tokiem rozumowania, Lewi został też pobłogosławiony przez Melchizedeka, a z reguły większy błogosławi mniejszego (Heb 7:4-10). Poza tym, jak zauważa apostoł Paweł, Melchizedek, „będąc bez ojca, bez matki, bez rodowodu, nie mając ani początku dni, ani końca życia”, stanowi pierwowzór wiecznotrwałego kapłaństwa Jezusa Chrystusa, który został wskrzeszony do „życia niezniszczalnego” (Heb 7:3, 15-17).

Chociaż jednak Chrystus nie otrzymał kapłaństwa z racji pochodzenia od Aarona i nie ma poprzedników ani następców, to jednak spełnił wszystko, co zapowiadało usługiwanie arcykapłanów wywodzących się z tego rodu. Apostoł nie pozostawia co do tego żadnych wątpliwości, gdy wykazuje, że zbudowany na pustkowiu przybytek był jedynie wyobrażeniem „prawdziwego namiotu, który postawił Jehowa, a nie człowiek”, i że kapłani z plemienia Lewiego pełnili „świętą służbę w symbolicznym wyobrażeniu oraz cieniu rzeczy niebiańskich” (Heb 8:1-6; 9:11). Wyjaśnia też, że Jezus Chrystus, który miał przygotowane na ofiarę własne ciało, a nie zwierzęta, sprawił, iż ofiary ze zwierząt stały się nieważne i niepotrzebne, gdyż „przeszedł przez niebiosa” i wstąpił „raz na zawsze — ale nie z krwią kozłów i byczków, lecz z własną krwią — do miejsca świętego i uzyskał dla nas wiecznotrwałe wyzwolenie” (Heb 4:14; 9:12; 10:5, 6, 9). Jezus wszedł do świętego miejsca — wyobrażonego przez Miejsce Najświętsze, do którego wstępował Aaron — mianowicie „do samego nieba, żeby się teraz na naszą rzecz ukazywać przed osobą Boga” (Heb 9:24).

Ofiara Jezusa jako większego Arcykapłana nie musi być powtarzana, tak jak to było z ofiarami składanymi przez wyobrażających go arcykapłanów z rodu Aarona, gdyż faktycznie usunęła grzech (Heb 9:13, 14, 25, 26). Co więcej, żaden z tamtych kapłanów nie żył na tyle długo, by móc doprowadzić do całkowitego wybawienia i doskonałości wszystkich, którym usługiwał, natomiast Chrystus „może całkowicie wybawić tych, którzy przez niego przystępują do Boga, ponieważ zawsze żyje, aby się za nimi ujmować” (Heb 7:23-25).

Oprócz składania ofiar arcykapłan izraelski błogosławił lud i był odpowiedzialny za nauczanie go praw Bożych. Podobnie Jezus Chrystus „złożył na zawsze jedną ofiarę za grzechy i zasiadł po prawicy Boga [w niebie], oczekując odtąd, aż jego nieprzyjaciele zostaną położeni jako podnóżek dla jego stóp” (Heb 8:1; 10:12, 13). Dlatego „drugi raz ukaże się nie w związku z grzechem, i to tym [ludziom], którzy go pilnie wypatrują ku swemu wybawieniu” (Heb 9:28).

Wyższość Jezusa Chrystusa jako Arcykapłana jest widoczna w jeszcze jednym aspekcie. Kiedy stał się człowiekiem z „krwi i ciała” jak jego „bracia” (Heb 2:14-17), został pod każdym względem wypróbowany: znosił wszelkiego rodzaju sprzeciw i prześladowanie, a w końcu zginął haniebną śmiercią. Napisano o nim: „Chociaż był Synem, nauczył się posłuszeństwa z tego, co wycierpiał, a gdy już został wydoskonalony, stał się odpowiedzialny za wiecznotrwałe wybawienie wszystkich, którzy są mu posłuszni” (Heb 5:8, 9). Paweł wyjaśnia, jakie korzyści odnosimy z tego, że Jezus został tak wypróbowany: „Bo skoro sam cierpiał, będąc wystawiony na próbę, potrafi przyjść z pomocą tym, którzy są wystawiani na próbę” (Heb 2:18). Osoby potrzebujące pomocy mogą liczyć na jego współczucie i miłosierdzie. „Nie takiego bowiem mamy arcykapłana”, zauważa Paweł, „który by nie mógł się wczuć w nasze słabości, lecz wypróbowanego pod każdym względem tak jak my, ale bez grzechu” (Heb 4:15, 16).

Chrześcijańscy kapłani. Jezus Chrystus jest jedynym ‛kapłanem na sposób Melchizedeka’ (Heb 7:17), ale — podobnie jak izraelski arcykapłan Aaron — otrzymał od swego Ojca, Jehowy, grono kapłanów usługujących pod jego kierownictwem. Są to jego obiecani współdziedzice, którzy będą razem z nim rządzić w jego niebiańskim Królestwie (Rz 8:17). Nazwano ich „królewskim kapłaństwem” (1Pt 2:9). W wizji opisanej w biblijnej Księdze Objawienia śpiewają nową pieśń o tym, że Chrystus kupił ich swą krwią i ‛uczynił Bogu królestwem i kapłanami, by królowali nad ziemią’ (Obj 5:9, 10). Jak wyjawiono w dalszej wizji, jest ich 144 000. Wspomniano też, że zostali „kupieni z ziemi” jako ‛podążający za Barankiem’, „kupieni spośród ludzi jako pierwociny dla Boga i dla Baranka” (Obj 14:1-4; por. Jak 1:18). Dalej w tym samym 14 rozdz. Objawienia znalazło się ostrzeżenie, żeby nie przyjmować znamienia bestii, do czego jest potrzebna „wytrwałość świętych” (Obj 14:9-12). Taką wytrwałość niezłomnie okazuje wspomniane grono 144 000 wykupionych, którzy ożyją i „będą kapłanami Boga i Chrystusa i będą z nim królować przez tysiąc lat” (Obj 20:4, 6). Na to zaszczytne stanowisko zostaną wyniesieni dzięki usługiwaniu Jezusa w charakterze Arcykapłana.

