W czasach apostołów duża kraina we wsch. części Azji Mniejszej. Odznaczała się stosunkowo chłodnym klimatem i była rzadko porośnięta lasami. Zajmowała płaskowyż, którego większa część leży na wysokości ok. 900 m n.p.m. Na przestrzeni dziejów jej granice często się zmieniały, ale ogólnie rzecz biorąc była położona między Pontem na pn., Galacją i Likaonią na zach., Cylicją i górami Taurus na pd. oraz Armenią i górnym Eufratem na wsch. Mieszkańcy Kapadocji zajmowali się wypasaniem owiec, hodowali bydło i szlachetne konie oraz uprawiali pszenicę.

Za czasów Cyrusa Kapadocja została włączona do imperium perskiego i podzielona na dwie satrapie: Pont i Kapadocję. Później miała własnych królów będących wasalami syryjskiej dynastii Seleucydów. W r. 17 n.e. cesarz Tyberiusz uczynił ją prowincją rzymską, zarządzaną przez prokuratora. W r. 70 Wespazjan połączył ją z Armenią, przez co stała się ważną prowincją graniczną na wsch. cesarstwa. Kapadocja miała znaczenie strategiczne ze względu na przechodzące przez nią drogi. Jedna z nich biegła z Tarsu nad Morzem Śródziemnym przez Wrota Cylicyjskie (przełęcz w górach Taurus), przecinała Kapadocję i dochodziła do prowincji Pont i portów nad Morzem Czarnym.

Rodowici mieszkańcy Kapadocji byli najwyraźniej potomkami Jafeta, ale od II w. p.n.e. pojawiały się tam osady żydowskie. Żydzi z Kapadocji byli obecni w Jerozolimie na święcie Pięćdziesiątnicy w r. 33 n.e. (Dz 2:9). Zapewne przyczyniło się to do wczesnego rozwoju chrystianizmu na tym obszarze, toteż chrześcijanie z Kapadocji znaleźli się wśród adresatów pierwszego listu Piotra (1Pt 1:1).

(hebr. ʼawijjonáh).

Roślina, której owoce stanowią przyprawę. Hebrajski wyraz ʼawijjonáh, występujący w Kaznodziei 12:5, oddano w Biblii gdańskiej przez „żądza” („i żądza go ominie”). Jednakże tłumacze wielu współczesnych przekładów (Bp, BT, BWP, NŚ) uznali, że pisarz Księgi Kaznodziei, przedstawiając we wspomnianym rozdziale metaforyczny opis sędziwego człowieka, również w tym miejscu użył przenośni i że słowo ʼawijjonáh odnosi się do kaparów (pobudzających apetyt). Pogląd ten znajduje poparcie w greckiej Septuagincie, łacińskiej Wulgacie, syryjskiej Peszitcie i w przekładach arabskich.

Kapar ciernisty (Capparis spinosa) może osiągnąć wysokość nawet 1 m, ale zazwyczaj płoży się po ziemi niczym winorośl. Rozpowszechniony w Izraelu, często wyrasta ze skalnych szczelin bądź pnie się po ścianach lub ruinach tak jak bluszcz. Ma cierniste pędy z intensywnie zielonymi, owalnymi liśćmi. Kwitnie w maju, okrywając się dużymi białymi kwiatami, z których środka wychodzą fioletowe pręciki (ILUSTRACJA, t. 1, s. 543).

Częściej niż jagody kapara wykorzystuje się jego młode pąki. Marynowane stosuje się jako przyprawę pobudzającą łaknienie; właściwość tę znano już w starożytności. Tak więc pisarz Księgi Kaznodziei najwyraźniej chciał powiedzieć, że nawet kapary nie potrafią wzniecić u starszego człowieka niknącego apetytu.

Zanim powstał zbór chrześcijański, kapłani oficjalnie reprezentowali Jehowę wobec Jego prawdziwych chwalców, których pouczali o Nim i o Jego prawach. Występowali też przed Bogiem w ich imieniu, wstawiając się za nimi i składając za nich ofiary. W Hebrajczyków 5:1 wyjaśniono: „Każdy arcykapłan wzięty spośród ludzi jest ustanowiony dla dobra ludzi w sprawach dotyczących Boga, aby składać dary i ofiary za grzechy”. „Kapłan” to po hebrajsku kohén, a po grecku hiereús.

W najdawniejszych czasach. W czasach patriarchalnych kapłanem w rodzinie był ojciec, a po jego śmierci pierworodny syn. Już Noe usługiwał swym bliskim w charakterze kapłana (Rdz 8:20, 21). Patriarcha Abraham przenosił się ze swą liczną rodziną z miejsca na miejsce, a tam, gdzie obozował, budował ołtarze i składał ofiary dla Jehowy (Rdz 12:7, 8; 13:4; 14:14). Bóg powiedział o nim: „Zapoznałem się z nim, żeby nakazywał swym synom i swemu domowi po sobie, by stale strzegli drogi Jehowy celem wprowadzania w czyn prawości i sądu” (Rdz 18:19). Tak samo postępowali Izaak i Jakub (Rdz 26:25; 31:54; 35:1-7, 14) oraz Hiob. Ten ostatni co prawda nie był Izraelitą, lecz przypuszczalnie dalekim krewnym Abrahama, niemniej regularnie składał Jehowie ofiary za swe dzieci, mówiąc: „Może zgrzeszyli moi synowie i przeklęli Boga w swym sercu” (Hi 1:4, 5; zob. też 42:8). Jednakże żaden z tych mężczyzn nie został w Biblii określony słowem kohén czy hiereús. Natomiast patriarchę Jetrę, teścia Mojżesza, nazywano „kapłanem [kohén] Midianu [„midianickim”]” (Wj 2:16; 3:1; 18:1).

Zupełnie wyjątkowym kapłanem (kohén) był Melchizedek, król Salem. Biblia nic nie mówi o jego pochodzeniu, narodzinach ani śmierci, nie wspomina też o żadnym jego poprzedniku ani następcy. Był zarazem królem i kapłanem. Kapłaństwo