bezprawia” odczuje ją wtedy, gdy Pan Jezus unicestwi go ujawnieniem swej potęgi (2Ts 2:1-8; zob. CZŁOWIEK BEZPRAWIA).

Przejawy ducha i ujawnianie prawdy. Widomym znakiem wylania na uczniów Chrystusa ducha świętego stały się różne ‛przejawy’ jego niewidzialnego oddziaływania. Należał do nich m.in. dar mówienia obcymi językami, uzdrawiania czy rozeznawania natchnionych wypowiedzi (1Ko 12:7-10). Apostoł Paweł nadmienił też, że głoszeniem i przykładnym postępowaniem chrześcijanie ‛ujawniają innym prawdę’ (2Ko 4:2).

„Szlak wodny” niedaleko Suzy w Elamie, gdzie Daniel otrzymał wizję barana i kozła. Trudno powiedzieć, czy prorok rzeczywiście udał się z Babilonu w to miejsce, czy też został tam przeniesiony w wizji (Dn 8:1-3, 6, 16). Istnieją różne przypuszczenia, o jaki „szlak wodny” chodzi. Nie da się tego jednoznacznie ustalić, ponieważ w ciągu wieków rzeki w tych okolicach najprawdopodobniej nieco zmieniły swój bieg. Według jednej z hipotez nazwa Ulaj odnosi się do rzeki Kercha (Karche). Według innej był to sztuczny kanał na pn. lub pn. wsch. od Suzy, łączący Kerchę z inną rzeką.

1. Ojciec Bedana z plemienia Manassesa (1Kn 7:14, 16, 17).

2. Daleki potomek Saula; Beniaminita, którego synowie byli świetnymi łucznikami. W czasach współczesnych pisarzowi Księgi Kronik żyło 150 „synów i wnuków” (potomków) Ulama (1Kn 8:33, 39, 40).

Gotowość do ustąpienia, do poddania się lub podporządkowania zwierzchnikom, prawu bądź też ustalonemu trybowi postępowania. Przykładem uległości jest podporządkowanie Jezusa Chrystusa wobec jego Ojca (1Ko 15:27, 28), zboru chrześcijańskiego wobec Jezusa (Ef 5:24) i Boga (Heb 12:9; Jak 4:7), poszczególnych chrześcijan wobec mężczyzn przewodzących zborowi (1Ko 16:15, 16; Heb 13:17; 1Pt 5:5), chrześcijanek wobec postanowienia co do nauczania w zborze (1Tm 2:11), niewolników wobec ich właścicieli (Tyt 2:9; 1Pt 2:18), żon wobec mężów (Ef 5:22; Kol 3:18; Tyt 2:5; 1Pt 3:1, 5), dzieci wobec rodziców (1Tm 3:4; por. Łk 2:51; Ef 6:1) oraz rządzonych wobec rządzących, czyli władz zwierzchnich (Rz 13:1, 5; Tyt 3:1; 1Pt 2:13; zob. POSŁUSZEŃSTWO; WŁADZE ZWIERZCHNIE; ZWIERZCHNICTWA, ZASADA).

Uległość chrześcijanina względem ludzi jest podyktowana sumieniem, a przede wszystkim chęcią podobania się Bogu. Gdyby więc podporządkowanie się człowiekowi oznaczało naruszenie prawa Bożego, chrześcijanin będzie bardziej posłuszny Bogu niż ludziom (Dz 5:29). Właśnie dlatego Paweł i Barnabas ‛nie ulegli przez podporządkowanie się’ fałszywym braciom, którzy wbrew objawionemu zamierzeniu Bożemu głosili, że warunkiem wybawienia jest poddanie się obrzezaniu i przestrzeganie Prawa Mojżeszowego (Gal 2:3-5; por. Dz 15:1, 24-29).

W 2 Koryntian 9:13 wykazano, iż o uległości chrześcijanina wobec dobrej nowiny świadczy składanie datków na rzecz współbraci będących w potrzebie, ponieważ wspieranie ich jest chrześcijańską powinnością (Jak 1:26, 27; 2:14-17).

