Znaczenie przenośne. Rosa kojarzy się w Biblii z błogosławieństwem, urodzajem i obfitością (Rdz 27:28; Pwt 33:13, 28; Za 8:12). Powrót do Jehowy wiązał się z błogosławieństwami, gdyż Bóg oznajmił: „Stanę się dla Izraela jak rosa” (Oz 14:1, 5). Przez Micheasza przepowiedział On, że „pozostali z Jakuba będą pośród wielu ludów jak rosa od Jehowy, jak rzęsiste ulewy na roślinność”, co znaczyło, że ostatek duchowego Jakuba (Izraela) będzie dla ludów błogosławieństwem od Boga (Mi 5:7).

Natomiast brak lub wstrzymanie rosy łączy się z brakiem przychylności (Rdz 27:39; Ag 1:10). Za czasów króla Achaba i proroka Eliasza Bóg pozbawił ziemię izraelską deszczu i rosy, czego wynikiem była klęska głodu (1Kl 17:1; Łk 4:25).

W Izraelu poranne obłoki i rosa szybko znikały pod wpływem słonecznego żaru. Podobnie znikła niewielka miara lojalnej życzliwości, jaka się znalazła w Efraimie (Izraelu) i Judzie (Oz 6:4). A mieszkańcy Efraima (Izraela) mieli za swe karygodne czyny zostać uprowadzeni na wygnanie i stać się „jak rosa, która wcześnie znika” (Oz 13:1-3, 16).

Krople rosy pojawiają się cicho i są liczne. Być może więc Chuszaj, gdy powiedział Absalomowi: „Spadniemy na niego [Dawida] jak rosa, która spada na ziemię”, miał na myśli zaskoczenie lub mnogość przypominającą krople rosy (2Sm 17:12). Król ustanowiony przez Jehowę ma swój „orszak młodzieńców”, którzy są niczym „krople rosy” — prawdopodobnie ze względu na liczebność (Ps 110:3).

Rosa jest również delikatna i przynosi orzeźwienie. Trafnie więc przyrównano do niej proroczą pieśń pożegnalną Mojżesza (Pwt 32:2). Dobra wola króla przypomina ożywczy wpływ rosy na roślinność (Prz 19:12). Widoczna wśród ludu Bożego jedność wynikająca z miłości orzeźwia „jak rosa Hermonu, opadająca na góry Syjonu”. Północne prądy zimnego powietrza porywały opary unoszące się nocą nad zalesionymi stokami i wiecznie ośnieżonymi szczytami góry Hermon i przenosiły je tak daleko, że skraplały się one wiele kilometrów dalej na pd., na górach Syjonu (Ps 133:1-3; ILUSTRACJA, t. 1, s. 332).

1. Syn Beniamina wymieniony wśród osób, które w 1728 r. p.n.e. przybyły do Egiptu z domownikami Jakuba lub wkrótce potem się urodziły (Rdz 46:21, 26; zob. BENIAMIN 1). Pominięcie jego imienia w późniejszych wykazach rodzin Beniaminitów może sugerować, że umarł bezdzietnie albo że jego synowie połączyli się z innym rodem.

2. Nazwa występująca w Septuagincie w Ezechiela 38:2 oraz 39:1, odnoszona przez część uczonych do ludu Rusów, mieszkającego na północy, nad Wołgą. Jednakże znaczenie tego terminu oraz powiązanie go z Gogiem wskazuje, że nie chodzi o nazwę, lecz o składnik tytułu, stąd słusznie gdzie indziej jest tłumaczony na: „główny naczelnik” (NŚ), „naczelny książę” (Bp), „wielki książę” (BT), „główny książę” (Bw), „wielki władca” (BWP).

Hebrajskie słowo roʼsz bywa utożsamiane z szalejem, kolokwintą lub makiem, lecz w rzeczywistości nie da się jednoznacznie ustalić, jaką roślinę określa. W Biblii często oznacza gorzką, trującą roślinę (Lam 3:5, 19), truciznę lub „jad” (Pwt 32:33; Hi 20:16) albo zatrutą wodę (Jer 8:14; 9:15; 23:15). W znaczeniu przenośnym odnosi się do wypaczania sprawiedliwości (Oz 10:4; Am 6:12) oraz do odstępców (Pwt 29:18; por. Dz 8:23; Heb 12:15).

