za pośrednictwem Jezusa Chrystusa (por. Jn 8:31-34; Rz 7:21-25; Gal 4:1-7; Heb 2:14-16; zob. OKUP). Chrześcijanie, wykupieni drogocenną krwią Jezusa, są niewolnikami, czyli sługami Jehowy Boga i Jego Syna, zobowiązanymi do przestrzegania Ich przykazań (1Ko 7:22, 23; 1Pt 1:18, 19; Obj 19:1, 2, 5; zob. WOLNOŚĆ; WYZWOLENIEC, WOLNY).

Zobacz też hasło NIEWOLNIK WIERNY I ROZTROPNY.

Kiedy Jezus Chrystus odpowiadał na pytanie apostołów dotyczące jego przyszłej obecności i zakończenia systemu rzeczy, podał im przypowieść o „niewolniku wiernym i roztropnym” oraz o „złym niewolniku”. Pan ustanowił wiernego niewolnika nad członkami czeladzi, czyli swymi sługami, by im dawał pokarm. Jeśliby po swym powrocie (najwyraźniej z jakiejś podróży) był zadowolony z jego służby, miał go ustanowić nad całym swoim mieniem (Mt 24:3, 45-51).

W równoległej relacji w Łukasza 12:42-48 niewolnika nazwano szafarzem, tzn. zarządcą domu. Był to sługa, któremu podlegała reszta służby. Taką rolę w starożytności często powierzano wiernym niewolnikom (por. Rdz 24:2 oraz przykład Józefa opisany w Rdz 39:1-6). W przypowieści Jezusa szafarz miał najpierw tylko rozdzielać pozostałym sługom „pokarm we właściwym czasie”, a ponieważ wiernie i roztropnie wywiązał się z tego zadania, później powierzono mu nadzór nad całym mieniem pana. Owym „panem” (gr. kýrios) jest niewątpliwie Jezus, który już wcześniej pokazał, że zajmuje taką pozycję w stosunku do swych uczniów, a oni niekiedy tak właśnie się do niego zwracali (Mt 10:24, 25; 18:21; 24:42; Jn 13:6, 13). Pozostaje więc ustalić, kogo symbolizuje wierny i roztropny niewolnik (szafarz) i co oznacza rozdzielanie pokarmu członkom czeladzi.

Komentatorzy często uważają tę przypowieść za ogólną zachętę skierowaną do każdego, komu powierzono odpowiedzialną funkcję w zborze chrześcijańskim. Nie ulega wątpliwości, że osoby takie muszą się wiernie wywiązywać ze swych obowiązków (por. Mt 25:14-30; Tyt 1:7-9). Ale jest niemożliwe, by każdego z tych chrześcijan w tym samym czasie, po powrocie pana, ustanowiono nad ‛całym jego mieniem’. Oczywiście wcale nie musi to znaczyć, że ów niewolnik wyobraża tylko jedną wyróżnioną w ten sposób osobę. W Biblii rzeczownik w liczbie pojedynczej niekiedy odnosi się do jakiejś zbiorowości, np. Jehowa oznajmił Izraelitom jako narodowi: „Wy jesteście moimi świadkami [lm.] (...) moim sługą [lp.], którego wybrałem” (Iz 43:10). Również niewierny „zły niewolnik” może oznaczać grupę osób, tak jak zbiorowy „antychryst” składa się z poszczególnych antychrystów (1Jn 2:18; 2Jn 7).

Apostoł Paweł nazwał członków zboru „domownikami Boga” (Ef 2:19; 1Tm 3:15) oraz wykazał, że wierne usługiwanie im w charakterze szafarza obejmuje ‛karmienie’ ich duchowymi prawdami (1Ko 3:2, 5; 4:1, 2; por. Mt 4:4). Chociaż powinność ta w głównej mierze spoczywała na tych, których ustanowiono pasterzami trzody (1Pt 5:1-3), apostoł Piotr wyjaśnił, że obowiązki szafarzy prawd Bożych powierzono w gruncie rzeczy wszystkim „wybranym”, czyli wszystkim chrześcijanom namaszczonym duchem świętym (1Pt 1:1, 2; 4:10, 11). A zatem zbór namaszczonych chrześcijan jako całość miał pełnić funkcję zbiorowego szafarza, udostępniającego te prawdy. Zarazem jednak każdy z nich z osobna był ‛członkiem czeladzi’ złożonej z „domowników Boga” (Mt 24:45; Ef 2:19; Heb 3:6), a więc także odbiorcą rozdzielanego „pokarmu” (Heb 5:11-14; por. 1Ko 12:12, 19-27). Wierne wywiązywanie się z nałożonego obowiązku aż do obiecanego ‛przybycia’ pana miało być nagrodzone jeszcze bardziej odpowiedzialnym zadaniem (Mt 24:46, 47; Łk 12:43, 44).

Sieć do połowu ryb, ciągnięta przy dnie zbiornika wodnego (Eze 26:5, 14; 47:10). W starożytnym Egipcie niewody wykonywano ze sznurka lnianego; u dołu miały one ołowiane ciężarki, a u góry drewniane pływaki. Niewody używane przez Izraelitów niewątpliwie były podobne.

Starożytne metody połowu ryb za pomocą niewodu zapewne przypominały sposoby stosowane na Bliskim Wschodzie w bliższych nam czasach. Niewód zarzucano z łodzi wokół ławicy ryb. Długie liny przymocowane po obu jego końcach zabierano na ląd; tam każdą z nich chwytało kilku mężczyzn, którzy powoli wyciągali półkoliście wygiętą sieć na brzeg (Mt 13:47, 48). Inna metoda polegała na rozpostarciu sieci na kształt koła i stopniowym jej zwężaniu. Następnie rybacy nurkowali do wody i ściągali obciążoną ciężarkami krawędź, zamykając sieć od dołu. Potem sieć wciągano do łodzi (Łk 5:6, 7). Czasami przed opróżnieniem sieci wleczono ją na płytszą wodę (por. Jn 21:8, 11).

W Piśmie Świętym wspomniano o niewodzie w sensie przenośnym w związku ze zgromadzaniem przyszłych członków „królestwa niebios” (Mt 13:47, 48). Do niewodu przyrównano również serce niemoralnej kobiety (Kzn 7:26) oraz intrygi mające na celu usidlenie innych (Mi 7:2). Symbolem