do szerzenia światła prawdy, a ich światło zgaśnie (Obj 2:1-5; por. Mt 6:22, 23).

W ostatniej biblijnej wzmiance o świecznikach, zawierającej pewne podobieństwa do wizji Zachariasza, powiedziano, że „dwa drzewa oliwne i dwa świeczniki” symbolizują „dwóch świadków”, którzy mieli prorokować odziani w wory (Obj 11:3, 4).

(hebr. chargòl).

Skaczący owad spokrewniony z konikiem polnym, od którego różni się długimi wyrostkami na końcu odwłoka. W krajach biblijnych spotyka się zarówno świerszcza domowego, jak i polnego. Jedyną wzmiankę o tym owadzie znajdujemy w Kapłańskiej 11:22, gdzie wymieniono go wśród stworzeń ceremonialnie czystych, nadających się do jedzenia.

Niektóre angielskie przekłady biblijne (KJ, Yg) oddają hebrajski termin chargòl słowem „chrząszcz”. Jednak najbardziej typowe gatunki chrząszczy pełzają, a nie skaczą, tymczasem powszechnie się przyjmuje, że omawiany hebrajski wyraz określa owada skaczącego, gdyż wymieniono go razem z szarańczą. Ale nie można jednoznacznie ustalić, o jakiego owada skaczącego chodzi. Tłumacze oddają hebrajski wyraz chargòl słowami: „pasikonik” (Bp, Kr), „konik polny” (Bw), „świerszcz” (NŚ), „latająca szarańcza” (AT), a niekiedy po prostu go transkrybują (BT, BWP).

Osoby odznaczające się czystością, zwłaszcza duchową i moralną; także osoby wyodrębnione do służby dla Boga — w niebie lub na ziemi.

Jehowa przewyższa czystością i prawością wszystkie swe stworzenia; jest Najświętszy (Oz 11:12). Często bywa nazywany „Świętym Izraela” (2Kl 19:22; Ps 71:22; 89:18). Apostoł Jan oznajmił członkom zboru chrześcijańskiego, do którego sam należał: „Macie namaszczenie od świętego” (1Jn 2:20). W Dziejach 3:14 „świętym i prawym” nazwano Jezusa Chrystusa. Poza tym święci, czyści i prawi są niebiańscy aniołowie Jehowy, w pełni oddani służbie dla Niego (Łk 9:26; Dz 10:22).

W starożytności. Mianem „świętych” określono też ludzi wyodrębnionych do służby dla Boga (Ps 34:9). Gdy Izrael związał się przymierzem z Jehową, stał się dla Niego święty jako Jego szczególna własność. Właśnie dlatego nieczyste lub grzeszne postępki pojedynczych osób kalały cały naród i jeśli nie zostały ukarane, ściągały nań niełaskę Jehowy. Na przykład przyczyniły mu nieszczęść grzechy chciwego i nieposłusznego Achana, dopóki człowiek ten nie został zdemaskowany i ukamienowany (Joz 7).

W szczególnym sensie święty był Aaron — namaszczony świętym olejkiem na stanowisko arcykapłana (Ps 106:16). Sprawujący ten urząd musieli odpowiadać niezwykle wysokim kryteriom (Kpł 21:1-15; por. 21:16-23, gdzie wyjaśniono, kto nie mógł usługiwać w charakterze kapłana; zob. ARCYKAPŁAN). Grzech arcykapłana (np. błędny wyrok w jakiejś sprawie) mógł sprowadzić winę na lud i wymagał dokonania przebłagania przez złożenie ofiary z młodego byka — takiej samej jak wtedy, gdy błąd popełniło całe zgromadzenie (Kpł 4:3, 13, 14).