Wytyczona droga w mieście. Najczęściej używany hebrajski odpowiednik słowa „ulica” (chuc) dosłownie znaczy „na zewnątrz” (Iz 42:2, przyp. w NW; por. Bw). W starożytnych miastach krajów biblijnych ulice na ogół nie były brukowane (Ps 18:42; Iz 10:6; Lam 2:21). W Jerychu i Gezerze odkryto jednak kanały odprowadzające wodę z ulic.

Ulice były przeważnie wąskie i kręte. Istniały jednak także „szerokie ulice” (Łk 14:21; por. Obj 21:21). Po ulicach Niniwy jeździły rydwany (Nah 2:4). W Babilonie i Damaszku istniały szerokie aleje albo drogi procesyjne, a niektóre ulice miały swe nazwy. W okresie rzymskim w Damaszku „ulica zwana Prostą” była trzypasmową arterią o szerokości ok. 30 m (Dz 9:11; zob. PROSTA, ULICA).

W pobliżu bramy miejskiej zwykle znajdował się plac, na którym można było dokonywać transakcji lub urządzać spotkania służące przekazywaniu pouczeń (Rdz 23:10-18; Neh 8:1-3; Jer 5:1). Na placach bawiły się dzieci (Za 8:4, 5), a na ulicach zwykle panował gwar (Hi 18:17; Jer 33:10, 11; por. Iz 15:3; 24:11). Kwitła tam działalność handlowa, a sklepy lub warsztaty jednej branży często znajdowały się obok siebie, jak np. przy „ulicy piekarzy” w Jerozolimie (Jer 37:21). Kiedy Ben-Hadad zaproponował Achabowi, by wyznaczył sobie „ulice” w Damaszku, najwyraźniej chodziło o założenie targowisk lub bazarów, na których można by prowadzić handel w stolicy Syrii (1Kl 20:34). Nocami ulice niektórych miast prawdopodobnie patrolowali strażnicy (PnP 3:1-3).

Ponadto na ulicach obwieszczano wiadomości (2Sm 1:20; Jer 11:6). Tam też nauczał i uzdrawiał chorych Jezus Chrystus, który jednak ‛nie wykłócał się ani nie krzyczał głośno na szerokich ulicach’, co wprawdzie mogłoby wywoływać sensację i przysparzać mu rozgłosu, ale odwracałoby uwagę od Jehowy Boga i dobrej nowiny o Królestwie (Mt 12:13-19; Iz 42:1, 2; Łk 8:1). Jezus nie przypominał więc obłudników, których potępił za modlenie się „na rogach szerokich ulic, aby ich ludzie widzieli” (Mt 6:5).

Aszeryta, którego trzej synowie byli głowami rodów i dzielnymi wojownikami (1Kn 7:39, 40).

Hebrajski wyraz mezimmáh opisuje zdolność myślenia, czyli umiejętność mądrego i starannego rozpatrywania spraw na podstawie dogłębnej wiedzy (Prz 5:2; 8:12), ale też określa knowania, wybiegi i nierozsądne pomysły niegodziwców (Ps 10:2, 4; 21:11; 37:7; 139:19, 20; Prz 12:2; 24:8; Jer 11:15) lub racjonalne „zamysły” Jehowy Boga i Jego „serca” (Hi 42:2; Jer 23:20; 30:24; 51:11).

‛Udzielenie młodzieńcowi wiedzy i umiejętności myślenia’ jest jednym z celów, dla których spisano Księgę Przysłów (Prz 1:1-4). Jej treść uzdalnia człowieka do formułowania zdrowych myśli i poglądów, które mogą nadać sens jego życiu. Umiejętność myślenia zabezpiecza go przed zmierzaniem w złą stronę i przestawaniem z ludźmi, którzy mogliby wywrzeć na niego zgubny wpływ, gdyż umożliwia mu dostrzeżenie skutków takiego postępowania. Wynikają stąd dla niego ogromne dobrodziejstwa. Mądrość i umiejętność myślenia chronią go przed poczynaniami prowadzącymi do nieszczęścia, a tym samym okazują się życiem dla jego duszy. Czuje się bezpieczny, bo nie musi się bać, że zrobił coś złego i dosięgnie go ręka sprawiedliwości (Prz 3:21-25).

