(prawdopodobnie: „rozumny; wnikliwy” lub „ten, który buduje”).

Być może dynastyczne imię lub tytuł kananejskich królów Chacoru.

1. Król Chacoru w czasie podbijania przez Jozuego Ziemi Obiecanej. Zawiązał koalicję królów z pn. części Kanaanu i razem z nimi zgromadził przeciwko Izraelowi „lud tak liczny jak ziarnka piasku (...) oraz bardzo dużo koni i rydwanów wojennych”. Połączone armie stanęły obozem u wód Merom, gdzie znienacka zaatakował je Jozue, zmusił do ucieczki i rozgromił. Jabin stracił życie, gdy potem zdobyto i spalono sam Chacor (Joz 11:1-14; 12:7, 19).

2. Późniejszy król kananejski, panujący w odbudowanym Chacorze; być może potomek władcy omówionego powyżej. Ten Jabin został nazwany „królem Kanaanu”, co mogło wskazywać na jego dominację nad innymi królami kananejskimi oraz wyjątkową władzę i pozycję. Inni królowie byli z nim co najmniej sprzymierzeni. Z drugiej jednak strony określenie „król Kanaanu” mogło zostać użyte jedynie dla odróżnienia go od władców innych krajów. Armią Jabina, wyposażoną w 900 rydwanów z żelaznymi kosami, dowodził Sysera, któremu sprawozdanie poświęca więcej uwagi niż samemu Jabinowi (Sdz 4:2, 3; 5:19, 20).

Z przyzwolenia Bożego Jabin srogo uciskał niewiernych Izraelitów przez 20 lat. Kiedy jednak wołali do Jehowy o wyzwolenie, powołał On Baraka i Deborę, by poprowadzili swych rodaków do zwycięstwa nad armią Jabina. Sysera zginął z rąk żony Chebera Kenity, który utrzymywał z Jabinem pokojowe stosunki (Sdz 4:3-22). Izraelici dalej walczyli z Jabinem i w końcu go uśmiercili (Sdz 4:23, 24; Ps 83:9, 10).

(hebr. tappúach).

Istnieje sporo hipotez co do nazwy drzewa i owocu określanego hebrajskim słowem tappúach. Wskazuje ono na coś, co ma wyjątkowy zapach. Wspomniany wyraz pochodzi od rdzenia nafách, który znaczy „tchnąć; westchnąć; z trudem łapać oddech” (Rdz 2:7; Hi 31:39; Jer 15:9). Milton C. Fisher tak o tym napisał: „Na pierwszy rzut oka związek semantyczny [z wyrazem nafách] wydaje się naciągany, ale pojęcia ‚oddychanie’ i ‚wydzielanie zapachu’ są ze sobą powiązane. Forma oboczna puah znaczy zarówno ‚dmuchać’, jak i ‚wydzielać przyjemną woń; pachnieć’” (Theological Wordbook of the Old Testament, red. R. L. Harris, 1980, t. 2, s. 586).

Jabłko proponowano zastąpić różnymi owocami, m.in. pomarańczą, cytryną, pigwą lub morelą, a to głównie dlatego, że gorący i suchy klimat panujący w przeważającej części Palestyny nie sprzyja uprawie jabłoni. Jednakże pokrewny arabski wyraz tuffa oznacza przede wszystkim „jabłko” i co ciekawe, zachował się w arabskich odpowiednikach hebrajskich nazw geograficznych Tappuach i Bet-Tappuach (nadanych owym miejscom przypuszczalnie ze względu na obfitość tych owoców w tamtych okolicach) (Joz 12:17; 15:34, 53; 16:8; 17:8). Miejscowości te nie znajdowały się na nizinach, lecz na terenie wyżynnym, gdzie zwykle panuje klimat bardziej umiarkowany. Poza tym nie można całkowicie wykluczyć tego, iż w przeszłości nastąpiły tam pewne zmiany klimatyczne. Po dziś dzień w Izraelu rosną jabłonie, więc drzewa te wystarczająco dobrze odpowiadają opisom biblijnym. William Thomson, który w XIX stuleciu spędził sporo lat w Syrii i Palestynie, wspomniał, że w okolicy Aszkelonu na równinach filistyńskich spotykał nawet sady jabłoniowe (The Land and the Book, zrew. J. Grande, 1910, ss. 545, 546).

Jabłoń (Pyrus malus) wymieniana jest głównie w Pieśni nad Pieśniami, gdzie wyrazy miłości pasterza, ukochanego Szulamitki, przyrównano do przyjemnego cienia jabłoni i do słodyczy jej owocu (PnP 2:3, 5). Król porównuje oddech Szulamitki do aromatu jabłek (PnP 7:8; zob. też 8:5). W Przysłów 25:11 stosowne słowa wypowiedziane w odpowiednim czasie przyrównano do „złotych jabłek w srebrnych ornamentach”. O jabłoni wspomniano jeszcze tylko w Joela 1:12. Powszechny pogląd, jakoby zakazanym owocem w Edenie było jabłko, nie znajduje żadnego oparcia w Piśmie Świętym. Podobnie wyrażenie „jabłko oka”, występujące w Biblii króla Jakuba (Ps 17:8; Prz 7:2 i in.), nie jest sformułowaniem hebrajskim — w dosłownym tłumaczeniu powinno brzmieć „źrenica oka”.

(„[oby] zbudował [Bóg]”).

Otoczone murem miasto filistyńskie zdobyte przez króla judzkiego Uzzjasza (2Kn 26:6). Przypuszczalnie znane też pod nazwą Jabneel (Joz 15:11; zob. JABNEEL 1).

(„[oby] zbudował Bóg”).

1. Miejscowość na granicy Judy (Joz 15:1, 11). Najprawdopodobniej chodzi o Jabne, które król Uzzjasz (829-778 p.n.e.) odebrał Filistynom (2Kn 26:6). Jabneel jest utożsamiane ze współczesnym Jawne, które leży na samotnym piaszczystym wzgórzu 20 km na pd. od Joppy i ok. 6 km od Morza Śródziemnego.

2. Miasto graniczne Naftalego (Joz 19:32, 33). Jabneel, o którym wspomniano w Talmudzie, bywa utożsamiane z Chirbat Jamma, tymczasem biblijne Jabneel lokalizuje się w Tall an-Naʽam (Tel Jinʽam), nieopodal pewnego źródła, ok. 8 km