Chrześcijańscy święci. Osoby objęte przez Boga nowym przymierzem są uświęcone, oczyszczone i oddzielone do wyłącznej służby dla Niego na mocy „krwi przymierza” przelanej przez Jezusa Chrystusa (Heb 10:29; 13:20). Dzięki temu stają się „święte”. Nie są więc ogłaszane „świętymi” przez jakiegoś człowieka czy organizację, lecz przez Boga, który na podstawie krwi Jezusa Chrystusa związuje się z nimi przymierzem. Określenie „święci” nie odnosi się do wybranej garstki odznaczającej się nadzwyczajną świętością, ale do wszystkich jednoczących się w ten sposób z Chrystusem jako jego współdziedzice. Według Biblii zasługują na to miano już na ziemi, od chwili, gdy wstępują na tę uświęconą drogę, nie zaś dopiero po śmierci. Piotr przypomina, że mają być święci, ponieważ święty jest Bóg (Kpł 11:44; 1Pt 1:15, 16). Wszystkich duchowych braci Chrystusa w zborach nazywano „świętymi” (Dz 9:13; 26:10; Rz 1:7; 12:13; 2Ko 1:1; 13:13).

„Małżonka” Chrystusa, wyobrażająca cały jego zbór, jest przyobleczona w jasny, czysty, delikatny len, „bo delikatny len przedstawia prawe czyny świętych” (Obj 19:7, 8). Dopóki przebywają oni na ziemi, są atakowani przez „bestię”, która symbolizuje system polityczny podlegający władzy Szatana Diabła (Obj 13:3, 7). Wystawia to ich wytrwałość na ciężką próbę, ale wychodzą z niej zwycięsko — dzięki temu, że zachowują przykazania Boga i wiarę w Jezusa (Obj 13:10; 14:12).

Jaką mają nadzieję. Również Daniel ujrzał w wizji, jak pewna bestia toczy wojnę ze świętymi Bożymi, a nieco później, jak w trakcie rozprawy sądowej „Istniejący od Dni Pradawnych” wydał wyrok na ich korzyść i przekazał im Królestwo trwające po czas niezmierzony, a wraz z nim „władzę i wspaniałość królestw pod całymi niebiosami” (Dn 7:21, 22, 27).

Owi „święci” nie sprawują władzy królewskiej za swego ziemskiego życia, lecz dopiero po zjednoczeniu się z Chrystusem w niebiosach (Ef 1:18-21). Muszą najpierw ‛zwyciężyć’ (Obj 3:21; por. 2:26, 27; 3:5, 12). Będą współkrólami i współkapłanami Chrystusa podczas jego Tysiącletniego Panowania (Obj 20:4, 6). Apostoł Paweł zaznacza, że święci będą sądzić świat i aniołów, a więc najwyraźniej będą mieć udział w wykonywaniu wyroku na niegodziwych (1Ko 6:2, 3; Obj 2:26, 27).

Napaść na „obóz świętych”. W Objawieniu 20:7-9 przepowiedziano, że po zakończeniu Tysiącletniego Panowania Chrystusa „narody” pod wodzą Szatana Diabła przypuszczą atak na „obóz świętych i miasto umiłowane”. Proroctwo to niewątpliwie mówi o wszczęciu na ziemi buntu przeciw władzy Królestwa Bożego, buntu wyrażającego się w napaści na „świętych”. W tym kontekście „święci” to najwidoczniej członkowie odrodzonej ludzkości, którzy będą lojalnie stać po stronie Boga i Jego mesjańskiego Króla (zob. ŚWIĘTOŚĆ).

Święta stanowiły nieodłączną część prawdziwego wielbienia Boga; sam Jehowa za pośrednictwem Mojżesza nakazał je obchodzić swemu wybranemu narodowi izraelskiemu. Hebrajskie słowo chag, tłumaczone na „święto”, prawdopodobnie pochodzi od czasownika wskazującego na cykliczność ruchu lub formy, na tańczenie w kole, i w związku z tym także na obchodzenie okresowego święta. Wyraz moʽéd, też tłumaczony na „święto”, zasadniczo odnosi się do ustalonego czasu lub miejsca zgromadzenia (1Sm 20:35; 2Sm 20:5).