Jednakże ten, kto naprawdę korzysta z umiejętności myślenia, nieraz staje się też przedmiotem nienawiści. Taki właśnie może być sens Przysłów 14:17: „Mąż odznaczający się zdolnością myślenia jest nienawidzony”. Ludzie mniej sprawni w myśleniu częstokroć niechętnie patrzą na osoby dobrze wykorzystujące swe zdolności umysłowe. Prócz tego z reguły nienawidzeni są ci, którzy angażują swój umysł w pełnienie woli Bożej. Jezus Chrystus słusznie rzekł: „Nie jesteście częścią świata, ale ja was ze świata wybrałem, dlatego świat was nienawidzi” (Jn 15:19). Oczywiście w Przysłów 14:17 hebrajskie słowo przetłumaczone na „zdolność myślenia” może się również odnosić do nikczemnych knowań, a wówczas ów werset oznaczałby, że na nienawiść naraża się człowiek obmyślający zło. Dlatego w niektórych przekładach oddano go np. tak: „Mąż złych myśli w nienawiści bywa” (Bg) albo: „Przebiegły jest znienawidzony” (Bp, BT).

Miasto na granicy terytorium Aszera; jego dokładne położenie jest nieznane (Joz 19:29-31). Część uczonych uważa, że nazwa „Umma” powstała w wyniku innego zapisu słowa „Akko” (występującego w tym miejscu w niektórych manuskryptach greckiej Septuaginty oraz w relacji z Sędziów 1:31), ale nie ma co do tego pewności.

Zobacz FORTYFIKACJE.

Całokształt funkcji mózgu umożliwiających gromadzenie wiadomości, analizowanie ich i wyciąganie wniosków. Wyrazem „umysł” oddaje się szereg spokrewnionych ze sobą słów greckich, określających takie cechy psychiki, jak: umiejętność myślenia, zdolność umysłu, pojętność, inteligencja, sposób rozumowania, myśl, zamysł, pamięć, stan umysłu, opinia, nastawienie umysłu albo władze umysłowe. Toteż tam, gdzie w niektórych przekładach występuje słowo „umysł”, w innych użyto terminów podanych powyżej — opisowych lub bardziej szczegółowych. W Pismach Hebrajskich „umysł” pojawia się w części przekładów jako tłumaczenie wyrazów, które dosłownie znaczą „serce”, „dusza” bądź też „duch” (por. Wj 35:35, BT; Pwt 11:18, Bg; Kzn 7:8, BT; zob. SERCE).

‛Odnowienie się w sile pobudzającej umysł’. Umysł niedoskonałego człowieka jest z natury skłonny do opacznego myślenia. Biblia nazywa to „cielesną umysłowością” (Kol 2:18). Chrześcijanom przypominano, iż dawniej byli nieprzyjaciółmi Boga, ponieważ ich „umysły były przy niegodziwych uczynkach” (Kol 1:21).

„Człowiek fizyczny” (inaczej „zmysłowy”), w odróżnieniu od „duchowego”, ma umysł skłaniający się ku rzeczom materialnym. ‛Siłę pobudzającą jego umysł’ po części ukształtowały czynniki dziedziczne, a po części nagromadzona wiedza i własne przeżycia. Kiedy zastanawia się nad jakimś zagadnieniem, ta siła popycha bądź skłania jego umysł ku temu, co materialne, cielesne. Chrześcijanom nakazano zatem: „Macie się odnowić w sile [dosł. „duchu”] pobudzającej wasz umysł” (Ef 4:23). Gdy ktoś studiuje Biblię oraz poddaje się pod wpływ ducha Bożego, ‛siła pobudzająca jego umysł’ może się zmienić, może zostać naprowadzona na właściwe tory. Dzięki temu kiedy przyjdzie mu coś rozważyć, jego umysł będzie się kierował w dobrą stronę, ku temu, co duchowe (1Ko 2:13-15). Człowiek taki przyswoi sobie „umysł Chrystusowy” — a Jezus zawsze był pobudzany przez właściwą siłę i zawsze skłaniał się ku sprawom duchowym (1Ko 2:16; Rz 15:5).