ktoś, kto odczuwał lęk i nie spał w nocy, wielokrotnie pytał strażnika, czy wszystko jest w porządku (Iz 21:11, 12); rzecz jasna, sami strażnicy tęsknie wyczekiwali poranka (Ps 130:6). Szczęśliwe było miasto, nad którym oprócz strażników czuwał Jehowa (Ps 127:1).

W świętych Pismach z czasów przedchrześcijańskich w wielu wypadkach rzeczownik tłumaczony na „straż” pochodzi od hebrajskiego czasownika szamár, oznaczającego „strzec; zachowywać; pilnować” (Rdz 3:24; 17:9; 37:11; 1Sm 26:15). Funkcję strażników pełnili w nocy ludzie pracujący pod kierownictwem Nehemiasza przy odbudowie muru Jerozolimy (Neh 4:22, 23). Królowie miewali przy sobie straż złożoną z biegaczy towarzyszących ich rydwanom; zadbali o nią również Absalom i Adoniasz, gdy usiłowali przywłaszczyć sobie tron Izraela (2Sm 15:1; 1Kl 1:5). Za panowania Rechoboama biegacze pilnowali wejść do pałacu i trzymali straż przy cennych miedzianych tarczach (1Kl 14:27, 28). Arcykapłan Jehojada przy pomocy biegaczy i karyjskiej straży przybocznej zapewnił ochronę na terenie świątyni młodemu królowi Jehoaszowi oraz wykonał wyrok na Atalii (2Kl 11:4-21; zob. BIEGACZE; KARYJSKA STRAŻ PRZYBOCZNA).

Hebrajskie słowo tabbách, oddane w 1 Samuela 9:23 jako „kucharz”, oznaczało przede wszystkim „rzeźnika”, a z czasem zaczęło się odnosić do „wykonawcy wyroków”; w innych miejscach określa straż przyboczną egipskiego faraona i babilońskiego króla Nebukadneccara (Rdz 37:36; 2Kl 25:8, 11, 20; Dn 2:14). W odniesieniu do straży przybocznej Dawida (2Sm 23:23; 1Kn 11:25) oraz straży Saula pod dowództwem Dawida (1Sm 22:14) użyto hebrajskiego wyrazu miszmáʽat, w zasadzie oznaczającego „tych, którzy słuchają”, a przetłumaczonego w Izajasza 11:14 na „poddanych”.

W rzymskich więzieniach panował zwyczaj przykuwania więźnia do strażnika, a dla większego bezpieczeństwa nawet do dwóch strażników (Dz 12:4, 6). Jednakże podczas pierwszego uwięzienia w Rzymie zwolniono Pawła z tego ograniczenia i jedynie musiał zamieszkać z żołnierzem w wynajętym przez siebie domu (Dz 28:16, 30). Kiedy został uwięziony po raz drugi, mógł być już przykuwany do strażnika.

Chcąc zapobiec rozpowszechnieniu wiadomości o zmartwychwstaniu Jezusa, naczelni kapłani przekupili rzymskich strażników, by rozpowiadali kłamstwo, że uczniowie Jezusa wykradli jego ciało (Mt 27:62-66; 28:11-15; zob. ŻOŁNIERZ).

W r. 13 p.n.e. Cezar August utworzył rzymską gwardię pretoriańską, która miała pełnić obowiązki cesarskiej straży przybocznej (Flp 1:12, 13). Cesarz Tyberiusz zakwaterował tę gwardię na stałe w pobliżu murów Rzymu i przy jej pomocy tłumił wszelkie niepokoje. Dlatego dowódca tej straży, liczącej ok. 10 000 ludzi, dysponował dużą władzą. Z czasem gwardia pretoriańska stała się tak potężna, że mogła wynosić na tron lub obalać cesarzy.

Świątyni w Jerozolimie strzegli kapłani i lewici zorganizowani w grupy, którym przewodzili przełożeni (zob. PRZEŁOŻONY ŚWIĄTYNI).

Znaczenie przenośne. Jehowa wzbudzał proroków, którzy pełnili rolę symbolicznych strażników narodu izraelskiego (Jer 6:17) i którzy z kolei wypowiadali się niekiedy o strażnikach w sensie przenośnym (Iz 21:6, 8; 52:8; 62:6; Oz 9:8). Ci prorocy-strażnicy mieli obowiązek ostrzegać niegodziwych przed zbliżającą się zagładą, a gdyby tego nie zrobili, zostaliby za to pociągnięci do odpowiedzialności. Oczywiście jeśli ludzie nie reagowali na ostrzeżenia, ich krew spadała na nich samych (Eze 3:17-21; 33:1-9). Niewierny prorok był równie bezużyteczny jak ślepy strażnik albo niemy pies (Iz 56:10).

Zobacz NOC.

Zobacz KARYJSKA STRAŻ PRZYBOCZNA; STRAŻNIK.

Zobacz BRAMA.

Zobacz HERODA, STRONNICTWO.

(hebr. bat hajjaʽanáh; renaním [lm.]).

Jak się uważa, pierwsza z tych hebrajskich nazw znaczy „córka chciwca” lub „córka jałowego gruntu”; do strusia pasują oba te określenia. Druga nazwa, prawdopodobnie oznaczająca „przenikliwie krzyczącego ptaka”, także trafnie opisuje strusia, którego „ochrypły, rozdzierający głos przypomina porykiwanie lwa” (The Smithsonian Series, 1944, t. 9, s. 105; por. Mi 1:8).

Struś (Struthio camelus) jest największym żyjącym na świecie ptakiem. Jego wzrost mierzony do czubka głowy może przekroczyć 2 m, a waga 140 kg. Głowę ma stosunkowo małą, płaską z bardzo dużymi oczami, szyję gibką, metrowej długości, nogi silne, pozbawione piór, podobnie zresztą jak głowa i szyja. Natomiast tułów strusia jest bujnie upierzony — długie, miękkie pióra skrzydeł i ogona były cenione już w starożytności. U samca są one lśniące, czarne i białe, u samicy szarobure. Struś wyróżnia się spośród innych ptaków tym, że posiada zaledwie po dwa palce u stóp — jeden wyposażony w duży pazur, który w razie