o tym, że przymierza zawierane między Bogiem a ludźmi (nie między samymi ludźmi) wymagają złożenia ofiar. Warto zaznaczyć, że zwłaszcza u Hebrajczyków ofiary warunkowały przystęp do Boga i zawsze towarzyszyły przymierzom, w których był On stroną (czasami przy tej okazji zwierzęta ofiarne rozcinano na części). A zatem zarówno przymierze Prawa, jak i nowe przymierze musiały zostać uprawomocnione przez przelanie krwi. W przeciwnym razie Bóg nie uznałby ich za wiążące ani dla siebie, ani dla osób, które miały być nimi objęte (Heb 9:17). Przymierze Prawa nabrało mocy prawnej po złożeniu ofiary ze zwierząt — byków i kozłów — które zastąpiły Mojżesza, pośredniczącego w jego zawarciu (Heb 9:19). Nowe przymierze zostało uprawomocnione dzięki ofierze z ludzkiego życia Jezusa Chrystusa (Łk 22:20; zob. Dodatek 7D w NW).

Pośrednik przymierza Prawa. Pośrednikiem przymierza Prawa, zawartego między Jehową Bogiem i narodem Izraela, był Mojżesz. Jehowa, reprezentowany przez anioła, rozmawiał z nim „usta w usta” (Lb 12:8; Dz 7:38; Gal 3:19; Heb 2:2). Mojżesz był wobec Izraelitów rzecznikiem Bożym (Wj 19:3, 7, 9; 24:9-18), któremu Jehowa ‛powierzył cały swój dom’ (Lb 12:7). A jako pośrednik przymierza Prawa, pomagał swemu narodowi przestrzegać jego ustaleń i korzystać z jego dobrodziejstw.

Uprawomocnienie przymierza Prawa. Apostoł Paweł oznajmił: „Otóż nie ma pośrednika, gdzie chodzi tylko o jedną osobę, a Bóg jest tylko jeden” (Gal 3:20). Przymierze Prawa miało charakter dwustronny — jedną stroną był Bóg, a drugą naród izraelski. Ponieważ jednak Izraelici byli grzeszni, nie mogli sami przystąpić do Boga w celu zawarcia przymierza i potrzebowali pośrednika. Potwierdza to ich prośba skierowana do Mojżesza: „Ty przemawiaj do nas, a my będziemy słuchać; ale Bóg niech do nas nie przemawia, byśmy czasem nie pomarli” (Wj 20:19; Heb 12:18-20). Jehowa w swym miłosierdziu powołał Mojżesza na pośrednika przymierza Prawa, które miało zostać uprawomocnione ofiarami ze zwierząt. Mojżesz oczywiście też był niedoskonały i grzeszny, ale podobnie jak wcześniej Abraham, cieszył się uznaniem Bożym (Heb 11:23-28; zob. UZNANIE ZA PRAWEGO [Jak ktoś zostaje „poczytany” za prawego]). Przewodniczył uroczystości zawarcia tego przymierza, kierując składaniem ofiar ze zwierząt. Ich krwią pokropił „księgę przymierza” (mającą zapewne postać zwoju), którą następnie odczytał na głos. Zapoznawszy się z warunkami przymierza, Izraelici zgodzili się ich przestrzegać. Wtedy Mojżesz pokropił krwią lud (zapewne reprezentowany przez starszych) i oświadczył: „Oto krew przymierza, które Jehowa zawarł z wami co do wszystkich tych słów” (Wj 24:3-8; Heb 9:18-22).

Wprowadzenie na urząd kapłanów. Wyznaczeni kapłani z domu Aarona nie mogli rozpocząć służby na własną rękę. Musieli zostać wprowadzeni na urząd przez Mojżesza jako pośrednika ustanowionego przez Boga. Uroczystość ta odbyła się