Kolor hiacyntowoniebieski to jedna z barw napierśników w opisie konnicy z Objawienia 9:16, 17. Odziani nimi byli najwyraźniej jeźdźcy. Dwie inne wymienione barwy napierśników to ognistoczerwona i siarkowożółta. Ponieważ dalej powiedziano, że konie zionęły ogniem, dymem i siarką, więc kolor hiacyntowy może wyobrażać ciemny dym, który razem z ogniem i siarką potrafi być zabójczy.

Jeden z mocarzy wojsk Dawida. Pochodził z dolin Gaasz w górzystym regionie Efraima (2Sm 23:8, 30; Joz 24:30). W 1 Kronik 11:32 występuje pod imieniem Churaj.

(„święte miasto”).

Miasto w prowincji Azja. Znajdowało się na pn. skraju doliny rzeki Likos w Azji Mniejszej, ok. 10 km na pn. od Laodycei, w miejscu dzisiejszego Pamukkale w Turcji.

Apostoł Paweł najwyraźniej nigdy nie odwiedził Hierapolis, ale efekty jego długiej działalności w Efezie (od zimy 52/53 n.e. do Pięćdziesiątnicy 55 n.e. [1Ko 16:8]) były odczuwalne w całym okręgu Azji (Dz 19:1, 10). Wydaje się, że chrystianizm dotarł do Hierapolis dzięki ‛wielkim wysiłkom’ Epafrasa (Kol 4:12, 13).

Chociaż miasto nie miało większego znaczenia politycznego, w pokojowym okresie rzymskim kwitło jako ośrodek kultu Kybele. Sprzyjały mu dwa zjawiska naturalne: źródła mineralne oraz głęboka rozpadlina, z której wydobywały się trujące opary, zwana Plutonium.

Transkrypcja hebrajskiego określenia higgajòn, które zdaniem leksykografów było terminem muzycznym (Ps 9:16). Na podstawie kontekstu tłumaczy się je na „rozmyślanie”, „dźwięczna muzyka”, „poszeptywanie” (Ps 19:14; 92:3; Lam 3:62). W Psalmie 9:16 „higgajon” może oznaczać podniosłe, niskie interludium harfowe bądź też uroczystą pauzę skłaniającą do rozmyślań.

(prawdopodobnie: „zaświecił” lub „wysławiał”).

Piratonita, czyli mieszkaniec Piratonu, miasta w ziemi Efraima. Jego syn Abdon przez osiem lat sądził Izraela (Sdz 12:13-15).

Miara objętości płynów (Wj 30:24; Lb 28:14; Eze 45:24; 46:5, 7, 11); także naczynie o pojemności jednego hinu (Kpł 19:36). Według żydowskiego historyka Flawiusza hin odpowiadał „dwom choes attyckim”, a jeden bat zawierał „siedemdziesiąt dwie ksesty” (Dawne dzieje Izraela, III, VIII, 3; VIII, II, 9). Ponieważ z innych źródeł wynika, że dwa attyckie choes to 12 ksestesów (ksest), można przyjąć, że hin zawierał jedną szóstą miary bat, a więc ok. 3,67 l.

W Piśmie Świętym mówi się też o częściach hinu: o połowie, jednej trzeciej, jednej czwartej i jednej szóstej. Szósta część hinu to dzienna racja wody, jaką pozwolono pić Ezechielowi, gdy przedstawiał przyszłą opłakaną sytuację w oblężonej Jerozolimie (Wj 29:40; Kpł 23:13; Lb 15:4-7, 9, 10; 28:5, 7; Eze 4:11; 46:14).

Dolina leżąca na pd. i pd. zach. od Jerozolimy. Zaczyna się w pobliżu współczesnej Bramy Jaffy, stamtąd biegnie na pd., potem przy pd.-zach. krańcu miasta ostro skręca na wsch., ciągnie się wzdłuż pd. muru i niedaleko pd.-wsch. narożnika Jerozolimy spotyka się z dolinami Tyropeon i Kidron. Znana jest także jako „dolina syna (synów) Hinnoma” oraz jako „Dolina” w nazwie „Brama nad Doliną” (Joz 15:8; 2Kl 23:10; Neh 3:13). Być może do niej odnosi się określenie „nizina zwłok i tłustego popiołu” w Jeremiasza 31:40. Hinnom, od którego przypuszczalnie wzięła swe miano, jest postacią nieznaną, nic też nie wiadomo o znaczeniu jego imienia (ILUSTRACJA, t. 2, s. 949).