Korzystający z usługiwania niebiańskich kapłanów. Wizja Nowej Jerozolimy zanotowana w Księdze Objawienia wskazuje, na czyją rzecz ma pełnić swą służbę większy Arcykapłan wraz z podległymi mu niebiańskimi kapłanami. Aaron i jego rodzina — a także pozostali członkowie plemienia Lewiego — usługiwali 12 plemionom mieszkającym w Palestynie. Jeśli chodzi o Nową Jerozolimę, ‛dzięki jej światłu będą chodzić narody’ (Obj 21:2, 22-24).

Zobacz też hasło KAPŁAN.

Jedna z ‛siedemdziesięciu dusz z domu Jakuba, które przybyły do Egiptu’ (Rdz 46:21, 27). W Księdze Rodzaju jest nazwany ‛synem’ Beniamina, ale w świetle Liczb 26:40 wydaje się, że słowo to oznacza tu raczej „wnuka”. Gdyby tak było, to jest on zapewne tą samą osobą, co Addar z 1 Kronik 8:3.

Jeden z synów Kaleba, syna Checrona z plemienia Judy (1Kn 2:18).

(„[od; należący do] Arda”).

Rodzina Beniaminitów wywodząca się od Arda, syna Beli (Lb 26:40).

Siódmy z wymienionych synów Gada; przybył do Egiptu z rodziną Jakuba w 1728 r. p.n.e. Został głową rodziny Arelitów, których uwzględniono w spisie ludności na pustkowiu krótko przed wejściem Izraelitów do Ziemi Obiecanej (Rdz 46:8, 16; Lb 26:17).

(„wzgórze Aresa”).

Wzgórze położone na pn. zach. od górującego nad Atenami Akropolu, od którego oddziela je płytka dolina. Jest to dość wąskie, nagie wzniesienie wapienne o wysokości 113 m, natomiast leżący na pd. wsch. od niego Akropol jest o jakieś 43 m wyższy. Od pn. na Wzgórze Aresa prowadzi łagodne podejście, ale od pd. — całkiem strome. Niegdyś na szczycie wzgórza znajdowały się greckie ołtarze, sanktuaria, posągi oraz miejsce obrad sądu najwyższego. Do dziś wszystko to zniknęło; pozostało jedynie kilka ławek wykutych w skale.

Podczas jednej z wizyt apostoła Pawła w Atenach mieszkańcy tego miasta pochwycili go i zaprowadzili na Areopag, mówiąc: „Czy możemy się dowiedzieć, cóż to za nowa nauka, którą ty opowiadasz? Wprowadzasz bowiem coś obcego naszym uszom” (Dz 17:19, 20). W odpowiedzi Paweł powołał się na różne niezbite fakty, wygłaszając logiczne i przekonujące przemówienie. Nie zdołał go dokończyć, gdyż niektórzy z obecnych, „usłyszawszy o zmartwychwstaniu umarłych”, zaczęli szydzić. Do tego czasu jednak słuchacze Pawła zdążyli się podzielić na trzy grupy. Jedni drwili, inni mówili, że posłuchają go później, a jeszcze inni „uwierzyli, wśród nich także Dionizy, członek sądu na Areopagu, oraz niewiasta imieniem Damaris, a z nimi również inni” (Dz 17:22-34). Tablica z brązu umieszczona na Wzgórzu Aresa upamiętnia dziś to wystąpienie apostoła Pawła. Nie wiadomo, czy Paweł przemawiał wtedy na Areopagu przed sądem, ale z pewnością wśród jego słuchaczy był przynajmniej jeden członek tego trybunału (ILUSTRACJA, t. 2, s. 746).

(„zacny; dostojny”).

W czasie gdy Damaszek podlegał ostatniemu z kilku arabskich królów o tym imieniu, tamtejszy namiestnik przyłączył się do spisku Żydów na życie apostoła Pawła. Paweł ratował się ucieczką przez okno w murze miejskim, skąd został opuszczony w wiklinowym koszu (Dz 9:23-25; 2Ko 11:32, 33).

Aretas wydał córkę za Heroda Antypasa (zob. HEROD 2), który potem rozwiódł się z nią, by poślubić Herodiadę. Ten cudzołożny związek potępił Jan Chrzciciel (Mt 14:3, 4). Aretas, zirytowany dodatkowo sporami granicznymi, zaatakował Antypasa i doszczętnie rozgromił jego siły. Cesarz Tyberiusz rozkazał wtedy rządcy Syrii Witeliuszowi przywieźć Aretasa żywego bądź martwego. Chociaż Witeliusz nie był przyjacielem Antypasa, zbierał wojsko, jednak gdy w r. 37 Tyberiusz umarł, kampania przeciw Aretasowi została odwołana. Następca Tyberiusza, Kaligula,