Proroctwo zapowiadało, że Mesjaszowi zostanie dana jako pokarm „trująca roślina” (Ps 69:21). Jezus Chrystus przed zawieszeniem na palu otrzymał do picia wino zmieszane z żółcią, ale skosztowawszy, nie chciał wypić tego odurzającego napoju, który zapewne miał mu ulżyć w cierpieniu. Opisując spełnienie wspomnianego proroctwa, Mateusz użył greckiego słowa cholé („żółć”; Mt 27:34), tego samego, które występuje w greckiej Septuagincie w Psalmie 69:21. W równoległym sprawozdaniu Marek wspomina o mirrze (Mk 15:23) i dlatego niektórzy są zdania, że ową „trującą rośliną” lub „żółcią” była „mirra”. Możliwe też, że do wina dodano zarówno żółci, jak i mirry.

Ogół roślin. Trzeciego „dnia” stwarzania Bóg sprawił, że ziemia porosła „roślinami wydającymi nasienie”, a zatem zdolnymi do rozmnażania się (Rdz 1:11-13). W Rodzaju 2:5, 6 najwidoczniej opisano warunki panujące owego „dnia” zaraz po tym, jak za sprawą Boga ukazał się suchy ląd, ale przed stworzeniem trawy, roślin wydających nasienie i drzew rodzących owoce. Żeby zapewnić wilgoć potrzebną przyszłej roślinności, Jehowa zadbał o to, by opar regularnie unosił się z ziemi i nawilżał grunt. Dzięki temu rośliny mogły się dobrze rozwijać mimo braku deszczu. Chociaż źródła światła na niebie stały się wyraźnie widoczne dopiero czwartego „dnia” stwarzania (Rdz 1:14-16), zapewne już trzeciego „dnia” do ziemi docierała wystarczająca ilość rozproszonego światła, by umożliwić wzrost roślinności (zob. Rdz 1:14, przyp. w Kr).

Bóg dał zieloną roślinność ludziom i zwierzętom na pokarm, a później pozwolił jeszcze ludziom spożywać mięso z wykrwawionych zwierząt (Rdz 1:29, 30; 9:3, 4). Grzeszny człowiek musiał w pocie czoła uprawiać rośliny, które spożywał (Rdz 3:18, 19), ale to Jehowa żywi zarówno ludzi, jak i zwierzęta, gdyż to On daje słońce i deszcz, potrzebne do wzrostu roślin (Ps 104:14; 106:20; Mi 5:7; Za 10:1; Heb 6:7; por. Pwt 32:2).

Bóg może kontrolować wzrost roślinności stosownie do swego zamierzenia. Zapewnił Izraelitów, że za posłuszeństwo nagrodzi ich deszczem i roślinnością dla zwierząt domowych (Pwt 11:13-15). Gdyby jednak porzucili przymierze z Bogiem, pozbawiłby ich ziemię roślinności (Pwt 29:22-25; por. Iz 42:15; Jer 12:4; 14:6). Jedną z plag zesłanych przez Jehowę na starożytny Egipt był grad, który zniszczył wszelką roślinność. Inną były szarańcze, które pożarły to, co ocalało z plagi gradu (Wj 9:22, 25; 10:12, 15; Ps 105:34, 35; por. Am 7:1-3).

Znaczenie przenośne. W Palestynie podczas pory bezdeszczowej roślinność wystawiona na palące słońce i suchy wiatr wschodni szybko usycha. Dlatego o ludziach, którzy mieli zostać podbici przez wrogów, powiedziano, że staną się jak „rośliny polne i zielona, miękka trawa, trawa na dachach, gdy jest spieczona wiatrem wschodnim” (2Kl 19:25, 26; Iz 37:26, 27). Podobnie psalmista, kiedy znalazł się w trudnej sytuacji, rzekł: „Serce moje zostało porażone jak roślinność i uschło (...). Ja sam uschłem jak roślinność” (Ps 102:4, 11).

