z darami poświęconymi Bogu. Jezus potępił za to faryzeuszy i nazwał ich obłudnikami, gdyż własną tradycję stawiali ponad prawo Boże. Twierdzili, że coś uznane za „korban” jest przeznaczone dla Boga, lecz w rzeczywistości lekceważyli w ten sposób nakaz szanowania rodziców (Mt 15:3-6). Ktoś mógł po prostu powiedzieć o całym swoim mieniu lub jego części: „Niech to będzie korban” albo „To jest korban”. Faryzeusze szerzyli pogląd, że jeśli ktoś uznał swe dobra za korban, czyli dar poświęcony Bogu, to nie mógł już ich przeznaczyć na wsparcie dla swych rodziców, bez względu na to, jak bardzo by tego potrzebowali. Jednak właściciel tych dóbr mógł, jeśli chciał, korzystać z nich do końca życia. Chociaż więc faryzeusze twierdzili, że czczą Boga, w sercu odrzucali Jego prawe wymagania (Mk 7:9-13).

Historyk Józef Flawiusz odniósł słowo „korban” do ludzi. Napisał: „Ci zaś, którzy nazywają siebie korbanem dla Boga — w tłumaczeniu na język grecki słowo to znaczy: dar — gdy chcą wywiązać się ze swego przyrzeczenia, muszą zapłacić kapłanom określoną sumę pieniędzy” (Dawne dzieje Izraela, IV, IV, 4). Na ogół jednak wyrazem tym określano dobra poświęcone jako dar dla Boga.

1. Lewita z rodu Kehatytów, „z synów Asafa”, potomek Koracha (Wj 6:16, 18, 21; 1Kn 9:19; 26:1). W 1 Kronik 9:19 jako „syn Korego, syna Ebiasafa, syna Koracha” został przedstawiony Szallum, jeden z „odźwiernych namiotu”. Nie wymieniono tu wszystkich pokoleń pomiędzy Szallumem a Ebiasafem, lecz podane imiona należą do tego samego rodowodu. W 1 Kronik 26:1 nazwano odźwiernego Meszelemiasza „synem Korego”.

2. Syn Lewity Jimnaha i „odźwierny od strony wschodniej” w świątyni za panowania Ezechiasza. Sprawował „pieczę nad dobrowolnymi darami ofiarnymi dla prawdziwego Boga, by wydawać daninę Jehowy oraz rzeczy najświętsze”, i miał pod sobą kilku innych ludzi (2Kn 31:14-16).

(hebr. szalách).

Duży ptak wodny z palcami nóg spiętymi błoną pławną; poluje na ryby, nurkując. W Piśmie Świętym został wymieniony jedynie w wykazie ptaków uznanych w Prawie Mojżeszowym za nieczyste i nienadających się do jedzenia — głównie drapieżnych i padlinożernych (Kpł 11:17; Pwt 14:17). Tłumacze Septuaginty oddali nazwę tego ptaka greckim słowem katarráktes („kormoran”); w łacińskiej Wulgacie określono go mianem mergulus („nurek”). W Palestynie kormorany (Phalacrocorax) występują powszechnie, zwłaszcza wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego, a także nad niektórymi wodami śródlądowymi, np. nad Jeziorem Galilejskim. Są spokrewnione z pelikanami. Zazwyczaj mają długie ciało o ciemnym ubarwieniu. W wodzie poruszają się szybko i zwinnie, a w nurkowaniu bardzo im pomagają błony pławne. Dzięki ostremu, zagiętemu na końcu dziobowi świetnie chwytają ryby, toteż na Dalekim Wschodzie i w Indiach od dawna są tresowane i wykorzystywane w połowach; rybacy zakładają im na szyję dość luźną obrączkę, uniemożliwiającą połykanie większych ryb.

Setnik (centurion) — czyli oficer mający pod sobą stu żołnierzy — z oddziału italskiego (zob. SETNIK). Mieszkał w Cezarei, gdzie miał własny dom. Jego rzymskie imię może wskazywać, że należał do jakiegoś szlachetnego rodu w Rzymie. Był to „człowiek pobożny”, który „dawał ludowi wiele darów miłosierdzia oraz ciągle zanosił błagania do Boga”, „mąż prawy i bojący się Boga oraz cieszący się dobrą opinią u całego narodu żydowskiego”. Jesienią 36 r. n.e. ukazał mu się w wizji anioł i oznajmił: „Twoje modlitwy i dary miłosierdzia wzniosły się przed Boga jako