są skręcone i splecione jak silne liny (w. 17). Kości jego nóg są mocne jak „rury miedziane”, dzięki czemu mogą utrzymać ciężkie ciało. Jego kości i żebra są jak drągi z kutego żelaza (w. 18). Dalej nawiązano do jego ogromnego apetytu (w. 20) i wspomniano, że odpoczywa pod szydlicami lub kryje się na mokradle w cieniu topoli (w. 21, 22). Nawet gdy rzeka występuje z brzegów, Behemot nie wpada w popłoch, gdyż potrafi trzymać głowę nad wodą i płynąć pod prąd mimo wartkiego nurtu (w. 23). Jehowa niejako zapytał Hioba: ‛Skoro Behemot jest tak potężny i solidnie zbudowany, czy człowiek będzie miał odwagę przed nim stanąć i spróbować przekłuć hakiem jego nozdrza?’ (w. 24).

(z akad.: „właściciel; pan”).

Babilońskie bóstwo, które miało zostać upokorzone podczas klęski Babilonu (Iz 46:1; Jer 50:2; 51:44).

Początkowo Belem nazywano boga Enlila. Razem z Anem (Anu) i Enki (Ea) tworzył on pierwotną sumeryjską triadę. Gdy naczelnym bogiem babilońskim został Marduk (Merodach), również on otrzymał tytuł Bel (zob. BOGOWIE I BOGINIE [Bóstwa babilońskie]).

Kiedy się weźmie pod uwagę, jak wielką czcią otaczano Bela, jest oczywiste, dlaczego natchnieni duchem świętym prorocy Jehowy wymieniali go wśród bóstw, które z chwilą upadku Babilonu miały zostać upokorzone. Prawie 200 lat przed zdobyciem tego miasta przez Medów i Persów Izajasz zapowiedział, iż Bel się pochyli, a Nebo ugnie z powodu haniebnej porażki. Obwieścił, że bożki te przypadną dzikim zwierzętom; nie zdołają sobie pomóc i zostaną wywiezione na jucznych zwierzętach niczym zwykłe toboły. Bel i Nebo nie umkną. „Ich dusza [czyli oni sami] pójdzie w niewolę” (Iz 46:1, 2; zob. też Jer 50:2). Jehowa zmusi Bela do oddania „tego, co połknął” za sprawą swych czcicieli, którzy przypisywali mu swoje zwycięstwa. Przede wszystkim bożek ten wypuści uprowadzony lud Jehowy oraz zwróci święte sprzęty z Jego świątyni. Już nigdy więcej ludzie z narodów podbitych przez Babilon nie napłyną, by wielbić Bela, ani nie poddadzą się jego wyznawcom, jak gdyby był on najważniejszym bogiem na świecie (Jer 51:44; zob. MERODACH).

1. Pierworodny syn Beniamina, jeden z domowników Jakuba, którzy ‛przybyli do Jakuba do Egiptu’. Stał się głową rodziny Belaitów (Rdz 46:8, 21, 26; Lb 26:38; 1Kn 7:6; 8:1-5).

2. Syn Beora, pierwszy wymieniony z imienia król Edomu. Panował w swej stolicy, Dinhabie, na długo przed czasami, gdy Izrael stał się monarchią (Rdz 36:31, 32; 1Kn 1:43).

3. Syn Azaza z plemienia Rubena (1Kn 5:3, 8).

4. Druga, zapewne wcześniejsza nazwa miasta Coar, wymieniona w Rodzaju 14:2, 8 razem z nazwami innych miast położonych w tym samym regionie (zob. COAR).

(„[od; należący do] Beli”).

Ród pochodzący od Beli, pierworodnego syna Beniamina (Lb 26:38).

(z hebr.: „nieużyteczny; nicpoń”; połączenie belí: „nie; bez” oraz jaʽál: „być użytecznym”).

Słowo to wskazuje na bezużyteczność, podłość, nieprzydatność. Hebrajskie określenie belijáʽal może się odnosić do pomysłów, słów, rad i planów (Pwt 15:9; Ps 101:3; Nah 1:11), nieszczęśliwych okoliczności (Ps 41:8), ale najczęściej odnosi się do nikczemników, np. osób zachęcających do kultu fałszywych bogów (Pwt 13:13), Beniaminitów, którzy dokonali gwałtu w Gibei (Sdz 19:22-27; 20:13), niegodziwych synów Helego (1Sm 2:12), zuchwałego Nabala (1Sm 25:17, 25), przeciwników Dawida — pomazańca Jehowy (2Sm 20:1; 22:5; 23:6; Ps 18:4), chwiejnych towarzyszy Rechoboama (2Kn 13:7), wspólników Jezebel w spisku przeciw Nabotowi (1Kl 21:10, 13) i ogólnie do ludzi wzniecających spory (Prz 6:12-14; 16:27; 19:28). Za pośrednictwem swego proroka Jehowa zapowiedział, że wrogowie nie będą już przeszkadzać Jego sługom w praktykowaniu czystego wielbienia w ich kraju: „Już więcej nie przejdzie przez ciebie żaden nicpoń. Zostanie doszczętnie zgładzony” (Nah 1:15; zob. też 1Sm 1:16; 10:27; 30:22; Hi 34:18).

Zanim w I w. n.e. wznowiono spisywanie Biblii, określenia „Belial” zaczęto używać jako imienia Szatana. Paweł w 2 Koryntian 6:15 w serii przeciwstawień zapytał: „Jakaż jest zgoda między Chrystusem a Belialem?” Na ogół uważa się, że „Belial” oznacza tu Szatana. W syryjskiej Peszitcie w tym miejscu występuje właśnie słowo „Szatan”.

(z akad.: „chroń jego życie” lub być może: „[oby] Bel chronił króla”).

Pierworodny syn Nabonida; w ostatnich latach istnienia imperium babilońskiego sprawował funkcję współwładcy. W Piśmie Świętym wspomina o nim jedynie prorok Daniel, nazywając go „królem Babilonu”, co krytycy biblijni długo kwestionowali (Dn 5:1, 9; 7:1; 8:1). Niemniej starożytne teksty odnalezione przez archeologów potwierdziły historyczność tej relacji.

W Daniela 5:2, 11, 18, 22 Belszaccar został nazwany „synem” Nebukadneccara, a Nebukadneccar