W Pismach Hebrajskich słowo „chwała” najczęściej jest tłumaczeniem wyrazu kawòd, który zasadniczo znaczy „ciężar” (por. Nah 2:9, gdzie kawòd przetłumaczono na „ogromna ilość”, i 1Sm 4:18, gdzie pokrewny przymiotnik kawéd oddano jako „ciężki”). Chwałą może więc być wszystko, co podnosi prestiż kogoś lub czegoś, np. bogactwo (Ps 49:16), pozycja czy sława (Rdz 45:13). Greckim odpowiednikiem kawòd jest dòksa. Pierwotnie słowo to oznaczało „opinię; reputację”, ale w Chrześcijańskich Pismach Greckich zaczęło występować jako „chwała”. Może odnosić się m.in. do jakiegoś zaszczytu (Łk 14:10), czyjejś wspaniałości (Łk 2:9; 1Ko 15:40) albo tego, co przynosi chlubę właścicielowi lub twórcy (1Ko 11:7).

Biblia często wspomina o chwale w związku z Jehową Bogiem. Na temat sensu tego słowa w takim kontekście pewne dzieło mówi: „W odniesieniu do człowieka (...) [kawòd] oznacza to, czym olśniewa on innych i czym zjednuje sobie uznanie — na przykład jego dobra materialne lub powagę [prestiż i znaczenie] — podobnie więc w odniesieniu do Boga (...) [kawòd] oznacza to, co wzbudza w ludziach respekt dla Niego” (Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, red. G. Kittel, 1935, t. II, s. 241). A zatem wzmianki o chwale Boga mogą nawiązywać do imponujących przejawów Jego wszechmocy. Dlatego też o widzialnych ciałach niebieskich można powiedzieć, że „oznajmiają chwałę Boga” (Ps 19:1). Na górze Synaj „chwała Jehowy” objawiła się m.in. przez takie groźne zjawisko, jak „trawiący ogień” (Wj 24:16-18; por. 16:7, 10; 40:34).

Jak nadmieniono w opisie biblijnym, Jezus „ujawnił swą chwałę”, dokonując pierwszego cudu (Jn 2:11). W tym wypadku wzmianka o chwale odnosiła się do zadziwiającego przejawu nadludzkiej mocy, który pozwalał rozpoznać w Jezusie obiecanego Mesjasza (por. Jn 11:40-44). Przy innej okazji Jezus modlił się: „Ojcze, otocz mnie przy sobie tą chwałą, którą miałem przy tobie, zanim był świat” (Jn 17:5). Tu z kolei chodziło o wysokie stanowisko, jakie Jezus piastował w niebie, zanim przyszedł na ziemię. W odpowiedzi na tę modlitwę Jehowa „otoczył chwałą swego Sługę, Jezusa”, przez wskrzeszenie go z martwych i przeniesienie z powrotem do nieba (Dz 3:13-15). Apostołowie będący świadkami przemienienia Jezusa także „ujrzeli jego chwałę” (Łk 9:29-32). Była ona związana z królewską „wspaniałością” Jezusa, która miała przypaść mu w udziale podczas jego „obecności” jako Władcy Królestwa (2Pt 1:16).

Sług Bożych zachęcono, by ‛wszystko czynili ku chwale Bożej’ (1Ko 10:31). Przysparzać chwały Bogu można przez wielbienie Go i wysławianie. Można też swym postępowaniem pobudzać innych do ‛wychwalania Boga’ (Mt 5:16; 1Pt 2:12). Chrześcijanie, którzy naprawdę wprowadzają w czyn pouczenia Jehowy, są „przeobrażani (...) z chwały w chwałę” — robią ciągłe postępy w odzwierciedlaniu Jego chwały (2Ko 3:18). Powinni jednak wystrzegać się zabiegania o „chwałę ludzką”, co robili niektórzy w I w. n.e. (Jn 12:42, 43). Dobry przykład dali Jezus i apostoł Paweł, którzy nie szukali ani nie przyjmowali chwały od ludzi (Jn 5:41; 8:50; 1Ts 2:5, 6).

Ogólne określenie roślin niepożądanych i raczej nieużytecznych. Poszczególne słowa hebrajskie i greckie tłumaczone w Biblii na „chwasty” niektórzy uczeni próbowali utożsamić z konkretnymi roślinami, ale precyzyjna identyfikacja nie jest możliwa.

