Niemniej chrześcijanie, jak podkreśla Piotr, nigdy nie powinni cierpieć jako przestępcy (1Pt 4:15-19). Mają postępować przykładnie i w ten sposób uciszać ignorancką mowę przeciwników (2:12, 15, 16). Dotyczy to każdej dziedziny życia chrześcijanina — stosunku do władz państwowych, do właścicieli, do członków rodziny oraz do braci w zborze (2:13 do 3:9). Wiąże się z tym właściwe korzystanie z daru mowy, zachowywanie dobrego sumienia (3:10-22) i wystrzeganie się nieczystych praktyk narodów (4:1-3). W zborze starsi usługujący jako pasterze nie mogą się panoszyć wśród trzody, lecz mają wykonywać swą pracę ochoczo. Młodsi mężczyźni powinni być podporządkowani starszym (5:1-5). Wszyscy chrześcijanie mają być gościnni, zabiegać o to, co służy zbudowaniu drugich, gorąco miłować się wzajemnie, przepasać się uniżeniem umysłu (4:7-11; 5:5).

Drugi list. Piotr napisał drugi list, aby pomóc chrześcijanom utwierdzić ich powołanie i wybranie oraz dać odpór fałszywym nauczycielom i bezbożnym ludziom wewnątrz zboru (2Pt 1:10, 11; 3:14-18). Zachęcił braci, by zabiegali o wiarę, cnotę, poznanie, panowanie nad sobą, wytrwałość, zbożne oddanie, uczucie braterskie i miłość (1:5-11) oraz zwracali uwagę na natchnione „słowo prorocze” (1:16-21). Przypominając, jak w przeszłości Jehowa wykonywał wyroki na bezbożnych ludziach, apostoł wykazał, że osoby porzucające ścieżkę prawości nie unikną gniewu Bożego (2:1-22). Bez względu na to, co w „dniach ostatnich” będą twierdzić szydercy, nadejście dnia Jehowy — dnia zagłady ludzi bezbożnych — jest tak pewne, jak zniszczenie niegodziwego świata za dni Noego. Równie pewna jest Boża obietnica dotycząca nowych niebios i nowej ziemi; powinna ona pobudzać każdego chrześcijanina do pilnych starań, by w oczach Boga okazać się nieskalanym (3:1-18).

Narzędzie do pisania atramentem lub podobnym płynem. Kiedy w starożytności pisano na glinie, wosku czy miękkim metalu, używano rylca (zob. RYLEC), ale do kreślenia znaków na pergaminie czy papirusie służyło pióro i atrament (2Jn 12; 3Jn 13). Greckie słowo tłumaczone na „pióro” (kálamos) oznacza właściwie trzcinę bądź tatarak i można by je dosłownie przetłumaczyć na „trzcinka do pisania”. Starożytni Egipcjanie ostrzyli te trzcinki na kształt płaskiego dłutka, a końcówkę przycinali albo rozgniatali, tworząc jakby pędzelek. Niekiedy trzcinki suszono i utwardzano, umieszczając je na kilka miesięcy pod warstwą odchodów zwierzęcych, co praktykowano także w późniejszych czasach. Grecy i Rzymianie używali trzcinek zaostrzonych i naciętych tak, jak to potem robiono z gęsimi piórami, a jeszcze całkiem niedawno ze stalówkami do piór.

(„zebra”).

Amorycki król Jarmutu, panujący w okresie izraelskiego podboju Ziemi Obiecanej. Piram sprzymierzył się z czterema innymi królami amoryckimi przeciwko Gibeonitom, którzy zawarli pokój z Jozuem. Podczas stoczonej później bitwy Piram i pozostali królowie ukryli się w jaskini pod Makkedą, gdzie Izraelici uwięzili ich aż do czasu zakończenia walki. Następnie ich zabili i powiesili na palach, a wieczorem pogrzebali w tej samej jaskini (Joz 10:1-27).

(„[z; należący do] Piratonu”).

