nieświadomi swej potrzeby duchowej są ślepi oraz nadzy i nie zdają sobie sprawy ze swego żałosnego stanu (Obj 3:17). Tak jak człowiek długo pozostający w ciemności z czasem traci wzrok, tak według apostoła Jana ktoś, kto nienawidzi swego brata, błąka się w ciemności, która w końcu ‛zaślepia jego oczy’ (1Jn 2:11). Z kolei Piotr ostrzega, że jeśli ktoś nie rozwija chrześcijańskich przymiotów, z których największym jest miłość, to „jest ślepy, zamyka oczy na światło” (2Pt 1:5-9). Takie ciemności i duchowa ślepota pochodzą od Szatana Diabła, który co prawda przeobraża się w anioła światła, ale w istocie jest „bogiem tego systemu rzeczy”, a jako władca ciemności, zaślepia umysły niewierzących, by nie mogli poznać dobrej nowiny o Chrystusie (2Ko 4:4; 11:14, 15; Łk 22:53).

(hebr. szabbelúl).

Wolno poruszający się mięczak występujący w licznych gatunkach, zazwyczaj wyposażony w spiralną lub stożkowatą muszlę, do której może się schować w razie niebezpieczeństwa. W Palestynie spotyka się różne gatunki ślimaków, jednak ze względu na suchy klimat niewiele jest wśród nich ślimaków nagich, czyli bez widocznej muszli. Wszystkie te mięczaki wydzielają śluz, który podczas pełzania chroni je przed otarciami. Wielu sądzi, że określenie „ślimak, który się rozpływa” ma związek z pozostawianym przez niego lepkim śladem (Ps 58:8). Zdaniem innych jest to nawiązanie do faktu, iż ślimak wystawiony przez jakiś czas na działanie słońca wysycha w swej muszli.

Uroczysta obietnica dana Bogu, a dotycząca zrobienia czegoś, złożenia ofiary lub daru, rozpoczęcia jakiejś służby albo obrania jakiegoś stanu czy też powstrzymania się od czegoś, co samo w sobie nie jest złe. Ślub składano z własnej i nieprzymuszonej woli. Był równie wiążący jak przysięga, toteż w Biblii oba te słowa czasem występują obok siebie (Lb 30:2; Mt 5:33). „Ślub” jest raczej deklaracją zamiaru, podczas gdy „przysięga” to uroczyste zapewnienie lub zobowiązanie potwierdzone powołaniem się na wyższy autorytet. Przysięgę często składano podczas zawierania przymierza (Rdz 26:28; 31:44, 53).

Pierwszą wzmiankę o uczynieniu ślubu można znaleźć w Rodzaju 28:20-22, gdzie opisano obietnicę Jakuba, że odda Jehowie dziesiątą część wszystkiego, co posiada, jeśli On dalej z nim będzie i pozwoli mu wrócić w pokoju do domu, okazując się w ten sposób jego Bogiem. Jakub nie proponował Bogu swoistej transakcji; pragnął uzyskać zapewnienie, że cieszy się Jego uznaniem. Jak z tego wynika, zwyczaj składania ślubów znany był już w czasach patriarchów (zob. też Hi 22:27) i podobnie jak wiele innych został jedynie usankcjonowany i uregulowany (a nie wprowadzony) przez Prawo Mojżeszowe.

Przykład Jakuba ukazuje, że śluby często łączono z prośbami do Boga o Jego przychylność i powodzenie w jakimś przedsięwzięciu. Taki właśnie charakter miał ślub Izraelitów, że jeśli Jehowa da im zwycięstwo, to przeznaczą na zagładę miasta kananejskiego króla Aradu (Lb 21:1-3). Ślub mógł też być wyrazem czyjegoś oddania dla Jehowy i czystego wielbienia (Ps 132:1-5) lub świadectwem tego, że ktoś przeznacza siebie albo swe mienie na specjalną służbę (Lb 6:2-7). Rodzice mogli składać śluby dotyczące ich dzieci, jak to uczyniła Anna w związku z Samuelem (1Sm 1:11; por. Sdz 11:30, 31, 39). W takich wypadkach dzieci współpracowały przy spełnianiu ślubowania złożonego przez rodziców.

Dobrowolne, lecz wiążące. Ślub składano całkowicie dobrowolnie. Ale gdy ktoś już go złożył, prawo Boże wymagało, by go dochował. Mówiono, że ‛związał ślubem swą duszę’, co oznaczało, iż ręczył życiem za dotrzymanie słowa (Lb 30:2; zob. też Rz 1:31, 32). Ponieważ w grę wchodziło życie, jest rzeczą zrozumiałą, że Pismo Święte zachęca, by zachować szczególną ostrożność i dobrze przemyśleć brane na siebie zobowiązania. W Prawie Mojżeszowym oznajmiono: „Jeśli złożysz Jehowie, swemu Bogu, jakiś ślub, to nie wolno ci się ociągać ze spełnieniem go, gdyż Jehowa, twój Bóg, niewątpliwie zażąda tego od ciebie i byłoby to grzechem z twojej strony. Lecz jeśli się powstrzymasz od złożenia ślubu, nie będzie to grzechem z twojej strony” (Pwt 23:21, 22).

W późniejszych czasach pisarz Księgi Kaznodziei oświadczył: „Co ślubujesz, spełnij. Lepiej, byś nie ślubował, niż ślubował, a nie spełnił. Nie pozwól swoim ustom przywieść twego ciała do grzechu ani nie mów przed aniołem, że to była pomyłka” (Kzn 5:4-6). Ślub złożony pochopnie — pod wpływem emocji lub chwilowego zapału — mógł się okazać sidłem (Prz 20:25). Według Prawa składanie takich nieprzemyślanych ślubów było grzechem wobec Boga i wymagało złożenia daru ofiarnego za przewinienie (Kpł 5:4-6). Zresztą ślub, który nie wypływał z właściwego nastawienia serca i umysłu i nie był zgodny ze słusznymi prawami Boga, nie miał dla Niego żadnej wartości (Ps 51:16, 17).

Śluby kobiet w świetle Prawa. Przepisy dotyczące ślubów składanych przez kobiety podano w Liczb 30:3-15. Ślub złożony przez córkę był ważny wtedy, gdy słyszał go ojciec i nie miał do niego