Tuż przed zbiegiem z dolinami Tyropeon i Kidron Dolina Hinnoma się poszerza. Prawdopodobnie tutaj leżało Tofet (2Kl 23:10). Na jej pd. zboczu, w pobliżu wsch. krańca, tradycyjnie umiejscawia się Akeldamę, czyli „Pole Krwi” — pole garncarza kupione za 30 srebrników zwróconych przez Judasza (Mt 27:3-10; Dz 1:18, 19). W końcowym odcinku dolina jest dość wąska i głęboka, a w jej tarasowatych zboczach wykuto liczne komory grobowe.

Dolina Hinnoma stanowiła część granicy między plemionami Judy i Beniamina, a ponieważ terytorium Judy leżało na pd., więc Jerozolima znajdowała się na terytorium Beniamina, jak wspomniano w Jozuego 15:1, 8; 18:11, 16. Obecnie dolina nosi nazwę Wadi ar-Rababi (Ge Ben Hinnom).

Odstępczy król judzki Achaz „sprawiał, że wznosił się dym ofiarny w dolinie synów Hinnoma”, gdzie spalił w ogniu swego syna (lub synów) (2Kn 28:1-3). Jeszcze bardziej niegodziwy był jego wnuk Manasses, który również „swoich synów przeprowadził przez ogień w dolinie syna Hinnoma” (2Kn 33:1, 6, 9). Król Jozjasz, wnuk Manassesa, położył kres tym odrażającym praktykom, gdyż zbezcześcił Tofet — przypuszczalnie przez rozsypanie tam kości lub odpadków — wskutek czego miejsce to przestało się nadawać do celów kultowych (2Kl 23:10).

Jeremiasz, który prorokował za dni królów Jozjasza, Jehoachaza, Jehojakima, Jehojachina i Sedekiasza, ogłosił wyrok Jehowy za grzechy narodu, a jednym z najgorszych było odrażające składanie dzieci w ofierze Molochowi. Na rozkaz Boży prorok zabrał niektórych starszych ludu i kapłanów i zaprowadził ich przez Bramę Skorup (Popielisk), leżącą w pd.-wsch. narożniku Jerozolimy, do Tofet w Dolinie Hinnoma. Tam obwieścił im słowa Jehowy: „Oto więc nadchodzą dni (...) gdy miejsce to nie będzie już nazywane Tofet ani doliną syna Hinnoma, lecz doliną zabijania”. Potem rozbił na ich oczach glinianą butlę i oznajmił pozostałą część wyroku Jehowy: „Potłukę ten lud i to miasto tak, jak ktoś tłucze naczynie garncarza, (...) a w Tofet będą grzebać, aż już nie będzie miejsca do grzebania” (Jer 19:1, 2, 6, 10, 11). Inaczej mówiąc, zginie tam tylu niegodziwych, że niektóre ciała nie będą pogrzebane; ludzie ci nie zostaną jednak złożeni w ofierze Molochowi, lecz straceni z wyroku Bożego. W ten sposób dolina ta miała zostać zbezczeszczona jeszcze bardziej niż za dni Jozjasza.

Prorocze słowa Jeremiasza nie musiały oznaczać, że w jego czasach dalej składano tam ofiary Molochowi, ale wskazywały, że Jehowa ukarze naród za jego występki, dawne i obecne, w tym także za przelewanie niewinnej krwi — zwłaszcza za ofiary z ludzi składane pod rządami Manassesa. Przy innej okazji prorok obwieścił, iż naród izraelski poniesie karę za to, co czynił Manasses (Jer 15:4; por. 2Kl 23:26; Jer 32:30-35). Wypowiedź z Jeremiasza 19:3 pokrywa się z treścią 2 Królów 21:12. Jednakże za dni Jeremiasza na pewno dalej praktykowano bałwochwalstwo, co dowodzi, że Izraelici w ogóle nie okazali skruchy za rażące grzechy, w których współuczestniczyli w okresie panowania Manassesa. W Jeremiasza 2:23, gdzie prorok wypomina Judzie grzech bałwochwalstwa, może chodzić właśnie o Dolinę Hinnoma.