Piraton to miejscowość leżąca „na górze Amalekity” na terytorium Efraima. „Piratonitą” najwyraźniej nazywano jej mieszkańca. Przykładem może być Hillel, a później Benajasz, jeden z mocarzy Dawida. W Piratonie pochowano syna Hillela — sędziego Abdona (Sdz 12:13, 15; 2Sm 23:8, 30; 1Kn 11:31; 27:14). Obecnie utożsamia się Piraton z miejscowością Farʽata, leżącą ok. 10 km na zach. od przypuszczalnego położenia Szechem.

Najwyższy urząd publiczny w wolnych miastach Azji Mniejszej wchodzących w skład cesarstwa rzymskiego. Pisarz miejski (gr. grammateús) najwyraźniej był wybierany na to stanowisko przez lud i przewodził władzom miejskim. Pod pewnymi względami można by go przyrównać do dzisiejszego burmistrza. Był więc osobą bardzo wpływową, a jego urząd cieszył się większym poważaniem, niżby na to wskazywały określenia „urzędnik miejski” czy „sekretarz”, użyte w niektórych przekładach w Dziejach 19:35 jako odpowiednik słowa grammateús (występuje ono tu w innym kontekście niż zazwyczaj, gdy odnosi się do żydowskich uczonych w piśmie). O pozycji pisarza miejskiego świadczy sposób, w jaki uspokoił on w Efezie tłum podburzony przeciwko Pawłowi i jego towarzyszom (Dz 19:35-41).

Pisarz miejski miał bezpośredni dostęp do prokonsula prowincji i służył za łącznika między samorządem miejskim a administracją rzymską, której jeden z ośrodków stanowił Efez. Był więc niejako pośrednikiem pomiędzy ludnością miasta a władzami rzymskimi. W miastach Azji odpowiadał przed nimi za przestrzeganie prawa i porządku na podległym mu obszarze. Wyjaśnia to poniekąd, dlaczego ów urzędnik tak się zaniepokoił, gdy efescy rzemieślnicy wyrabiający przedmioty ze srebra podjudzili mieszkańców miasta przeciw działalności kaznodziejskiej apostoła Pawła. Pisarz miejski zwrócił ludziom uwagę, że nielegalne zgromadzenie urządzone w teatrze przez bezładny motłoch mogło zostać uznane za rebelię. Bał się, że Rzymianie właśnie jego pociągną za to do odpowiedzialności.

Sekretarz lub przepisywacz Biblii (kopista), w późniejszych czasach — znawca Prawa. Hebrajskie słowo sofér, wywodzące się od rdzenia oznaczającego „liczyć”, tłumaczone jest na „sekretarz”, „pisarz”, „przepisywacz”, a greckie grammateús na „uczony w piśmie” oraz „nauczyciel publiczny”. Termin ten odnosi się do kogoś wykształconego. W plemieniu Zebulona byli ludzie z „przyborami pisarskimi”, służącymi do liczenia oraz spisywania mężczyzn zdolnych do służby wojskowej (Sdz 5:14; por. 2Kl 25:19; 2Kn 26:11). Pisarze, czyli sekretarze, zajmowali się też sprawami związanymi z funkcjonowaniem świątyni (2Kn 34:9, 13). Sekretarz króla Jehoasza oraz arcykapłan przeliczali datki pieniężne, a następnie przekazywali je tym, którzy dawali wypłaty robotnikom naprawiającym świątynię (2Kl 12:10-12). Baruch pisał pod dyktando proroka Jeremiasza (Jer 36:32). Sekretarze króla Persji Aswerusa spisali pod nadzorem Hamana dekret nakazujący zagładę Żydów, a pod kierownictwem Mardocheusza nowy dekret o przeciwstawnej treści (Est 3:12; 8:9).

