-
BasenWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
go z miedzi i ustawiono na miedzianej podstawie między namiotem spotkania a ołtarzem, żeby arcykapłan i inni kapłani przed wejściem do przybytku lub usługiwaniem przy ołtarzu mogli obmyć w wodzie ręce i nogi (Wj 30:17-21; 31:9; 40:30, 31). Do wykonania tego basenu, nazywanego w niektórych przekładach „kadzią” (Bp, BT, Bw), wykorzystano „zwierciadła służących, które pełniły zorganizowaną służbę przy wejściu do namiotu spotkania” (Wj 38:8).
Tekst masorecki nie zawiera żadnych konkretnych wskazówek co do transportu tego basenu. Natomiast w greckiej Septuagincie (podobnie jak w starożytnym Pięcioksięgu samarytańskim) w Liczb 4:14 dodano jeszcze słowa: „I wezmą purpurową tkaninę, i przykryją basen i jego podstawę, i okryją je przykryciem z niebieskich skór, i położą [je] na drążkach”.
W odniesieniu do basenu w przybytku używa się hebrajskiego słowa kijòr, które znaczy „basen” lub „kadź” (Wj 35:16, przyp. w NW). Tym samym słowem określono dziesięć basenów wykonanych w czasach Salomona do użytku w świątyni; płukano w nich rzeczy przeznaczone na całopalenie (2Kn 4:6, 14).
Każdy z tych dziesięciu miedzianych basenów („kadzi”, BT), zrobionych dla świątyni przez Chirama, mógł pomieścić „czterdzieści bat”, czyli ok. 880 l wody. Jeśli baseny te miały kształt półkuli, to ich średnica zewnętrzna mogła wynosić ok. 1,8 m. Oczywiście jeśli u góry się zwężały lub rozszerzały, to mogły mieć nieco inne wymiary; Biblia nie podaje szczegółów dotyczących ich wyglądu, mówi tylko, że „każdy basen miał cztery łokcie”. Baseny te były umieszczone na czterokołowych wózkach, kunsztownie zdobionych i rzeźbionych; pięć takich wózków stało po prawej i pięć po lewej stronie świątyni (1Kl 7:27-39).
Inny basen, wielkich rozmiarów i z licznymi ozdobami, nazywano „lanym morzem”; był on ustawiony na 12 wyrzeźbionych bykach i znajdował się „po prawej stronie [świątyni], od wschodu, ku południowi”. Przechowywano w nim wodę, której używali kapłani. Był okrągły, miał 10 łokci (4,5 m) od krawędzi do krawędzi i 5 łokci (ok. 2,2 m) wysokości (2Kn 4:2-6, 10).
-
-
BaszanWnikliwe poznawanie Pism, tom 1: Aaron-Mazzarot
-
-
BASZAN
(prawdopodobnie: „żyzna [niekamienista] równina”).
Spory obszar leżący na wsch. od Jeziora Galilejskiego. Od pn. granicę Baszanu wyznaczała góra Hermon, od wsch. — górzysty region Chauran (Dżabal ad-Duruz), od pd. — Gilead, a od zach. — wzgórza po wsch. stronie Jeziora Galilejskiego (Pwt 3:3-14; Joz 12:4, 5).
Baszan leżał na wysokim płaskowyżu o średniej wysokości ok. 600 m n.p.m. Jest to obszar raczej płaski, choć w niektórych miejscach poprzecinany pasmami wzgórz. Ma pochodzenie wulkaniczne i występują tam duże ilości twardych, czarnych skał bazaltowych, które dobrze zatrzymują wilgoć. Tamtejsza ziemia to mieszanka tufu wulkanicznego i czerwonobrunatnej gleby. Dzięki wodzie ze śniegów topniejących na górze Hermon cały teren świetnie nadawał się do celów rolniczych. Ta bardzo żyzna równina zapewniała bogate plony zboża i obfitowała w bujne pastwiska, na których wypasano znakomite rasy bydła i owiec. Byki i barany Baszanu opiewano w pieśniach i wierszach oraz uważano za symbol dostatku, siły i dobrobytu (Pwt 32:14; Ps 22:12; Eze 39:18).
Wydaje się, że równiny Baszanu w zasadzie były bezdrzewne, natomiast w górach rosły okazałe drzewa, prawdopodobnie dęby (które do dziś można znaleźć w tych okolicach). W proroctwach biblijnych drzewa Baszanu symbolizują wyniosłość (Iz 2:13; Za 11:1, 2). Z Ezechiela 27:5, 6 wynika, że w Tyrze feniccy budowniczowie statków wykonywali deski z jałowców Seniru, maszty — z wysokich cedrów Libanu, a mocne wiosła — z twardych drzew Baszanu.
Zapewne właśnie ze względu na żyzność zestawiano Baszan z innymi urodzajnymi krainami, takimi jak Karmel czy Liban (Iz 33:9; Jer 50:19). Jeremiasz napisał o wzniesieniach Libanu i Baszanu jako o miejscach, z których miało być widać nieszczęście nadciągające na kraj Izraelitów za to, że jego mieszkańcy porzucili Jehowę (Jer 22:20). Występujące w Psalmie 68:15, 16 wzmianki o „górze Bożej” i „górze szczytów” w Baszanie mogą się odnosić do górzystego regionu Chauran. A wymieniony w Psalmie 68:14 Calmon mógł być najwyższym szczytem tego regionu.
Pierwsza wzmianka o Baszanie pojawia się w Biblii w Rodzaju 14:5, gdzie mowa o Refaitach (olbrzymach) z Aszterot-Karnaim, pokonanych przez najeźdźczych królów w czasach Abrahama (przed 1933 p.n.e.). W trakcie podboju izraelskiego (ok. 1473 p.n.e.) Og, król Baszanu i ostatni z olbrzymów na tym terenie, został zwyciężony i zabity, a jego ziemię zajęli Izraelici (Lb 21:33-35; Pwt 3:1-3, 11; Joz 13:12). Baszan przydzielono jako dziedziczną posiadłość plemieniu Manassesa, chociaż wydaje się, że pd. część tej krainy stanowiła dział plemienia Gada (Joz 13:29-31; 17:1, 5; 1Kn 5:11, 16, 23).
Głównymi miastami Baszanu były: Asztarot (miasto Oga, a potem miasto lewickie), Edrei (miasto graniczne, w pobliżu którego Izraelici pokonali
-