Oto lista świąt i dni świątecznych:

ŚWIĘTA W IZRAELU

PRZED NIEWOLĄ

DOROCZNE

1. Pascha, 14 Abib (Nisan)

2. Święto Przaśników, 15-21 Abib (Nisan)

3. Święto Tygodni (Pięćdziesiątnica), 6 Siwan

4. Święto Trąbienia, 1 Etanim (Tiszri)

5. Dzień Przebłagania, 10 Etanim (Tiszri)

6. Święto Szałasów, 15-21 Etanim (Tiszri), 22 — uroczyste zgromadzenie

CYKLICZNE

1. Cotygodniowy sabat

2. Nów księżyca

3. Rok sabatowy (co 7 lat)

4. Rok jubileuszowy (co 50 lat)

PO NIEWOLI

1. Święto Poświęcenia, 25 Kislew

2. Purim, 14 i 15 Adar

Trzy wielkie święta. Trzy główne „okresowe święta” — nazywane czasami świętami pielgrzymimi, gdyż mieli na nie przyjść do Jerozolimy wszyscy mężczyźni — odbywały się w wyznaczonych dniach i były określane słowem moʽéd (Kpł 23:2, 4). Ale gdy mowa wyłącznie o tych trzech wielkich świętach, często pojawia się słowo chag, wskazujące nie tylko na ich cykliczność, ale też na związaną z nimi ogromną radość. Te trzy święta to:

1) Święto Przaśników (Wj 23:15). Rozpoczynało się dzień po Passze i trwało od 15 do 21 Abib (Nisan). Pascha, obchodzona 14 Nisan, w zasadzie była odrębnym świętem, ale ponieważ zaraz po niej następowało Święto Przaśników, często oba święta określano mianem Święta Przaśników (Mt 26:17; Mk 14:12; Łk 22:7).

2) Święto Tygodni (późniejsza nazwa: Pięćdziesiątnica) obchodzone 50 dnia, licząc od 16 Nisan, czyli 6 Siwan (Wj 23:16a; 34:22a).

3) Święto Szałasów (Namiotów), zwane też Świętem Zbiorów. Odbywało się w siódmym miesiącu, Etanim (Tiszri), w dniach od 15 do 21, a 22 zwoływano uroczyste zgromadzenie (Kpł 23:34-36).

Jehowa ustalił, kiedy, gdzie i w jaki sposób ma być obchodzone każde z tych świąt. Jak sugeruje wyrażenie „okresowe święta Jehowy”, przypadały one na różne okresy w kalendarzu żydowskim — wczesną wiosnę, późną wiosnę i jesień. Miało to ogromne znaczenie, gdyż w tych porach mieszkańcy Ziemi Obiecanej cieszyli się z pierwszych plonów z pól oraz winnic i mieli okazję wyrazić wdzięczność Jehowie, szczodremu Dawcy wszelkich dobrych rzeczy.

Cechy wspólne tych świąt. Przymierze Prawa nakazywało wszystkim mężczyznom, by co roku na każde z tych trzech wielkich świąt stawili się ‛przed obliczem Jehowy, swego Boga, w miejscu, które On wybierze’ (Pwt 16:16). Z czasem na obchody świąt Jehowa wybrał Jerozolimę. Dla nieobecnych nie przewidziano specjalnej kary; wyjątkiem była Pascha: kto jej nie obchodził, miał zostać uśmiercony (Lb 9:9-13). Jednakże lekceważenie któregokolwiek z Bożych praw, także dotyczących świąt i sabatów, miało sprowadzić na naród nieszczęście i udrękę (Pwt 28:58-62). Jeśli chodzi o samą Paschę, należało ją obchodzić 14 Nisan, a w szczególnych okolicznościach miesiąc później.

Chociaż kobiety w przeciwieństwie do mężczyzn nie miały obowiązku uczestniczenia w dorocznych świętach, Biblia wspomina, że Anna, matka Samuela (1Sm 1:7), i Maria, matka Jezusa