W sprzyjających warunkach roślinność bujnie się rozwija, trafnie więc wyobraża liczne potomstwo (Hi 5:25). Na przykład za panowania Salomona mieszkańcy Judy i Izraela byli liczni i dobrze im się powodziło — „jedli i pili, i się radowali” (1Kl 4:20). Zapewne do tego właśnie nawiązuje psalm dotyczący Salomona, w którym powiedziano: „Ci z miasta zakwitną niczym roślinność ziemi” (Ps 72:16). Niegodziwcy też mogą się plenić jak roślinność, ale nie cieszą się błogosławieństwem Bożym i zostaną „unicestwieni na zawsze” (Ps 92:7).

W Biblii drzewa niekiedy symbolizują osoby na wysokich stanowiskach lub wyniosłe (por. Eze 31:2-14), natomiast niższa roślinność, taka jak cierniste krzewy, trawa albo sitowie, wyobraża zwykłych ludzi (por. Sdz 9:8-15; 2Kl 14:8-10; Iz 19:15; 40:6, 7). Pomaga to zrozumieć wypowiedź z Objawienia 8:7, gdzie wspomniano o spłonięciu „trzeciej części drzew” oraz „wszelkiej zielonej roślinności”.

Gest, za pomocą którego zarówno Żydzi, jak i inni mieszkańcy Wschodu często wyrażali smutek, zwłaszcza na wieść o śmierci kogoś bliskiego. Nierzadko polegał nie tyle na całkowitym rozerwaniu i zniszczeniu szaty, ile na rozdarciu jej przedniej części w celu obnażenia piersi.

Pierwsza zapisana w Biblii wzmianka o tym zwyczaju dotyczy najstarszego syna Jakuba, Rubena, który nie znalazłszy Józefa w dole na wodę, rozdarł swoje szaty i wykrzyknął: „Dziecko przepadło! A ja — gdzież mam się udać?” Jako pierworodny, Ruben ponosił szczególną odpowiedzialność za młodszego brata. Kiedy Jakub usłyszał o rzekomej śmierci syna, również rozdarł swoje płaszcze i włożył na siebie żałobny wór (Rdz 37:29, 30, 34). A gdy później w Egipcie oskarżono Beniamina o kradzież, przyrodni bracia Józefa na znak smutku także rozdarli swe szaty (Rdz 44:13).

Z drugiej strony gdy Jehowa ukarał śmiercią występek dwóch starszych synów Aarona, Nadaba i Abihu, Mojżesz polecił Aaronowi i dwom jego pozostałym synom: „Niech włosy na waszych głowach nie będą rozwichrzone i nie wolno wam rozdzierać swych szat, żebyście nie pomarli” (Kpł 10:6). W innych sytuacjach zwykłym kapłanom z rodu Aarona wolno było w taki sposób okazywać żal po śmierci bliskich krewnych, jednakże arcykapłan nie mógł wichrzyć włosów na głowie ani rozdzierać szat (Kpł 21:1-4, 10, 11).

Biblia opisuje wiele innych przykładów rozdzierania szat: Hiob rozdarł swój płaszcz bez rękawów, kiedy dowiedział się o śmierci dzieci (Hi 1:20), a gdy zachorował, jego trzej rzekomi przyjaciele, ujrzawszy go, zaczęli na dowód smutku płakać, rzucać proch w powietrze i rozdzierać swe szaty (Hi 2:12). Podobnie postąpił Jozue po porażce pod Aj (Joz 7:6), młody człowiek, który przyniósł wieść o śmierci króla Saula (2Sm 1:2), Dawid po otrzymaniu nieprawdziwej wiadomości o zamordowaniu wszystkich jego synów przez Absaloma (2Sm 13:30, 31) oraz król Ezechiasz i jego słudzy, gdy usłyszeli słowa asyryjskiego rabszaka skierowane przeciwko Jehowie i Jerozolimie (Iz 37:1; 36:22). Kiedy królowa Atalia uświadomiła sobie, że utraci bezprawnie zagarnięty tron, również „rozdarła swe szaty i zaczęła krzyczeć: ‚Spisek! Spisek!’” (2Kl 11:14).

W końcowym okresie istnienia królestwa Judy król Jehojakim i jego książęta okazali zatwardziałość serca i brak wrażliwości, gdyż po usłyszeniu