spadłaby na niego krew jego rodaków (Eze 3:18, 20; 33:6, 8). Pomaga nam to zrozumieć, co miał na myśli apostoł Paweł, gdy powiedział, że nie jest splamiony niczyją krwią (Dz 18:6; 20:26).

Pismo Święte wspomina o osobach wolnych od winy krwi, ale też podaje ostrzegawcze przykłady ludzi, którzy się nią obarczyli. Saul najpierw uniknął winy krwi, gdy powstrzymał się od uśmiercenia Dawida, lecz potem się nią obciążył, gdy nierozsądnie zabił niektórych Gibeonitów (1Sm 19:5, 6; 2Sm 21:1). Również inni w różny sposób ściągnęli na siebie winę krwi (Sdz 9:24; 2Sm 1:16; 4:6-12). Dawid ustrzegł się jej, gdy posłuchał ostrzeżenia Jehowy przekazanego za pośrednictwem Abigail (1Sm 25:24-26, 31, 33). Jerozolima została zniszczona w 607 r. p.n.e., gdyż była winna rażącego przelewu krwi (Eze 22:2-4; 23:37, 45). Fałszywi przywódcy religijni współcześni Jezusowi nie mogli zrzucić z siebie winy krwi, podobnie jak ich odpowiednicy z czasów Jeremiasza, gdyż jedni i drudzy mieli szaty splamione krwią wiernych sług Jehowy (Jer 2:34; Mt 23:35, 36; 27:24, 25; Łk 11:50, 51). Na Babilonie Wielkim ciąży tak ogromna wina krwi, że o „nierządnicy” tej powiedziano, iż jest pijana krwią sług Jehowy (Obj 17:5, 6; 18:24).

Ludzie winni krwi rzeczywiście nie są godni przeżyć nawet połowy swych dni, jak to ujął Dawid (Ps 55:23). Wzorem Dawida wszyscy powinni się modlić o to, by Jehowa uwolnił ich od winy za przelanie krwi i od tych, którzy są nią obarczeni (Ps 51:14; 59:2; 139:19). W proroczej Księdze Objawienia przepowiedziano, że już niedługo nadejdzie chwila, gdy ku czci Jehowy rozlegnie się doniosła pieśń z powodu ostatecznego unicestwienia Babilonu Wielkiego i pomszczenia krwi wszystkich niewinnych (Obj 19:1, 2).

Chrześcijańskie Pisma Greckie ukazują trzy dziedziny, w których chrześcijanin mógłby obciążyć się przed Bogiem winą krwi: 1) morderstwo, czyli przelanie krwi — dotyczy to tych, którzy bezpośrednio lub pośrednio popierają organizacje obciążone winą krwi (np. Babilon Wielki [Obj 17:6; 18:2, 4] albo inne organizacje, które przelały mnóstwo niewinnej krwi [Obj 16:5, 6; por. Iz 26:20, 21]); 2) picie lub spożywanie krwi pod jakąkolwiek postacią (Dz 15:20) i 3) powstrzymywanie się od głoszenia dobrej nowiny o Królestwie i tym samym pozbawianie ludzi dostępu do zbawiennych informacji (Dz 18:6; 20:26, 27; por. Eze 33:6-8).

Zobacz TŁOCZNIA.

Zobacz WINOROŚL.

Zobacz WINO I MOCNY NAPÓJ; WINOROŚL.

W językach, w których spisano Biblię, jest kilka wyrazów odnoszących się do wina (hebr. tiròsz [Rdz 27:28, 37; Oz 2:8, 9, 22] i chémer [Pwt 32:14; Iz 27:2] oraz jego aram. odpowiednik chamár [Dn 5:1, 2, 4, 23]; gr. gleúkos [Dz 2:13]). Ale najczęściej w takim znaczeniu występuje w Biblii hebrajskie słowo jájin. Po raz pierwszy użyto go w Rodzaju 9:20-24, gdzie opisano, jak po potopie Noe zasadził winnicę, a potem upił się pochodzącym z niej winem. Greckie słowo oínos (będące w zasadzie odpowiednikiem hebr. jájin) pierwszy raz pojawia się w wypowiedzi Jezusa o tym, że nowego, częściowo sfermentowanego wina nie wlewa się do starych bukłaków, gdyż ciśnienie wywołane fermentacją mogłoby je rozsadzić (Mt 9:17; Mk 2:22; Łk 5:37, 38).

Hebrajski termin szechár zazwyczaj odnosi się do różnych mocnych napojów alkoholowych otrzymywanych z granatów, daktyli, fig itp. (Lb 28:7; Pwt 14:26; Ps 69:12). Słowo ʽasís, które w Pieśni nad Pieśniami 8:2 oznacza „świeży sok” z granatów, w innych wersetach odnosi się do wina, na co wskazuje kontekst (Iz 49:26; Jl 1:5). A hebrajskie sòweʼ to prawdopodobnie piwo (Iz 1:22; Nah 1:10).

Wyrób wina. W zależności od odmiany winorośli i klimatu panującego w danym regionie Palestyny winogrona zbierano w sierpniu lub we wrześniu. Obchodzone na początku jesieni Święto Szałasów przypadało właściwie już po winobraniu (Pwt 16:13). Owoce umieszczano w wapiennych kadziach, gdzie mężczyźni deptali je, na ogół boso, śpiewając przy tym pieśni (Iz 16:10; Jer 25:30; 48:33). Ta stosunkowo delikatna metoda nie powodowała miażdżenia szypułek i pestek, toteż tanina wydostawała się tylko ze skórek owoców, dzięki czemu wino miało dobrą jakość — było łagodne dla podniebienia (PnP 7:9). Niekiedy zamiast deptać winogrona, rozgniatano je za pomocą ciężkich kamieni (zob. TŁOCZNIA).

Najlepsze wino uzyskuje się z soku otrzymanego na początku tłoczenia winogron, oddzielonego od reszty moszczu. Fermentacja zaczyna się już w kadziach jakieś sześć godzin po rozgnieceniu winogron, przebiega powoli i trwa kilka miesięcy. Zawartość alkoholu w naturalnych winach wynosi od 8 do 16 procent, ale można ją zwiększyć, dodając potem spirytusu. Jeśli winogrona zawierają mało cukru i fermentacja trwa za długo lub jeśli wino nie jest dobrze zabezpieczone przed utlenieniem, powstaje ocet (Rut 2:14).