W Egipcie pisarz wywodził się zwykle z niższej warstwy społecznej, ale musiał się odznaczać inteligencją. Otrzymywał należyte przeszkolenie. Nosił ze sobą swój sprzęt: paletkę z zagłębieniami na atramenty różnego koloru, naczyńko na wodę oraz pojemniczek z trzcinowymi pędzelkami. Dobrze znał używane wzory pism prawnych i handlowych. Za sporządzenie odpowiednich dokumentów, pisanie pod dyktando itp. pobierał opłatę.

W Babilonii zawodowi pisarze cieszyli się poważaniem. Ich usługi były właściwie niezastąpione, ponieważ zgodnie z prawem transakcje musiały być sporządzone na piśmie, podpisane przez kontrahentów i przez świadków. Pisarz, wyposażony w rylec i bryłę gliny, zasiadał w pobliżu bramy miasta, gdzie najczęściej załatwiano interesy, i w każdej chwili był gotów zaoferować swe usługi. Przedstawiciele tej profesji sporządzali umowy handlowe, pisali listy, opracowywali dokumenty, prowadzili zapiski świątynne i wykonywali inne czynności urzędnicze.

Pisarze hebrajscy pełnili funkcję notariuszy — przygotowywali listy rozwodowe i różne pisemne umowy. Nie mieli ustalonego honorarium (przynajmniej w późniejszym okresie), więc można było najpierw się o nie potargować. Opłatę wnosiła zwykle jedna ze stron, choć czasami uiszczali ją obaj kontrahenci. Ezechiel ujrzał w wizji męża z kałamarzem sekretarskim, któremu polecono przeprowadzić dzieło znakowania (Eze 9:3, 4).

Przepisywacze Biblii. Za kapłana Ezdrasza zaczęła zyskiwać na znaczeniu odrębna grupa kopistów (soferím — „soferowie”). Trudnili się oni przepisywaniem Pism Hebrajskich i podchodzili do tego nader skrupulatnie, będąc niezwykle wyczuleni na błędy. Z czasem stali się wręcz krańcowo drobiazgowi: liczyli nie tylko przepisywane słowa, ale też litery. Jeszcze kilkaset lat po Chrystusie pismo hebrajskie składało się wyłącznie ze spółgłosek, toteż pominięcie lub dodanie choćby jednego znaku mogło całkowicie zmienić sens słowa. W razie wykrycia najdrobniejszej omyłki, np. źle napisanej litery, uznawano, że cały fragment zwoju nie nadaje się do użytku w synagodze. Wycinano go więc i zastępowano nowym, wolnym od błędów. Każde słowo najpierw czytano na głos. Napisanie chociażby jednego wyrazu z pamięci uchodziło za ciężki grzech. Posuwano się wprost do absurdów. Podobno przed zapisaniem słowa ʼElohím (Bóg) lub ʼAdonáj (Pan Wszechwładny) kopiści z nabożną czcią wycierali pióro.

Pomimo tak pieczołowitego wystrzegania się nieumyślnych omyłek soferowie z biegiem czasu zaczęli sobie jednak pozwalać na wprowadzanie zmian. W 134 miejscach tetragram JHWH (występujący w pierwotnym tekście hebrajskim) zastąpili słowem ʼAdonáj, a w innych wyrazem ʼElohím. Częstokroć podyktowane to było przesądnymi obawami związanymi z imieniem Bożym oraz chęcią uniknięcia antropomorfizacji, czyli przypisywania Bogu cech ludzkich (zob. JEHOWA [Przesąd zabraniający wymawiania imienia Bożego]). Poprawki soferów wykryli ich następcy, masoreci (jak nazwano kopistów działających kilka wieków po Jezusie), i odnotowali je na marginesach lub na końcu tekstu hebrajskiego. Te uwagi marginesowe zwane są masorą. Wskazano w nich też 15 miejsc w tekście hebrajskim wyróżnionych przez soferów specjalnymi kropkami bądź kreskami. Znaczenie ich pozostaje niejasne.

W uznawanych za wzorcowe rękopisach hebrajskich masora, czyli notatki sporządzone drobnym pismem na marginesach i na końcu tekstu, podaje przy kilkunastu wersetach taki albo podobny