Jak się przypuszcza, hebrajskie słowo boʼszáh pochodzi od rdzenia oznaczającego „cuchnąć” i obejmuje różne rośliny o nieprzyjemnym zapachu, „cuchnące chwasty”. Wierny Hiob oświadczył, że jeżeli jego życie nie było nieskazitelne, to niech zamiast jęczmienia wyrosną cuchnące chwasty (Hi 31:40).

Inne określenie, chòach, najwyraźniej odnosi się ogólnie do roślin ciernistych, do kolczastych chwastów pojawiających się na polach uprawnych i szybko zarastających opuszczone tereny (Hi 31:40; Iz 34:13; Oz 9:6). To samo słowo występuje w Hioba 41:2, gdzie prawdopodobnie nawiązano do wbijania ciernia w skrzela ryby, żeby łatwiej ją było przenieść. Słowo chòach może też mieć znaczenie metaforyczne (PnP 2:2). Ciernisty chwast w ręku pijaka może wyrządzić szkodę jemu samemu oraz innym ludziom i podobnie jest z głupcami, którzy robią niewłaściwy użytek z przysłów, gdyż ich nie rozumieją (Prz 26:9). Izraelski król Jehoasz przyrównał działania dumnego króla judzkiego Amacjasza, który chciał z nim walczyć, do prośby ciernistego chwastu o danie jego synowi za żonę córki cedru Libanu (2Kl 14:8, 9; 2Kn 25:18).

Wyraz szájit najprawdopodobniej odnosi się do pewnej odmiany chwastów rosnącej na ugorach lub terenach opuszczonych (Iz 5:6; 7:23-25; 27:4). Tłumaczony w Biblii na „chwasty”, w znaczeniu symbolicznym określa ludzi, którzy z powodu swej niewierności stali się bezużyteczni i zasługują jedynie na zagładę (Iz 9:18, 19; 10:17-19; por. Dn 4:20-22).

W Przysłów 24:31 użyto liczby mnogiej słowa kimmòs, które na ogół oznacza „pokrzywę”, ale tu zdaje się odnosić do wszelkich chwastów (zob. POKRZYWA).

Chwasty (gr. zizánia), o których wspomniał Jezus w przykładzie zapisanym w Mateusza 13:24-30, 36-43, najczęściej utożsamia się z życicą roczną (Lolium temulentum). Roślina ta bardzo przypomina pszenicę; dopiero gdy dojrzeje, można ją łatwo odróżnić od pszenicy po mniejszych, czarnych nasionach. Z tego powodu, a także dlatego, że korzenie tego chwastu splatają się z korzeniami pszenicy, lepiej nie wyrywać go w początkowej fazie rozwoju. Gdyby nasiona życicy zmieszały się po żniwie z ziarnami pszenicy, mogłoby to mieć bardzo groźne konsekwencje. Spożywanie chleba zawierającego zbyt wiele mąki z życicy wywołuje zawroty głowy i może nawet prowadzić do śmiertelnego zatrucia. Na ogół uważa się, że trujące właściwości nadaje nasionom życicy grzyb rosnący w ich wnętrzu.

1. Organizm ludzki lub zwierzęcy jako całość. Do ciała — żywego (Rdz 47:18) albo martwego (1Sm 31:10; Ps 110:6) — odnosi się hebrajskie słowo gewijáh. Inny wyraz, neweláh, pochodzący od rdzenia czasownikowego nawél („usychać”; Ps 1:3), zawsze oznacza martwe ciało i jest oddawany jako „padlina”, „trup” lub „zwłoki” (Kpł 5:2; Pwt 28:26; Iz 26:19). Poza tym martwe ciało określa się wyrazem péger (2Kl 19:35; Iz 37:36). Do całego organizmu niekiedy odnosi się też hebrajskie słowo basár (por. Ps 16:9) oraz greckie sarks, choć zazwyczaj oznaczają one jego miękkie części (zob. poz. 2). Innym greckim odpowiednikiem słowa „ciało” jest sòma (Mt 5:29), ale w Dziejach 19:12 przetłumaczono tak również wyraz chros, dosłownie „skóra”. Greckie ptòma, pochodzące od czasownika pípto („upaść”), oznacza m.in. ciało padłych zwierząt oraz ludzkie zwłoki (Mt 14:12).

