dane Izraelitom przez Jehowę zabraniało jednak wykonywania na ludzkim ciele tatuowanych znaków. Miało to przeciwdziałać bałwochwalstwu i wpajać stosowny szacunek dla Bożego dzieła stwórczego (Kpł 19:28; zob. PIĘTNO).

Znaczenie przenośne. Pismo Święte nawiązuje do znaków wykonywanych na skórze ludzi i wspomina o nich w sensie przenośnym. W wizji opisanej przez Ezechiela mężczyźnie z kałamarzem sekretarskim polecono przejść przez Jerozolimę i ‛zrobić znak [hebr. taw] na czołach mężów, którzy wzdychają i jęczą nad wszystkimi obrzydliwościami popełnianymi w mieście’. Ich postawa świadczyła o tym, że byli prawi, należeli do Jehowy i Mu służyli, a zatem zasługiwali na ocalenie w czasie wykonywania Jego wyroków. Potwierdzał to symboliczny znak na ich czołach (Eze 9; por. 9:4, przyp. w NW; 2Pt 2:6-8).

Natomiast w wizji ukazanej Janowi ludzie mający na czole lub na ręce znamię bestii byli skazani na zagładę. Znamię na czole wyraźnie utożsamiało ich z czcicielami i niewolnikami tej bestii. Byli więc przeciwnikami Boga, gdyż bestia otrzymała władzę od smoka, Szatana Diabła. Znamię na ręce oznaczało okazywanie bestii czynnego poparcia, gdyż ręce służą do konkretnego działania (Obj 13:1, 2, 16-18; 14:9, 10; 16:1, 2; 20:4).

Zobacz też hasło GRANICZNY ZNAK.

Zobacz HAŃBA, ZNIEWAGA.

Zobacz ZAGŁADA, ZNISZCZENIE.

(od rdzenia oznaczającego: „gad”).

Kamień, o którym wiadomo tylko tyle, że znajdował się niedaleko źródła En-Rogel. W pobliżu „kamienia Zochelet” Adoniasz złożył ofiary i został obwołany królem przez wielu poważanych Izraelitów. Jednakże ta zuchwała próba przywłaszczenia sobie tronu Dawida zakończyła się fiaskiem (1Kl 1:9, 10, 25, 49, 50).

Potomek Jisziego z plemienia Judy (1Kn 4:1, 20).

Pas na sferze niebieskiej znajdujący się po obu stronach ekliptyki, na którym leżą obserwowane z Ziemi drogi Słońca, Księżyca i planet oraz charakterystyczne gwiazdozbiory. O judzkim królu Jozjaszu powiedziano w 2 Królów 23:5: „Pozbawił urzędu kapłanów cudzoziemskich bogów, których ustanowili królowie Judy, by za ich sprawą wznosił się dym ofiarny na wyżynach w miastach Judy i w okolicach Jerozolimy, a także tych, za sprawą których wznosił się dym ofiarny dla Baala, dla słońca i dla księżyca, i dla gwiazdozbiorów zodiaku, i dla całego zastępu niebios”. Wyrażenie „gwiazdozbiory zodiaku” jest tu tłumaczeniem hebrajskiego słowa mazzalòt, które występuje w Biblii tylko raz (choć może być z nim spokrewniony wyraz Mazzaròt użyty w Hioba 38:32). W zrozumieniu go pomaga kontekst.

Odkrycie tego, co można nazwać pasem zodiakalnym, na ogół przypisuje się pradawnym Babilończykom. Z pewnością obserwowali oni pozorny roczny ruch Słońca na tle gwiazd. Ta droga Słońca tworzy wielkie koło, nazywane dziś ekliptyką. Tamci astronomowie mogli zauważyć, że pozorne drogi Słońca, Księżyca i głównych planet leżą w pasie o szerokości ok. 18 stopni, rozciągającym się na 9 stopni po obu stronach ekliptyki. Dopiero jednak w II w. p.n.e. pewien grecki astronom podzielił koło zodiakalne na 12 równych części po 30 stopni każda; części te zaczęto nazywać znakami zodiaku i nadano im nazwy od odpowiednich gwiazdozbiorów. Słowo „zodiak” pochodzi z języka greckiego i znaczy „zwierzęcy (krąg)”, gdyż początkowo większość z 12 gwiazdozbiorów zodiakalnych nosiło nazwy zwierząt. Dlatego po polsku nazywa się go też „pasem zwierzyńcowym” lub „zwierzyńcem niebieskim”.

Obecnie znaki zodiaku nie pokrywają się z gwiazdozbiorami, którym zawdzięczają swe miano. Wynika to ze zjawiska zwanego precesją — przesuwania się punktu równonocy wiosennej wzdłuż ekliptyki. Gwiazdozbiory powoli wędrują na wsch. mniej więcej o 1 stopień w ciągu 70 lat, co oznacza, że pokonanie pełnych 360 stopni trwa ok. 26 000 lat. Dlatego np. znak Barana przesunął się w ciągu ostatnich 2000 lat o jakieś 30 stopni i obecnie znajduje się w gwiazdozbiorze Ryb.

Związek z astrologią. W Mezopotamii od najdawniejszych czasów gwiazdozbiory zodiakalne były przedmiotem szczególnego kultu. Każdemu z nich przypisano pewne cechy. Te zaś wykorzystywano w astrologicznych przepowiedniach, które układano na podstawie wzajemnego położenia ciał niebieskich i znaków zodiaku w określonej chwili. Z 2 Królów 23:5 wynika, że tę formę astrologii wprowadzili w Judzie kapłani cudzoziemskich bogów, ściągnięci przez królów judzkich. A przecież już dużo wcześniej Jehowa Bóg zabronił takiego kultu gwiazd pod karą śmierci (Pwt 17:2-7).

Astrologia należała do głównych elementów religii babilońskiej. Jednak przepowiednie oparte