wraz z wszelkimi osadami (Ps 75:8; por. Eze 23:32-34; zob. WINO I MOCNY NAPÓJ).

(hebr. dardár; gr. tríbolos).

Roślina z postrzępionymi, kolczastymi liśćmi, twardymi łodygami i okrągłą lub cylindryczną główką, z której wyrasta puszysty, jedwabisty koszyczek kwiatowy w kolorze fioletowym, żółtym lub białym. Adam i później jego potomkowie musieli się zmagać z ostami przy uprawie ziemi, która została przeklęta (Rdz 3:17, 18). Ponieważ nasiona ostu roznosi wiatr, roślina ta łatwo się rozplenia w miejscach zaniedbanych i opuszczonych (zob. Oz 10:8). Jezus Chrystus wspomniał o oście, gdy mówił, że ludzi, tak jak rośliny, rozpoznaje się po owocach (Mt 7:16). W Palestynie często można zobaczyć, jak jesienny wiatr toczy po ziemi zbite kłęby ostu, do czego najwyraźniej nawiązano w Psalmie 83:13 i w Izajasza 17:13.

Hebrajski rzeczownik ger na ogół odnosi się do kogoś, kto mieszka poza rodzinnym krajem i ma ograniczone prawa obywatelskie. Wyznaje własną religię bądź religię kraju, w którym przebywa. Osiadłymi przybyszami byli nazywani Abraham, Izaak i Jakub oraz ich potomkowie, zanim otrzymali tytuł prawny do Ziemi Obiecanej (Rdz 15:13; 17:8; Pwt 23:7).

Biblijne określenie „osiadły przybysz” oznacza niekiedy prozelitę, czyli nie-Izraelitę mieszkającego wśród Izraelitów, który stał się pełnoprawnym czcicielem Jehowy. Czasami odnosi się do osiedleńca, który zamieszkał w Palestynie wśród Izraelitów i przestrzegał podstawowych praw obowiązujących w tej krainie, lecz nie przyłączył się całkowicie do oddawania czci Jehowie. O kogo chodzi w konkretnym wypadku, wskazuje kontekst.

W Septuagincie przeszło 70 razy przetłumaczono ger na „prozelita” (gr. prosélytos). Przypuszcza się, że osiadły przybysz nieraz szukał schronienia w domu Hebrajczyków i stawał się w pewnym stopniu od nich zależny, choć nie oznaczało to jeszcze, że był niewolnikiem. Do takiego wniosku prowadzi wyrażenie „twój osiadły przybysz” (Pwt 5:14; por. Pwt 1:16; a także Kpł 22:10, gdzie użyto określenia toszáw, czyli „osiedleniec”).

Z chwilą zawarcia przymierza Prawa u stóp góry Synaj weszły w życie specjalne, niezwykle życzliwe przepisy regulujące stosunki między rodowitymi Izraelitami a osiadłymi przybyszami. Ponieważ ci ostatni znajdowali się w gorszym położeniu, nie będąc z pochodzenia Izraelitami, Prawo nakazywało otoczyć ich szczególną troską i ochroną, podobnie jak słabych i poszkodowanych. Jehowa raz po raz przypominał Izraelitom, że z własnego doświadczenia znali los osiadłego przybysza mieszkającego w obcym kraju, toteż powinni okazywać takim ludziom szczodrość i zapewniać ochronę, czego sami nie zaznali (Wj 22:21; 23:9; Pwt 10:18). Osiadłego przybysza, zwłaszcza prozelitę, należało traktować w zasadzie jak brata (Kpł 19:33, 34).

Prawo Mojżeszowe zezwalało ludziom ze wszystkich narodów przyłączyć się do zboru Izraela przez poddanie się obrzezaniu i podjęcie czystego wielbienia Jehowy — niemniej były pewne wyjątki i ograniczenia. Egipcjanie i Edomici nie mogli wejść do zboru aż do trzeciego pokolenia, tzn. trzeciego pokolenia mieszkającego w Ziemi Obiecanej (Pwt 23:7, 8). Synowie z nieprawego łoża oraz ich potomkowie nie mogli zostać przyjęci do zboru „aż do dziesiątego pokolenia” (Pwt 23:2). Ammonitów i Moabitów obowiązywał zakaz „aż do dziesiątego pokolenia (...) aż po czas niezmierzony”, a Izraelitom powiedziano: „Nie wolno ci działać na rzecz ich pokoju i dobrobytu przez wszystkie twoje dni po czas niezmierzony” (Pwt 23:3-6). Ograniczenia te dotyczyły mężczyzn. Członkiem zboru nie mógł też zostać żaden mężczyzna z okaleczonymi narządami płciowymi (Pwt 23:1).

Osiadły przybysz, który po obrzezaniu stał się czcicielem Jehowy, musiał przestrzegać tych samych przepisów co Izraelici, a więc stosować się do wszystkich ustaleń przymierza Prawa (Kpł 24:22). Oto kilka przykładów: miał przestrzegać sabatu (Wj 20:10; 23:12), obchodzić Paschę (Wj 12:48, 49; Lb 9:14), Święto Przaśników (Wj 12:19), Święto Tygodni (Pwt 16:10, 11), Święto Szałasów (Pwt 16:13, 14) oraz Dzień Przebłagania (Kpł 16:29, 30). Mógł składać ofiary (Lb 15:14) i musiał to robić w taki sam sposób, jak rodowity Izraelita (Lb 15:15, 16). Podobnie jak on miał je przynosić przed wejście do namiotu spotkania (Kpł 17:8, 9) i dbać o to, żeby były bez skazy (Kpł 22:18-20). Nie mógł się kalać żadną formą fałszywego wielbienia (Kpł 20:2; Eze 14:7). Miał spuszczać krew z upolowanego dzikiego zwierzęcia, bo gdyby jadł niewykrwawione mięso, zostałby zgładzony (Kpł 17:10-14). Razem z rodowitymi Izraelitami mógł dostąpić przebaczenia za grzech obciążający całą społeczność (Lb 15:26, 29). Musiał przestrzegać przepisów związanych z oczyszczeniem się, np. po dotknięciu ludzkich zwłok (Lb 19:10, 11). Osiadły przybysz, któremu można było dać mięso padłego zwierzęcia, najwyraźniej nie był pełnoprawnym czcicielem Jehowy (Pwt 14:21).

Sędziom nakazano bezstronnie rozpatrywać spory między osiadłym przybyszem a rodowitymi