-
Wonna żywicaWnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot
-
-
tłumaczone na „wonną żywicę”, pochodzi od rdzenia oznaczającego „być białym” i najwyraźniej nawiązuje do jej mlecznego koloru. Greckie líbanos wywodzi się z języka hebrajskiego.
W Pieśni nad Pieśniami wspomniano o „wzgórzu wonnej żywicy”, zapewne w sensie przenośnym; wzmianka ta może jednak wskazywać, że w królewskich parkach Salomona uprawiano drzewa żywiczne (PnP 4:6, 12-16; Kzn 2:5). Wonna żywica była jednym z głównych towarów przewożonych przez karawany kupieckie na Bliskim Wschodzie, które podróżowały szlakami korzennymi z pd. części Półwyspu Arabskiego do Gazy nad Morzem Śródziemnym i do Damaszku. Z wersetów biblijnych wynika, że w ten właśnie sposób sprowadzano ją z Szeby do Palestyny (Iz 60:6; Jer 6:20).
Wonną żywicę uzyskuje się przez nacinanie lub zdzieranie w pewnych odstępach kory, w wyniku czego wycieka z niej biały (a po kilku nacięciach żółty bądź czerwonawy) sok, tworząc długie na jakieś 2,5 cm krople w kształcie łez. Zebrany sok zawiera grudki aromatycznej gumożywicy, która ma gorzki smak, a spalana, wydaje przyjemny zapach (PnP 3:6).
Oprócz powyższych wzmianek z Pieśni nad Pieśniami wonna żywica pojawia się w wielu innych miejscach Pism Hebrajskich w związku z wielbieniem Boga (por. 2Ko 2:14-16). Wchodziła w skład świętego kadzidła używanego w sanktuarium (Wj 30:34-38), kładziono ją też na ofiary zbożowe (Kpł 2:1, 2, 15, 16; 6:15; Jer 17:26; 41:4, 5) i na każdy stos chlebów pokładnych (Kpł 24:7). Nie była jednak łączona z darami ofiarnymi za grzech (Kpł 5:11) ani z „ofiarą zbożową dotyczącą zazdrości” (Lb 5:15). Niewątpliwie chodziło o to, że te ostatnie ofiary nie były składane Jehowie jako wyraz wysławiania lub dziękczynienia, lecz odnosiły się do grzechu, przewinienia.
Z innych wersetów wynika, że wonną żywicę przechowywano w pomieszczeniach świątyni odbudowanej po powrocie Żydów z wygnania w Babilonie (1Kn 9:29; Neh 13:5, 9). Wonną żywicę przynieśli astrolodzy ze Wschodu, gdy odwiedzili małego Jezusa (Mt 2:11); wymieniono ją też wśród produktów, jakie miały być sprzedawane Babilonowi Wielkiemu przed jego zagładą (Obj 18:8-13). Od hebrajskiego słowa tłumaczonego na „wonną żywicę” pochodzi grecki wyraz (libanotòs) oddany w Objawieniu 8:3, 5 przez „naczynie kadzielne”.
Jehowa za pośrednictwem proroka Izajasza wyraził swoje niezadowolenie i dezaprobatę z powodu wonnej żywicy i innych darów ofiarowanych Mu przez osoby odrzucające Jego Słowo (Iz 66:3).
-
-
Wonne korzenieWnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot
-
-
WONNE KORZENIE
Aromatyczne części roślin lub uzyskane z nich produkty; zaliczały się do nich np. aloes, balsam, cynamon, galbanum, kasja, labdanum, mirra, stakte, tatarak i wonna żywica. Chociaż Biblia wymienia też przyprawy, takie jak kmin, mięta, koper i sól, to hebrajskie i greckie słowa tłumaczone na „wonne korzenie” nie odnoszą się do substancji poprawiających smak potraw.
Wonne korzenie stanowiły składnik olejku do świętego namaszczania oraz kadzidła przeznaczonego wyłącznie do użytku w sanktuarium (Wj 30:23-25, 34-37). Stosowano je również, gdy przygotowywano zwłoki do pogrzebu; w wypadku ciała Jezusa Biblia wspomina konkretnie o mirrze i aloesie (Jn 19:39, 40; zob. też Mk 16:1; Łk 23:56; 24:1). Podczas pogrzebu judzkiego króla Asy rozpalono nadzwyczaj wielki ogień, ale nie spalono w nim zwłok, tylko wonne korzenie (2Kn 16:14). W starożytności dodawano nieco wonnych korzeni do wina, by zwiększyć jego moc (PnP 8:2).
Ogród wonnych korzeni, wspomniany w Pieśni nad Pieśniami (5:1, 13; 6:2), może się odnosić do miejsca, gdzie rosły różne aromatyczne zioła albo jak uważają niektórzy, drzewa balsamowe (Commiphora opobalsamum). „Korzenie indyjskie” z Objawienia 18:13 (gr. ámomon) to jakaś wonna roślina z rodziny imbirowatych.
-
-
Worek, wórWnikliwe poznawanie Pism, tom 2: Mądrość-Żywopłot
-
-
WOREK, WÓR
W czasach starożytnych worki wykonywano z różnych skór lub tkanin; używano ich do przechowywania ziarna i żywności. W mniejszych woreczkach (sakiewkach, trzosach, mieszkach) trzymano kamienne odważniki, kosztowności, bryłki złota i srebra, a w późniejszym okresie także monety. Wodę i wino zwykle przechowywano w bukłakach z wyprawionych skór zwierzęcych (Joz 9:4; Mt 9:17).
Polskie słowo „sakwa” wywodzi się od hebrajskiego określenia sak, które może oznaczać „wór”, np. na zboże (Rdz 42:25, 27, 35; Joz 9:4), lub szorstką tkaninę, z której robiono takie wory. Zazwyczaj była ona tkana z koziej sierści i miała ciemny kolor (Iz 50:3; Obj 6:12). W relacji o wizycie braci Józefa w Egipcie występuje hebrajskie słowo ʼamtáchat („wór”), pochodzące od czasownika „rozpinać” (Iz 40:22) i będące w zasadzie synonimem sak, wskazującym jednak bardziej na kształt worka niż na rodzaj materiału, z jakiego go wykonano (Rdz 42:27, 28; 43:18-23).
W Biblii słowo sak przede wszystkim oznacza wór pokutny (Kpł 11:32), stanowiący tradycyjną
-