Ciała duchowe. „Jeżeli jest ciało fizyczne, to jest też duchowe” — pisze apostoł Paweł (1Ko 15:44). Ciała fizyczne można zobaczyć i można ich dotknąć, natomiast ciała duchowe są niewidzialne dla ludzkich oczu i niemożliwe do poznania ludzkimi zmysłami. Ciała istot duchowych (Boga, Chrystusa i aniołów) odznaczają się wielką chwałą. „Boga nikt nigdy nie widział” (1Jn 4:12), człowiek bowiem nie może Go zobaczyć i pozostać przy życiu (Wj 33:20). A gdy Saul (późniejszy apostoł Paweł) ujrzał zaledwie przejaw obecności zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa, padł na ziemię oślepiony nadzwyczajnym blaskiem i dopiero dzięki cudowi odzyskał wzrok (Dz 9:3-5, 17, 18; 26:13, 14). Aniołowie też są znacznie potężniejsi niż ludzie (2Pt 2:11). I również promienieją chwałą, co było widoczne, ilekroć ukazywali się ludziom (Mt 28:2-4; Łk 2:9). Ci duchowi synowie Boży mogą oglądać Wszechmocnego i przebywać w Jego chwalebnej obecności (Łk 1:19).

Ponieważ Bóg jest poza zasięgiem naszego wzroku, przedstawia siebie w taki sposób, żeby łatwiej nam było Go poznać. Używa np. przenośni, w których przypisuje sobie cechy ludzkie. Dlatego Biblia mówi o oczach Boga (Ps 34:15; Heb 4:13), Jego ramieniu (Hi 40:9; Jn 12:38), stopach (Ps 18:9; Za 14:4), sercu (Rdz 8:21; Prz 27:11), rękach (Wj 3:20; Rz 10:21), palcu (Wj 31:18; Łk 11:20), nosie i nozdrzach (Wj 15:8; Eze 8:17) oraz uszach (1Sm 8:21; Ps 10:17). Bynajmniej jednak nie oznacza to, jakoby Bóg posiadał znane nam literalne narządy. Apostoł Jan, który miał nadzieję na życie w niebie, oświadczył współwyznawcom spodziewającym się tego samego dziedzictwa: „Umiłowani, teraz jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze nie zostało ujawnione, czym będziemy. Wiemy, że gdy on się ujawni, będziemy do niego podobni, ponieważ ujrzymy go właśnie takim, jakim jest” (1Jn 3:2). Osoby te otrzymają ciała ‛dostosowane do chwalebnego ciała’ Jezusa Chrystusa (Flp 3:21), który „jest obrazem niewidzialnego Boga”, „odbiciem chwały Boga i dokładnym wyobrażeniem samej jego istoty” (Kol 1:15; Heb 1:3). W odróżnieniu od ludzi i ogółu aniołów, których może dosięgnąć śmierć, współwładcy Jezusa będą mieć ciała niezniszczalne, nieśmiertelne (Mk 1:23, 24; 1Ko 15:53; 1Tm 1:17; 6:16; Heb 2:14).

Fizyczne ciało Chrystusa. W stosunku do ciała Chrystusa w wielu miejscach w Biblii użyto greckiego słowa sòma. Na przykład ustanawiając uroczystość Wieczerzy Pańskiej, Jezus podał 11 wiernym apostołom przaśny chleb i rzekł: „To oznacza moje ciało [sòma], które ma być dane za was” (Łk 22:19). Apostoł Piotr napisał później o Jezusie: „On sam we własnym ciele zaniósł nasze grzechy na pal” (1Pt 2:24; Heb 10:10; zob. WIECZERZA PAŃSKA).

Jezus miał zostać „ostatnim Adamem” (1Ko 15:45) i dać „odpowiedni okup za wszystkich [ludzi]”, nie mógł więc być wcieleniem istoty duchowej, lecz musiał mieć prawdziwe ludzkie ciało (1Tm 2:5, 6; Mt 20:28). A skoro stanowiło ono cenę okupu zapłaconego Jehowie Bogu, musiało być doskonałe (Heb 9:14; 1Pt 1:18, 19). Żaden niedoskonały człowiek nie był w stanie uiścić potrzebnej zapłaty (Ps 49:7-9). Dlatego rozpoczynając swą ofiarną służbę, Jezus podczas chrztu powiedział do Ojca: „Przygotowałeś mi ciało” (Heb 10:5).

Po zmartwychwstaniu, przed wstąpieniem do nieba jako potężna osoba duchowa Jezus materializował się, by dać uczniom dowód, że został wskrzeszony. Ukazywał się w różnych ciałach. Na