Chrześcijańskie Pisma Greckie wspominają o setnikach szereg razy. Pewien setnik z Kafarnaum prosił Jezusa o uzdrowienie swego niewolnika, a Jezus pochwalił go za wielką wiarę (Mt 8:5-13). Człowiek ten niewątpliwie był poganinem, o czym świadczy zarówno to, co o nim mówili Żydzi: „Miłuje nasz naród i sam zbudował dla nas synagogę”, jak i jego własne słowa: „Nie zasługuję na to, byś wszedł pod mój dach”, a także wypowiedź Jezusa: „Nawet w Izraelu nie znalazłem tak wielkiej wiary”. Jeżeli był on Rzymianinem, całe zdarzenie jest tym bardziej godne uwagi, gdyż Rzymianie nie słynęli ze współczucia dla niewolników (Łk 7:1-9).

Inny setnik dowodził czterema żołnierzami, którzy dokonali egzekucji Jezusa (Jn 19:23). Oficer ten był zapewne obecny przy tym, gdy przed Piłatem rozpatrywano kwestię, czy Jezus jest Synem Bożym (Jn 19:7). Ponieważ był świadkiem procesu i innych okoliczności prowadzących do zawieszenia Jezusa na palu, a potem cudownych zjawisk towarzyszących jego śmierci, „zaczął wychwalać Boga” i mówił: „Rzeczywiście był to człowiek prawy” oraz „Ten na pewno był Synem Bożym” (Łk 23:47; Mt 27:54). Niewątpliwie to jego Piłat zapytał, czy Jezus jest martwy, zanim pozwolił wydać jego zwłoki i je pochować (Mk 15:44, 45).

Korneliusz, setnik oddziału italskiego, mieszkający w Cezarei, był pierwszym nieobrzezanym poganinem, który został przyjęty do zboru chrześcijańskiego (Dz 10:1-48). Fakt, iż miał swój dom oraz żołnierzy do własnej dyspozycji, wskazuje na to, że oficerom tej rangi wolno było mieszkać oddzielnie, poza koszarami, w których kwaterowała reszta wojska (zob. KORNELIUSZ).

Około 56 r. n.e. setnicy stacjonujący w twierdzy Antonia razem z żołnierzami i dowódcą wojskowym pośpiesznie wkroczyli na pobliski teren świątyni i uratowali Pawła przed rozjuszonym tłumem (Dz 21:32). Później Paweł uniknął biczowania na rozkaz wyższego rangą dowódcy wojskowego, gdy obecnemu przy tym setnikowi powiedział, że jest obywatelem rzymskim (Dz 22:25, 26). Dowiedziawszy się o planowanym zamachu na swe życie, apostoł przywołał setnika, by ten zaprowadził jego siostrzeńca z tą wiadomością do dowódcy wojskowego. Następnie dwom setnikom polecono przygotować 470 żołnierzy, w tym jeźdźców i włóczników, którzy mieli bezpiecznie wyprowadzić Pawła z Jerozolimy (Dz 23:17, 23).

Juliuszowi, setnikowi z oddziału Augusta (zob. AUGUSTA, ODDZIAŁ), poruczono przewiezienie Pawła z Cezarei do Rzymu. Traktował go życzliwie, choć początkowo nie słuchał jego rad. Potem jednak zrozumiał, że warto brać pod uwagę jego zdanie, przyczynił się też do uratowania mu życia (Dz 27:1, 6, 11, 31, 43).

(od rdzenia oznaczającego: „schować; ukryć”).

Naczelnik z plemienia Aszera wyznaczony wraz z przedstawicielami innych plemion do przeprowadzenia zwiadu w Kanaanie; syn Michaela (Lb 13:2, 3, 13).

1. Sędziami nazywano mężczyzn, których Jehowa powoływał do wybawiania swego ludu, Izraela, zanim zaczęli nad nim panować człowieczy królowie (Sdz 2:16). Mojżesz, pośrednik przymierza Prawa i wyznaczony przez Boga wódz, sądził Izraelitów 40 lat. Ale okres sędziów najczęściej bywa liczony od Otniela — który zaczął działać jakiś czas po śmierci Jozuego — aż do proroka Samuela, zazwyczaj niezaliczanego w ich poczet; trwał więc ok. 300 lat (Sdz 2:16; Dz 13:20).

Jehowa wybierał i mianował sędziów z różnych plemion izraelskich. Pomiędzy Jozuem a Samuelem wymieniono następujących 12 sędziów (nie licząc Debory):

Sędzia

Plemię

Otniel

Juda

Ehud

Beniamin

Szamgar

(?)

Barak

Naftali (?)

Gedeon

Manasses

Tola

Issachar

Jair

Manasses

Jefte

Manasses

Ibcan

Zebulon (?)

Elon

Zebulon

Abdon

Efraim

Samson

Dan

Nie w każdym wypadku można ustalić, na jakim obszarze i w jakim okresie sprawował swą funkcję dany sędzia. Różni sędziowie mogli działać w tym samym czasie w innych częściach Izraela. Lata, w których zajmowali się sądzeniem, przeplatały się z okresami ucisku (zob. MAPA, t. 1, s. 743; DZIEŃ SĄDU; SĄD oraz hasła omawiające poszczególnych sędziów izraelskich).

2. Osoba odpowiedzialna za decyzje w kwestiach prawnych. O przewinieniu zasługującym na osądzenie powiedziano w Hioba 31:11, 28, że jest „godne uwagi sędziów”. W Biblii Tysiąclecia w wersetach tych zamiast powyższego wyrażenia użyto określeń „zbrodnia” (w. 11) i „czyn karygodny” (w. 28). „Wina” wspomniana w wersecie 11 to cudzołóstwo (w. 9, 10), które w czasach Hioba zapewne podlegało osądzeniu przez starszych w bramie miasta (por. Hi 29:7). „Przewinienie” z wersetu 28 obejmuje natomiast materializm i ukryte bałwochwalstwo (w. 24-27), występki umysłu i serca, których nie da się ustalić na podstawie relacji