Nad Doliną Hinnoma w murach Jerozolimy znajdowały się następujące bramy: na pn.-zach. krańcu miasta prawdopodobnie Brama Narożna, w części pd.-zach. — Brama nad Doliną, a w pobliżu miejsca, gdzie Dolina Hinnoma łączy się z dolinami Tyropeon i Kidron — Brama Skorup (Popielisk) (2Kl 14:13; Neh 2:13; 12:31; Jer 19:2). Między Bramą Narożną i Bramą nad Doliną zbocza są tak strome, że umiejscawianie kolejnych bram w tym fragmencie murów byłoby bezcelowe. Przy obu tych bramach — najtrudniejszych do obrony punktach w tej części doliny — król Uzzjasz wybudował wieże (2Kn 26:9).

W dolnym odcinku Doliny Hinnoma, biegnącym na pd. od Jerozolimy, Nehemiasz przeprowadził nocne oględziny muru miasta: wyruszył z Bramy nad Doliną w kierunku wsch., dotarł do Bramy Popielisk, potem udał się kawałek w górę doliny Kidron i wrócił do miasta Bramą nad Doliną (Neh 2:13-15). W jego czasach Dolina Hinnoma najwyraźniej stanowiła pn. granicę osad synów Judy (pomijając tych, którzy mieszkali w Jerozolimie) (Neh 11:25, 30).

W Chrześcijańskich Pismach Greckich Dolina Hinnoma występuje pod grecką nazwą Géenna (Mt 5:22; Mk 9:47; zob. GEHENNA).

(„przedmiot wrogości”).

Mężczyzna żyjący w krainie Uc, na terenie Półwyspu Arabskiego (Hi 1:1). Bóg powiedział o nim: „Nie ma na ziemi nikogo takiego jak on — mąż to nienaganny i prostolinijny, bojący się Boga i stroniący od zła” (Hi 1:8). Wskazywałoby to, że Hiob mieszkał w Uc mniej więcej wtedy, gdy jego dalecy krewni — Izraelici — przebywali w niewoli w Egipcie. Było to po r. 1657 p.n.e., kiedy umarł syn Jakuba (Izraela) Józef — który mimo wielu niezasłużonych cierpień pozostał nienaganny wobec Jehowy Boga — ale jeszcze przed wyznaczeniem Mojżesza na proroka mającego wyprowadzić 12 plemion izraelskich z niewoli egipskiej. W okresie między śmiercią Józefa a czasem, gdy Mojżesz wykazał się nienagannością i prostolinijnością w postępowaniu, żaden człowiek nie był tak nieskazitelny jak Hiob. Prawdopodobnie właśnie w tym okresie Jehowa rozmawiał o Hiobie z Szatanem (Hi 1:6-12; 2:1-7).

Według powszechnej opinii przeżycia Hioba spisał Mojżesz. Mógł o nim usłyszeć podczas 40-letniego pobytu w krainie Midian, a kiedy Izraelici przechodzili niedaleko Uc pod koniec wędrówki po pustkowiu, mógł się dowiedzieć o jego dalszych losach i śmierci. Jeżeli ukończył Księgę Hioba mniej więcej wtedy, gdy Izraelici wkraczali do Ziemi Obiecanej w 1473 r. p.n.e. (przypuszczalnie niedługo po śmierci Hioba), znaczyłoby to, że Hiob został poddany próbie ok. r. 1613, po niej bowiem żył jeszcze 140 lat (Hi 42:16, 17).

Hioba łączyło pokrewieństwo z Abrahamem, tak jak on należącym do potomków Sema. Chociaż nie był Izraelitą, wielbił Jehowę. Jako „najzamożniejszy ze wszystkich mieszkańców Wschodu”, posiadał ogromny majątek. Miał żonę, siedmiu synów i trzy córki (Hi 1:1-3). Sumiennie wywiązywał się z roli kapłana Bożego dla członków swej rodziny, składając za nich ofiary (Hi 1:4, 5).